Nowa tablica GUS wpłynie na wysokość emerytur. Niektórzy powinni się spieszyć z wnioskiem
Nowe tablice GUS pokazują, że żyjemy dłużej niż tuż po pandemii, która spowodowała nadmiarową liczbę zgonów. To w efekcie oznacza też niższe świadczenia dla tych, którzy wybierają się właśnie na emeryturę. Jest grupa, która powinna pospieszyć się z wnioskiem, by załapać się na korzystniejszy przelicznik.
Jak podawaliśmy we wtorek, GUS opublikował nową tablicę trwania życia na podstawie danych o śmiertelności za 2023 r. We wszystkich grupach wiekowych nastąpił wzrost dalszego trwania życia. Osoba w wieku 30 lat będzie żyła dłużej o: 12,7 miesiąca, 60-latek o 9,9 miesiąca, a 80-latek o 6,1 miesięcy niż wskazywały statystki w roku ubiegłym. To przekłada się bezpośrednio na wysokość nowo przyznawanych emerytur.
Najnowsza tablica trwania życia powoduje obliczenie emerytury osoby w wieku 60 lat niższej o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat - o 4,1 proc. niż na podstawie poprzedniej tablicy.
Z wyliczeń podanych przez ZUS wynika, że dla przykładu, 60-latka z kapitałem 700 tys. zł otrzyma emeryturę w kwocie 2649,51 zł, czyli mniejszej o ok. 103 zł (z uwagi na to, że kapitał zostanie podzielony przez 264,2 zamiast 254,3 miesięcy). Natomiast 65-latek z kapitałem 700 tys. zł otrzyma emeryturę w kwocie 3197,81 zł, czyli mniejszej o ok. 136 zł (z uwagi na to, że kapitał zostanie podzielony przez 218,9 zamiast 210,0 miesięcy).
Jak działają tablice w praktyce i kto może wybrać korzystniejsze?
- Te tablice są wykorzystywane do obliczenia emerytury w ten sposób, że w tak zwanym ułamku emerytalnym, w liczniku mamy aktywa emerytalne pochodzące ze składek, które odprowadzaliśmy przez całe życie, a dzielimy je wedle tego, ile zgodnie ze statystyką, przewiduje się, że będziemy żyli czyli przez przewidywaną liczbę miesięcy dalszego życia podaną przez Główny Urząd Statystyczny. Tablice są wspólne dla kobiet i mężczyzn, są ustalane i ogłaszane przez GUS na podstawie danych o śmiertelności w poprzednim roku. Ta zasada działa w ten sposób, że im później przejdziemy na emeryturę, tym będziemy mieli wyższe świadczenie, bo dzielimy przez mniejszą liczbę miesięcy, w których mamy pobierać naszą dożywotnią emeryturę - tłumaczy Interii Tomasz Lasocki, ekspert z zakresu zabezpieczenia społecznego z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Jak zaznacza, każda tablica obowiązuje przez rok, od 1 kwietnia do końca marca następnego roku. Zasadniczo do obliczenia emerytury brana jest tablica obowiązująca w dniu, w którym składamy wniosek o emeryturę, ale w przypadku osób, które wcześniej osiągnęły wiek emerytalny, ale dopiero planują przejście na emeryturę, brana jest pod uwagę też tablica obowiązująca w dniu, w którym osiągnęły wiek emerytalny (wybiera się tę korzystniejszą).
Ekspert wyjaśnia, kto powinien się pospieszyć, by zdążyć przed 1 kwietnia.
- Z pierwszym wnioskiem o emeryturę pospieszyć się powinny te osoby, które osiągnęły swój powszechny wiek emerytalny do końca marca 2021 roku tj. panie urodzone przed kwietniem 1961 r. oraz panowie urodzeni przed kwietniem 1956 r., którzy jednocześnie nie mogą z różnych względów poczekać z wnioskiem do lipca - wskazuje.
- Dlaczego akurat ta grupa? Te osoby mają "zapisane" jeszcze przedpandemiczne tablice, które były korzystniejsze niż ogłoszone kilka dni temu, ale mniej korzystne niż te, które przestaną obowiązywać od kwietnia. Jeśli jednak chcą i mogą pracować jeszcze kilka miesięcy - co najmniej do lipca, to nie muszą się spieszyć, bo wówczas waloryzacja stanu konta i subkonta, jaka jest przeprowadzana co roku w czerwcu plus waloryzacja kwartalna od lipca, skompensuje im z nawiązką tę zmianę tablic (zgromadzony kapitał emerytalny, który jest w liczniku ułamka emerytalnego będzie podwyższony o wskaźniki tych waloryzacji) - wyjaśnia Tomasz Lasocki.
Monika Krześniak-Sajewicz
