"Europejska emerytura" w Polsce. Kto może skorzystać i jakie są warunki?

Europejska emerytura to potoczne określenie Ogólnoeuropejskiego Inwestycyjnego Produktu Emerytalnego (OIPE) wprowadzonego do Polski we wrześniu 2023 r. OIPE to europejski produkt emerytalny, którego celem jest zapewnienie dodatkowego dochodu po zakończeniu aktywności zawodowej, a więc po przejściu na emeryturę. Nadzorowany jest on przez organy krajowe oraz Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych.

OIPE działa podobnie, co istniejący już w Polsce od dłuższego czasu IKZE. Przystąpienie do OIPE jest dobrowolne i polega na dokonywaniu wpłat na indywidualnie subkonto, gdzie następnie firma inwestycyjna zajmuje się inwestowaniem zgromadzonych środków.

Z OIPE może skorzystać każdy mieszkaniec Unii Europejskiej, a przystąpienie do programu jest całkowicie dobrowolne. Jedną z największych zalet europejskiej emerytury jest możliwość gromadzenia oszczędności w walucie euro, choć wpłaty i wypłaty w złotych polskich również są możliwe. Ponadto w sytuacji przeprowadzki do innego kraju UE, nadal istnieje możliwość kontynuowania wpłat z zagranicy lub otwarcia nowego subkonta u dostawcy w danym kraju.

Europejska emerytura jest dobrowolnym produktem emerytalnym, do którego może dołączyć każda osoba, która ukończyła 15. rok życia. OIPE można założyć wyłącznie do określonego wieku. Osoba, która ma uprawnienia emerytalne i ukończyła 55. rok życia, nie będzie już mogła zawrzeć umowy o prowadzenie OIPE.

Umowa o prowadzenie OIPE może być zawarta z bankiem, funduszem inwestycyjnym, towarzystwem emerytalnym, firmami zarządzającymi aktywami lub innymi firmami zarządzającymi funduszami.

Wpłaty na OIPE mogą być wykonywane w dowolnym czasie, jednak istnieje roczny limit, którego nie można przekroczyć. Maksymalny limit wpłat na OIPE w ciągu roku wynosi trzykrotność przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany roku. Oznacza to, że w 2024 r. maksymalny limit wpłat na OIPE to 23 472 zł.

W ramach OIPE ustalona została także maksymalna opłata za zarządzaniem portfelem inwestycyjnym, która nie może przekroczyć 1 proc. wartości aktywów w skali roku. 

Środki zgromadzone w ramach OIPE można wypłacić po osiągnięciu 60. roku życia lub po nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. roku życia. Dodatkowymi warunkami korzystnej wypłaty środków jest również spełnienie dwóch warunków: dokonywania wpłat na subkonto OIPE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych oraz dokonywania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty. Wówczas osoba wypłacająca środki nie ma obowiązku opłacania tzw. podatku Belki.

Oczywiście możliwe jest także wypłacenie środków wcześniej, natomiast wtedy trzeba liczyć się z koniecznością zapłaty podatku.

Na indywidualne subkonto w ramach Ogólnoeuropejskiego Inwestycyjnego Produktu Emerytalnego można przelać środki zgromadzone w ramach IKE. Aby to zrobić należy otworzyć konto OIPE u wybranej instytucji, skontaktować się z dostawcę IKE wraz ze złożeniem dyspozycji wypłaty transferowej, dołączając informację o otwartym koncie OIPE. Następnie twój dostawca IKE ma 14 dni na transfer środków na rachunek prowadzony w ramach OIPE.

Warto wiedzieć, że do limitu wpłat na OIPE nie wliczają się środki, które zostały przetransferowane pierwszy raz do OIPE z Indywidualnego Konta Emerytalnego.

W umowie o prowadzenie subkonta w ramach Ogólnoeuropejskiego Inwestycyjnego Produktu Emerytalnego oszczędzający może wskazać jedną lub więcej osób, którym po jego śmierci, zostaną wypłacone środki zgromadzone na jego subkoncie. Warto również pamiętać, że pieniądze gromadzone na subkoncie stanowią wspólny majątek małżonków, którzy mają małżeńską wspólnotę majątkową.

WG