Emeryci wracają do pracy. Jest ich o 48 proc. więcej niż dekadę temu – to nie przypadek
Liczba pracujących emerytów w Polsce rośnie w błyskawicznym tempie – w ciągu dekady zwiększyła się o 48 proc. To nie przypadkowy trend, lecz efekt rosnących kosztów życia, niedoboru pracowników i zmieniającego się podejścia seniorów do aktywności zawodowej. W jakich zawodach najchętniej zatrudniają się emeryci i które regiony oferują im najwięcej możliwości?
- Liczba pracujących emerytów regularnie się zwiększa. Najwięcej seniorów znajduje zatrudnienie w województwach mazowieckim i śląskim.
- Najczęściej wybieraną formą pracy jest etat (40 proc.), ale wielu seniorów prowadzi także własną działalność (30 proc.) lub pracuje na umowę-zlecenie (26 proc.).
- Główne powody wzrostu aktywności zawodowej emerytów to rosnące koszty życia, niedobór pracowników w kluczowych branżach oraz poprawa stanu zdrowia osób starszych.
ZUS regularnie publikuje raporty dotyczące zatrudnienia emerytów. Z dostępnego na oficjalnej stronie internetowej opracowania "Pracujący emeryci - XII 2023" wynika, że na koniec 2023 roku ponad 850 tys. osób pobierających emeryturę posiadało ubezpieczenie zdrowotne z tytułu pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej. Spośród nich niemal 550 tys. dodatkowo opłacało składki emerytalno-rentowe, co wskazuje, że ich zatrudnienie miało charakter stały lub długoterminowy. Liczba pracujących emerytów systematycznie rośnie - w ciągu ośmiu lat zwiększyła się o 48 proc. Wśród zatrudnionych seniorów dominują kobiety, które stanowią niemal 58 proc. tej grupy. Większość aktywnych zawodowo emerytów to osoby, które przekroczyły ustawowy wiek emerytalny - aż 96 proc. pracujących seniorów to kobiety po 60. roku życia i mężczyźni po 65. roku życia.
Najczęstszą formą zatrudnienia wśród emerytów jest umowa o pracę, którą wybiera około 40 proc. tej grupy. Zapewnia ona stabilne warunki zatrudnienia, regularne wynagrodzenie oraz pełne ubezpieczenie społeczne, co dla wielu seniorów jest kluczowym czynnikiem. Niezwykle popularną opcją pozostaje również własna działalność gospodarcza, na którą decyduje się niemal 30 proc. aktywnych zawodowo emerytów. Jest to rozwiązanie szczególnie atrakcyjne dla osób dysponujących dużym doświadczeniem zawodowym lub specjalistycznymi umiejętnościami, które pozwalają im na samodzielne świadczenie usług. Trzecią istotną grupę stanowią osoby pracujące na umowę-zlecenie - około 26 proc. seniorów wybiera ten model zatrudnienia, który pozwala na większą swobodę w wyborze godzin pracy i zakresu obowiązków.
Szanse na znalezienie pracy wśród emerytów w dużej mierze zależą od regionu zamieszkania. Najwięcej zatrudnionych seniorów mieszka w województwach mazowieckim (16,4 proc.) i śląskim (14,3 proc.), gdzie rozwinięty rynek pracy oferuje szeroki wybór stanowisk w sektorze usług, edukacji i przemysłu. W Warszawie emeryci najczęściej znajdują zatrudnienie w instytucjach publicznych, szkołach i firmach doradczych, podczas gdy na Śląsku dominują stanowiska w przemyśle i handlu. To również jedyne województwo, gdzie wśród pracujących seniorów przeważają mężczyźni (54 proc.). W przeciwieństwie do tych regionów, w województwie opolskim odsetek aktywnych zawodowo emerytów jest najniższy w kraju i wynosi zaledwie 2,2 proc. Niskie wskaźniki zatrudnienia notuje także Podkarpacie, gdzie na 1000 osób pobierających emeryturę tylko 89 nadal pracuje.
Przeczytaj też: O tyle urośnie emerytura w rok pracy po wieku emerytalnym. ZUS podał kwotę
Odsetek aktywnych zawodowo emerytów systematycznie rośnie i obecnie w skali kraju przekracza 13 proc. ogółu osób pobierających świadczenia. Jeszcze w 2011 roku było to 11 proc. Główną przyczyną tego trendu są względy ekonomiczne - wielu seniorów decyduje się na dalszą pracę, aby zwiększyć swoje dochody i utrzymać wyższy standard życia w obliczu rosnących kosztów. Jednocześnie poprawa kondycji zdrowotnej społeczeństwa i wydłużająca się średnia długość życia sprawiają, że osoby w wieku 60-70 lat wciąż są w stanie wykonywać pracę i chcą pozostawać aktywne zawodowo.
Zatrudnianie emerytów to korzyść nie tylko dla nich samych, ale także dla gospodarki, zwłaszcza w sektorach borykających się z deficytem pracowników. Doświadczeni specjaliści są szczególnie cenieni w takich branżach jak ochrona zdrowia, edukacja, inżynieria czy administracja publiczna, gdzie wieloletnia praktyka ma kluczowe znaczenie. Pracodawcy coraz częściej dostrzegają wartość wiedzy i kompetencji interpersonalnych starszych pracowników, co przekłada się na wzrost liczby ofert skierowanych do osób w wieku emerytalnym.
Nie wszyscy seniorzy mają jednak równe możliwości na rynku pracy. Osoby z problemami zdrowotnymi, niewystarczającym doświadczeniem w obsłudze nowoczesnych technologii czy bez formalnego wykształcenia mogą napotykać trudności w znalezieniu zatrudnienia. W efekcie, mimo regularnie rosnącego odsetka pracujących emerytów, większość z nich pozostaje bierna zawodowo.
Przeczytaj też:
Emeryci pracują dłużej? Specjalna ulga w PIT ma ich do tego zachęcić
Wiek emerytalny do poprawki? "Powinniśmy skończyć z dyskryminacją kobiet"
