Tajemniczy klient sprawdzi, czy bank nie łamie prawa
"Zabronione zostało oferowanie konsumentom usług finansowych, które nie odpowiadają ich potrzebom, np. długoterminowe produkty inwestycyjne dla seniorów" - informuje Ernest Makowski z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Nowe prawo wprowadza m.in. instytucję tajemniczego klienta umożliwiającą uzyskanie dowodów w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. UOKiK będzie oceniał sposób oferowania i sprzedaży usług finansowych.
W życie weszła nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, która ma wzmocnić pozycję konsumentów. W jaki sposób?
Ernest Makowski, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów: - Pozycję konsumentów wzmocnią przede wszystkim nowe narzędzia służące ich ochronie. Pozwolą one na m.in. eliminowanie niezgodnych z prawem praktyk, w szczególności na rynku usług finansowych, które powodują największe szkody po stronie najsłabszych uczestników rynku.
Jakie narzędzia służące ochronie konsumentów wprowadza nowe prawo?
- Zabronione zostało oferowanie konsumentom usług finansowych, które nie odpowiadają ich potrzebom, np. długoterminowe produkty inwestycyjne dla seniorów oraz proponowanie nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich charakteru np. oferowanie skomplikowanego produktu finansowego w czasie rozmowy telefonicznej.
- Instytucja tajemniczego klienta to nowy instrument umożliwiający uzyskanie dowodów w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Urząd będzie mógł m.in. zbadać w jaki sposób prezentowana jest konsumentowi oferta zawarcia umowy i sprawdzić czy przedsiębiorca wypełnia przedkontraktowe obowiązki informacyjne.
- W postępowaniach przed sądem (np. w sporach zbiorowych pomiędzy konsumentami a przedsiębiorcą) Prezes UOKiK będzie mógł wyrazić pogląd istotny w sprawie dotyczącej ochrony konkurencji i konsumentów. Prezes UOKiK będzie mógł też wydawać decyzje tymczasowe co umożliwi szybką reakcję na praktyki, które mogą spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenia dla zbiorowych interesów konsumentów.
- Kolejne nowe narzędzie to możliwość publikowania komunikatów o zjawiskach mogących stanowić istotne zagrożenie dla interesów konsumentów oraz ostrzeżeń publicznych w publicznym radio i telewizji. Wprowadzony też został nowy model kontroli postanowień wzorców umów. Obecnie to Prezes UOKiK w decyzji administracyjnej rozstrzyga o niedozwolonym charakterze postanowienia wzorca umowy i zakazie jego dalszego wykorzystywania.
Czym dokładnie jest instytucja tajemniczego klienta? Jakie działania może podejmować "tajemniczy klient" i czemu będą one służyły?
- W ramach instytucji tajemniczego klienta pracownik Urzędu, nie ujawniając swojej tożsamości, podejmie działania zmierzające do zakupu towaru. Ma to na celu sprawdzenie, czy przedsiębiorca, w stosunku do którego istnieje podejrzenie stosowania niezgodnych z prawem praktyk rynkowych, rzeczywiście łamie prawo. Dzięki instytucji tajemniczego klienta możliwe będzie m.in. ustalenie czy przedsiębiorca rzetelnie informuje konsumenta o swojej ofercie.
Jakie praktyki zagrażające interesom konsumentów były w ostatni czasie w zainteresowaniu UOKiK?
- Urząd stale przeciwdziała wszelkim praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów. Do najważniejszych wyzwań można zaliczyć m.in. eliminowanie nieprawidłowości na rynkach usług finansowych i sprzedaży bezpośredniej (gdzie ofiarą nieuczciwych praktyk padają z reguły seniorzy). Na szczególną uwagę zasługują też rynki usług telekomunikacyjnych oraz e-commerce, którym poświęcona była niedawna debata z okazji Światowego Dnia Konsumentów. W tym roku planowane są także intensywne kontrole przestrzegania przez przedsiębiorców z branży e-commerce obowiązków nałożonych przez ustawę o prawach konsumenta.
amk/Kurier PAP
