Ministerstwo Finansów: Po 11 miesiącach roku budżet miał 18,3 mld zł nadwyżki

Po jedenastu miesiącach 2022 roku budżet miał nadwyżkę na poziomie 18,3 mld zł. Wyższe rok do roku były dochody z VAT, CIT i akcyzy, a niższe z PIT - wynika z szacunkowych danych, które przekazał główny ekonomista Ministerstwa Finansów Łukasz Czernicki. 

Jak zauważył Czernicki, w listopadzie 2022 r. dochody budżetu państwa były niższe o ok. 7,2 mld zł, tj. o 15,7 proc. rdr i wyniosły ok. 38,6 mld zł. W okresie styczeń-listopad 2022 r. wykonanie dochodów budżetu państwa wyniosło ok. 464,5 mld zł i było wyższe o ok. 13,1 mld zł, czyli o 2,9 proc. w stosunku do wykonania w okresie styczeń - listopad 2021 r.

"Wydatki do końca listopada br. wyniosły ok. 446,3 mld zł co oznacza, że w budżecie po jedenastu miesiącach 2022 r. odnotowana została nadwyżka na poziomie 18,3 mld zł" - poinformował ekonomista.

Przedstawiciel MF zaznaczył, że zgodnie z ustawą o dodatku węglowym dochody budżetu państwa z wpłaty zysku NBP (ponad określoną w ustawie budżetowej na rok 2022 prognozę wysokości wpłaty części rocznego zysku NBP) zostały przekazane do Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. W ustawie budżetowej na 2022 r. zaplanowano 844 mln 455 tys. zł dochodów z tytułu wpłaty z zysku NBP. Zatem do Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 trafiło 9 mld 581 mln 338 tys. zł.

"Kwota ta pomniejszyła dochody budżetu państwa z tytułu wpłaty z zysku NBP w 2022 r." - poinformował Czernicki.

Zgodnie z danymi MF dochody z VAT w listopadzie br. były niższe o ok. 0,9 mld zł, tj. 4,6 proc. rdr i wyniosły ok. 19,6 mld zł. W okresie styczeń-listopad 2022 r. wykonanie dochodów z VAT wyniosło ok. 211,8 mld zł i było wyższe o ok. 11,8 mld zł, tj. o 5,9 proc. w stosunku do wykonania w okresie styczeń - listopad 2021 r.

Dochody z podatku akcyzowego w listopadzie br. były niższe od dochodów z listopada poprzedniego roku o ok. 0,2 mld zł, czyli o 4,6 proc. i wyniosły ok. 7 mld zł. W okresie styczeń-listopad br. wykonanie dochodów z podatku akcyzowego wyniosło ok. 72,7 mld zł i było wyższe o ok. 4,2 mld zł (tj. 6,2 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń - listopad 2021 r.

Natomiast dochody budżetu państwa z PIT w listopadzie br. były niższe o około 3,8 mld zł, czyli o 57 proc. rdr i wyniosły ok. 2,9 mld zł. Narastająco od początku roku, tj. za okres styczeń-listopad 2022 r., dochody budżetu państwa z PIT były niższe o 1,9 mld zł, czyli o 2,8 proc. rdr i wyniosły 63,5 mld zł.

"Słabsze wykonanie dochodów budżetu państwa z PIT w listopadzie w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku wynika przede wszystkim z przekazania w tym miesiącu samorządom dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku osobowego od osób fizycznych" - wyjaśnił główny ekonomista MF. 

Czernicki dodał, że w listopadzie przekazano jedną trzecią kwoty dodatkowych dochodów zaplanowanych na ten rok, czyli ok. 4,6 mld zł. Udziały w tej samej kwocie zostały przekazane samorządom z budżetu państwa również w grudniu.

Według danych resortu finansów dochody budżetu państwa z CIT w listopadzie br. były wyższe o ok. 0,3 mld zł, tj. 5,8 proc. rdr i wyniosły ok. 4,9 mld zł. W okresie styczeń-listopad 2022 r. wykonanie dochodów z CIT wyniosło ok. 65 mld zł i było wyższe o ok. 17,8 mld zł (tj. 37,7 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń - listopad 2021 r.

W ramach ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw, rekompensaty dla przedsiębiorstw energetycznych, dodatki dla gospodarstw domowych oraz dodatki dla podmiotów wrażliwych są finansowane z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, który do końca października został zasilony ponad 5,9 mld zł ze środków uzyskanych przez budżet państwa ze sprzedaży w drodze aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

Jak informowała kilka dni temu minister finansów Magdalena Rzeczkowska istnieje szansa na wypracowanie nadwyżki w budżecie za cały 2022 rok. Wskazała jednak, że ostateczne dane będą dostępne po analizie wykonania budżetu za całe 12 miesięcy. 

- Wykonanie budżetu w 2022 r. w całości będziemy mogli podsumować dopiero w roku 2023, a więc już po upływie grudnia. Końcówka roku to okres trudny dla budżetowców i dla Ministerstwa Finansów, bo to jest czas zamykania wydatków budżetowych, ale też jest to okres podsumowywania i liczenia, gdzie mamy oszczędności w budżecie i jak te oszczędności możemy wykorzystać - powiedziała minister finansów.

Rzeczkowska poinformowała,  że w tym roku zdecydowano się na rozwiązanie, w ramach którego nie będzie tzw. środków niewygasających, a więc przechodzących na kolejny rok.

- Ze względu na bardzo oszczędne podchodzenie do wydatków zdecydowaliśmy, że nie ma wydatków niewygasających. Wszystkie plany wydatkowe powinny zostać zamknięte, a oszczędności jakie powstaną w budżecie, będziemy starali się przeznaczyć na najbardziej pilne potrzeby. Przypomnę, ten rok był naprawdę trudny, to rok wojny na Ukrainie i kryzysu energetycznego, więc rząd uruchomił programy wsparcia dla obywateli, w tym programy związane z zamrożeniem cen gazu i energii. Na to wszystko potrzebne są środki. To, co w tym roku uda się wygospodarować, na te potrzeby zostanie przekazane - powiedziała Magdalena Rzeczkowska.

Prognozowana przez resort nadwyżka w budżecie może wynikać jednak nie tyle z realnego wyniku bilansu, a ze sposobu jego liczenia. Kluczową daną jest wartość długu publicznego. Z jednej strony może być ona obliczana jako zadłużenie wszystkich instytucji wskazanych w ustawie o finansach publicznych. Nie może wynieść ono więcej niż 60 proc. rocznego PKB. Z drugiej strony, zgodnie z wytycznymi unijnymi, dług publiczny może być także liczony jako dług sektora instytucji rządowych i samorządowych. W tym przypadku wlicza się również przykładowo Fundusz Przeciwdziałania COVID-19, nieobjęty w pierwszej metodologii. 

Różnica między wartościami liczonymi na dwa sposoby wyniosła we wrześniu 298,1 mld zł. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj.

Zobacz również: