Działalność Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
KERM przyjął i rekomendował Radzie Ministrów Informację o działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w 1999 r., przedłożoną przez Ministerstwo Środowiska.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z wojewódzkimi, po-wiatowymi oraz gminnymi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej, stanowią istotną część zintegrowanego systemu finansowania ochrony środowiska w Polsce. Dyspo-nują one środkami publicznymi pochodzącymi w znacznej części z opłat za gospodarcze ko-rzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian oraz z kar za naruszenie wymogów ochrony środowiska (opłaty i kary ekologiczne). Działalność funduszy polega na dofinanso-wywaniu przedsięwzięć w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w celu realizacji zrównoważonego rozwoju.
W 1999 r. NFOŚiGW oraz fundusze wojewódzkie nadal były podstawowym i ważnym źró-dłem finansowania ochrony środowiska w Polsce. Ocenia się, że w 1999 r. ponad 30 proc. wydatków poniesionych na ochronę środowiska generowane było przez wszystkie fundusze ekologiczne.
W NFOŚiGW, obok działalności związanej z udzielaniem pomocy finansowej, prowadzono prace mające usprawnić działalność i organizację funduszu w warunkach rosnącej liczby wy-stąpień o pomoc finansową oraz przyjęcia przez fundusz nowych zadań. Dokonano zmian w strukturze organizacyjnej biura narodowego funduszu. Powstały nowe zespoły: planowania strategicznego, budżetowania i informacji zarządczej oraz zarządzania pieniędzmi. Powołano także Centralny Ośrodek Informacji o Edukacji Ekologicznej. Na mocy porozumienia z mini-strem środowiska utworzono Biuro Wykonawcze Konwencji Klimatycznej.
W ub.r. także w wojewódzkich funduszach przeprowadzono reorganizację. W miejsce do-tychczasowych 49 powołano
16, w związku z obowiązującym od 1 stycznia 1999 r. nowym podziałem administracyjnym kraju. W wyniku tych przekształceń wojewódzkie fundusze znalazły się w gestii marszałków. W dawnych siedzibach województw pozostawiono zamiej-scowe zespoły konsultacyjno-informacyjne funduszy. Powołano nowe rady nadzorcze i za-rządy, zmieniły się częściowo składy osobowe pracowników biur.
W wyniku nowych uregulowań prawnych dotyczących zasad podziału opłat i kar ekologicz-nych (w szczególności wydzielenia tych środków na nowo powstałe fundusze powiatowe), jak również z powodu ogólnego zmniejszenia się wpływów z opłat i kar, NFOŚiGW uzyskał z tego źródła 382,6 mln zł (o 397,3 mln mniej niż w 1998 r.), a fundusze wojewódzkie - 641,7 mln zł (o 136,8 mln mniej niż w 1998 r.). Spadek statutowych przychodów funduszy ekologicznych wynikał z trudności organizacyjno-kadrowych urzędów marszałkowskich, odpowiedzialnych za wymiar oraz ściąganie kar i opłat. Większość z nich długo porządko-wała bazy danych, wdrażała się w system poboru opłat i kar. Zmniejszyła się działalność eg-zekucyjna, a zatem i przychody.
NFOŚiGW oraz fundusze wojewódzkie udzielały pomocy w formie: pożyczek, dotacji, dopłat do kredytów preferencyjnych oraz umorzeń. W 1999 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środo-wiska i Gospodarki Wodnej udzielił pomocy w wysokości 1 506,8 mln zł, a fundusze woje-wódzkie - 1 285,8 mln zł. Pozytywnym zjawiskiem w 1999 r. było to, że pomoc finansowa w większym stopniu niż w 1998 r. realizowana była w formie pożyczek. W 1999 r. wypłaco-no ze środków krajowych ogółem (bez dopłat do kredytów preferencyjnych i umorzeń) w przypadku NFOŚiGW - 1.473,0 mln zł, w przypadku wojewódzkich funduszy 1.142,2 mln zł.
Najwięcej środków finansowych skierowano na ochronę wód i gospodarki wodnej, powietrza oraz powierzchni ziemi. Na te dziedziny przekazano 81 proc. środków finansowych przezna-czonych na pomoc w postaci pożyczek i dotacji. Na ochronę wód i gospodarki wodnej, ochronę atmosfery oraz powierzchni ziemi z NFOŚiGW wydano łącznie 1328,2 mln zł, z funduszy wojewódzkich - 1054,3 mln zł.
