Co Ci zrobią, jak się spóźnisz?
Jeśli spóźnisz się ze spłatą raty kredytu bank zacznie naliczać karne odsetki. Zasady ich ustalania i wysokość są bardzo różne - zależnie od banku. Nie zdziw się też, gdy bank, bez pytania Cię o zgodę, zlikwiduje Twoją lokatę terminową, by odebrać pieniądze.
Większość banków zmusza osoby zaciągające kredyt mieszkaniowy do otwarcia rachunku osobistego. W dniu, w którym przypada płatność raty, na takim koncie powinna się znaleźć odpowiednia kwota pieniędzy na jej spłatę. Jeśli bank jej tam nie znajdzie, zacznie naliczać karne odsetki za każdy dzień opóźnienia. Podstawą do ich naliczenia będzie oczywiście tylko zaległa rata (nie całe zadłużenie!).
Wysokość odsetek ustawowych może być ustalona w umowie. Na przykład Bank Pekao określił je jako 150 proc. odsetek ustawowych. Obecnie daje to ok. 18,4 proc. W przypadku kredytów w walutach obcych odsetki karne są wyższe - wynoszą dwukrotność odsetek ustawowych czyli 24,5 proc. Bank BPH także określa wysokość odsetek karnych w umowie kredytowej. W tej chwili wynoszą one 39,69 proc. Bank daje sobie jednak prawo zmiany tej stawki w każdej chwili bez konieczności wypowiedzenia umowy.
Bank Millennium "wyrzucił" natomiast odsetki karne do cennika kredytu, co oczywiście daje mu możliwość swobodnego ich kształtowania. Obecnie za zaległości w złotówkach karze stawką 30 proc., a w walucie obcej 18 proc. Raiffeisen Bank Polska ustala wysokość karnych odsetek w tabeli opłat i prowizji. Obecnie wynoszą one 3-krotność odsetek ustawowych czyli 36,75 proc.
PKO BP liczy sobie 22 proc. za kredyty przeterminowane będące przedmiotem podstępowania ugodowego. Jeśli takie postępowanie nie ma miejsca, odsetki karne są wyższe o 4 pkt proc. Niezbyt surowo każe MultiBank. Nalicza oprocentowanie według stawki równej dwukrotności oprocentowania kredytu. Co ciekawe, bank stosuje 3-dniową karencję karnych odsetek. Oznacza to, że kredyt można bez konsekwencji spłacić trochę później. Deutsche Bank PBC w regulaminie kredytu (nie w umowie) ustalił wysokość odsetek od przeterminowanego zadłużenia na poziomie 10 pkt proc. powyżej odsetek ustawowych. Bank Zachodni WBK w tym samym stopniu podwyższa oprocentowanie kredytu.
Odsetki karne naliczane są codziennie aż do dnia wpłaty odpowiedniej kwoty na rachunek. Niektóre banki liczą oprocentowanie zakładając, że rok ma 360 dni (np. Nykredit), a inne przyjmują, że liczy 5 dni więcej. Ta różnica nie ma jednak większego wpływu na wysokość odsetek. Ile mogą wynieść karne odsetki? Jeśli spóźniamy się z ratą w wysokości 2000 zł, wówczas np. w Banku BPH zapłacimy ok. 2 zł dziennie. Nie jest to dużo. Opieszałość w spłacie może nas jednak kosztować znacznie więcej - ryzykujemy wypowiedzenie umowy kredytowej.
Raiffeisen Bank Polska zastrzega sobie taką możliwość w przypadku niespłacenia choćby jednej raty zgodnie z harmonogramem. Teoretycznie wiec każde opóźnienie może się skończyć wypowiedzeniem. Podobnie jest w Nykredit Banku Hipotecznym. Inne banki są mniej rygorystyczne. PKO BP daje sobie prawo do wypowiedzenia umowy w przypadku braku spłaty dwóch rat kredytu, a Deutsche Bank PBC może to zrobić, gdy zaległość w spłacie przekroczy 2 miesiące.
Bankom zależy na tym, by kredyty zostały spłacone wraz z odsetkami. W praktyce więc po ok. dwóch tygodniach od dnia wymagalności raty pracownik banku dzwoni do kredytobiorcy, by przypomnieć o płatności i zapytać kiedy może się jej spodziewać. Później bank zacznie wysyłać ponaglające monity.
Po upływie okresu wypowiedzenia, który wynosi we wszystkich bankach 30 dni (minimalna długość wypowiedzenia dopuszczalna przez prawo bankowe), kredytobiorca musi zwrócić dług wraz z odsetkami. Jeśli tego nie zrobi, bank wystąpi do sądu o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. Po decyzji sądu do akcji będzie mógł wkroczyć komornik - zajmie nam pensję, ruchomości i w ostateczności wyeksmituje i sprzeda mieszkanie na licytacji. Pamiętajmy, że po upływie okresu wypowiedzenia większość banków zacznie pobierać odsetki karne już od całego zadłużenia. To już spore pieniądze.
Możemy sporo stracić, jeśli bank zlikwiduje lokatę terminową, by pobrać to, co mu się należy. Taką możliwość zastrzega sobie w umowie kredytowej np. Raiffeisen Bank Polska. Bank może to zrobić bez zawiadamiania właściciela i niezależnie do terminu wymagalności należności. Jest to jak najbardziej legalna praktyka. Katarzyna Marczyńska, Arbiter Bankowy zna jednak przypadek, gdy inny bank bez zgody kredytobiorcy zaciągnął w jego imieniu kredyt odnawialny w rachunku! Oczywiście w postępowaniu przed Arbitrem bank przegrał. Większość banków zastrzega sobie możliwość pobrania zaległych środków tylko z rachunków osobistych, do których założenia - jak wspomniałem - zmuszają kredytobiorców.
Niektóre banki nie tylko karzą kredytobiorców spóźniających się z ratami, lecz także nagradzają tych, którzy nie mają problemów ze spłatą. Bank Zachodni WBK po każdych 5 latach prawidłowej spłaty kredytu może obniżyć marżę o 0,2 pkt proc. Nie może ona jednak spaść poniżej 1 pkt proc. Terminowa spłata kredytu to według banku brak opóźnień dłuższych niż 5 dni. Bank nie obniża oprocentowania automatycznie, lecz na wniosek kredytobiorcy. Warto więc dokładnie czytać umowy.
Maciej Kossowski
