Spis treści:
Obecnie możliwy jest wybór tylko jednego świadczenia emerytalno-rentowego
Dotychczas zgodnie z art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli u jednej osoby zbiega się jednocześnie prawo do kilku świadczeń emerytalno-rentowych, wypłacane jest tylko jedno z nich - to o wyższej wartości lub wybrane przez zainteresowanego.
Zasada ta odnosi się również do wdów i wdowców, którym przysługuje prawo do tych dwóch świadczeń:
- renty rodzinnej po zmarłym małżonku - w wysokości 85 proc. świadczenia, które przysługiwało osobie zmarłej;
- własnego świadczenia emerytalno-rentowego - w postaci emerytury, emerytury rolniczej, emerytury z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, emerytury policyjnej, emerytury wojskowej, emerytury pomostowej, zasiłku i świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, policyjnej renty inwalidzkiej, wojskowej renty inwalidzkiej, renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym renty szkoleniowej, renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, renty rolniczej szkoleniowej oraz renty z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin.
Po śmierci współmałżonka wdowa lub wdowiec mogą wybrać, które świadczenie będą chcieli pobierać, tzn. rentę rodzinną po zmarłym czy własne świadczenie emerytalno-rentowe. Zgodnie z art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli nie dokonają takiego wyboru, będą otrzymywać to świadczenie, którego wartość jest wyższa. Jednak w przyszłym roku obowiązujący stan prawny ulegnie zmianie.
Ustawa z dnia 26 lipca 2024 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadza zmianę zasad pobierania świadczeń emerytalno-rentowych przez wdowy i wdowców - potocznie zwaną rentą wdowią - polegającą na możliwości pobierania nawet 3 świadczeń jednocześnie, a nie tylko jedno jak miało to miejsce dotychczas. Ustawa wchodzi w życie 1 lipca 2025 roku i może poprawić sytuację finansową nawet 2 mln seniorów.
Kto w 2025 roku będzie mógł pobierać dwa świadczenia jednocześnie?
Od 1 lipca 2025 roku dzięki wprowadzeniu tzw. wdowiej renty, dwa świadczenia jednocześnie będzie mógł pobierać ten, komu przysługuje zarówno ww. własne świadczenie emerytalno-rentowe, jak i prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku. Osoba, która będzie chciała pobierać dwa świadczenia jednocześnie, musi spełnić następujące warunki:
- ukończyła 60 lat w przypadku kobiet lub 65 lat w przypadku mężczyzn;
- pozostawała we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;
- nabyła prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat w przypadku kobiet lub 60 lat w przypadku mężczyzn;
- nie jest obecnie w innym związku małżeńskim.
Wnioski o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną będzie można składać do placówek ZUS już od 1 stycznia 2025 roku. Jednak świadczenia będą wypłacane dopiero od 1 lipca 2025 roku w jednym, wybranym przez interesanta wariancie tj.:
- 100 proc. świadczenia własnego + 15 proc. renty rodzinnej;
- 100 proc. renty rodzinnej + 15 proc. świadczenia własnego.
Prawo do wypłaty omawianych świadczeń ZUS przyzna od miesiąca, w którym zostanie złożony wniosek, jednak wypłaci nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r. Jako rentę rodzinną należy tutaj rozumieć nie tylko tą, wypłacaną przez ZUS, ale także przez inne organy emerytalno-rentowe (wojsko, policja).
Kto w 2025 roku będzie mógł pobierać trzy świadczenia jednocześnie?
Od 1 lipca 2025 roku po wprowadzeniu tzw. wdowiej renty, trzy świadczenia jednocześnie będzie mógł pobierać ten, komu przysługuje zarówno własne świadczenie emerytalno-rentowe, prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, jak i renta z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Osoba, która będzie chciała pobierać dwa świadczenia jednocześnie, musi spełnić podane warunki:
- ukończyła 60 lat w przypadku kobiet lub 65 lat w przypadku mężczyzn;
- pozostawała we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;
- nabyła prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat w przypadku kobiet lub 60 lat w przypadku mężczyzn;
- nie jest obecnie w innym związku małżeńskim.
Wnioski o ustalenie zbiegu ww. świadczeń z rentą rodzinną będzie można składać do placówek ZUS już od 1 stycznia 2025 roku. Jednak świadczenia będą wypłacane dopiero od 1 lipca 2025 roku w jednym, wybranym przez interesanta wariancie tj.:
- 100 proc. emerytury + 15 proc. renty rodzinnej + 50 proc. renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego;
- 100 proc. renty rodzinnej + 15 proc. emerytury + 50 proc. renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego;
- 100 proc. renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego + 15 proc. renty rodzinnej + 50 proc. emerytury.
Prawo do wypłaty omawianych świadczeń, ZUS przyzna od miesiąca, w którym zostanie złożony wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r.
Co należy zrobić, aby otrzymać 2 lub 3 świadczenia jednocześnie?
Osoby spełniające opisane wyżej ustawowe warunki, które chcą otrzymać kilka (2-3) świadczeń jednocześnie, muszą złożyć stosowny wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (ERWD) do placówki ZUS.
Składanie wniosków będzie możliwe od 1 stycznia 2025 roku. W tym czasie ZUS udostępni wzór wniosku, który będzie można pobrać ze strony internetowej ZUS oraz otrzymać go w wersji papierowej w każdej jego placówce.
Limity pobierania świadczeń emerytalno-rentowych w 2025 roku
Świadczenia wypłacane w ramach zbiegu na rzecz osób spełniających opisane ustawowe wymagania podlegają limitom. Maksymalna suma świadczeń emerytalno-rentowych oraz renty rodzinnej nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury według art. 85 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na chwilę obecną próg ten wynosi 5 343 zł. Jednak musimy wziąć pod uwagę coroczną waloryzację rent i emerytur, która ma miejsce 1 marca, czyli jeszcze przed rozpoczęciem wypłaty świadczeń.
Do wskazanego limitu będą brane pod uwagę również świadczenia wypłacane przez zagraniczne instytucje oraz inne (nie jednorazowe) dodatki i świadczenia wypłacane z tytułu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W sytuacji, gdy suma świadczeń w zbiegu przekroczy wspomnianą trzykrotność najniższej emerytury, ZUS zmniejszy wypłacane świadczenia o kwotę przekroczenia limitu.
