Rekordowe pieniądze od Polaków na organizacje społeczne. Jest jednak problem

• Organizacje pożytku publicznego (OPP) dostały w tym roku rekordowe 1,53 mld zł
• Odpis na OPP wzrósł w 2022 r. z 1 do 1,5 proc. podatku
• Średnia kwota odpisu wzrosła z 70 do 121 zł
• Liczba pracujących Polaków, którzy w ogóle nie zapłacili podatku, wzrosła z 1,5 do ponad 3 mln
• Osoby, które nie płacą podatku, nie mogą przekazać 1,5 proc. na OPP

W 2023 r. wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP) z tytułu rozliczenia podatku za rok poprzedni osiągnęły rekordową wartość 1 miliarda 530 milionów złotych - poinformowało Ministerstwo Finansów. 

Średnia kwota odpisu wzrosła z 70 zł w 2022 roku do 121 zł w 2023 roku. Zarazem spadła liczba podatników przekazujących 1,5 proc. swojego podatku na OPP. 

To następstwo faktu, że w ubiegłym roku osoby zarabiające minimalne wynagrodzenie, które nie osiągały dochodu przekraczającego kwotę wolną, w ogóle nie płaciły podatku dochodowego. I tym samym nie mogły przekazać 1,5 proc. na cele wybranej organizacji pożytku publicznego. W 2021 roku takich osób było 1,5 mln, dziś jest 3,6 mln, bo liczba Polaków zarabiających płacę minimalną wyraźnie wzrosła. 

Liczba podatników, którzy przekazali darowiznę, spadła o 21 proc. Mimo spadku liczby osób, które mogły dokonać odpisu, łączna kwota przekazana w ramach 1,5 proc. wzrosła z 1 mld 115 mln zł do 1 mld 530 mln zł - czyli o ponad 37 procent.

Wzrosła także wartość odpisu, jaki można przekazać dla organizacji pożytku publicznego. Zmiana zwiększająca wysokość odpisu na OPP z 1 do 1,5 proc. weszła w życie 1 lipca 2022 r. jako odpowiedź na apel samych organizacji pożytku publicznego, które obawiały się znacznego zmniejszenia wpływów w związku z obniżeniem podatków. Większość PIT-ów, z których odlicza się 1,5 proc. podatku na OPP, dotyczy bowiem skali podatkowej, z której korzystają m.in. pracownicy i przedsiębiorcy.

- To pozytywna wiadomość, że w 2023 r. na organizacje pożytku publicznego przekazaliśmy więcej niż w poprzednich latach - mówi Interii Biznes Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy w firmie inFakt. - Ale wynika to ze zwiększenia stawki darowizny z 1 do 1,5 proc. Gdyby nie to, zamiast przekazanego 1,5 mld byłby to tylko 1 mld zł, czyli mniej nawet niż rok wcześniej. 

- Po obniżeniu podatków w 2022 roku pewne grupy Polaków w ogóle nie płaciły PIT. Były to głównie osoby zarabiające minimalne wynagrodzenie. Stąd tak drastyczny spadek liczby podatników, którzy przekazali pieniądze na organizacje pożytku publicznego - wskazuje Juszczyk. - W 2022 roku zmienił się też sposób wyliczania składki zdrowotnej - warto byłoby rozważyć możliwość wykorzystania tych środków na OPP przez osoby, które nie mają podatku do zapłaty - dodaje w rozmowie z Interią Biznes Piotr Juszczyk.

Wojciech Szeląg