Spis treści:
- Dwa dni na opiekę nad dzieckiem. Kto może skorzystać?
- Jak skorzystać z opieki nad dzieckiem?
Dwa dni na opiekę nad dzieckiem. Kto może skorzystać?
Dwa dni opieki nad dzieckiem stanowią istotny element polskiego prawa pracy, gwarantujący pracującym rodzicom elastyczność w zarządzaniu czasem i obowiązkami rodzinnymi. Wprowadzone z myślą o wsparciu rodziców dzieci do 14. roku życia, te dni zwolnienia z pracy są wyrazem uznania dla równowagi między życiem zawodowym a osobistym. Reguluje je art. 188 Kodeksu Pracy, który precyzuje zarówno warunki korzystania z tego uprawnienia, jak i jego zakres. Przepis ten zapewnia rodzicom możliwość zwolnienia się z pracy na dwa dni lub równoważną liczbę 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego, bez konieczności tłumaczenia się z przyczyny nieobecności.
Uprawnienie do dwóch dni opieki nad dzieckiem, w obecnym brzmieniu, zostało wprowadzone do Kodeksu Pracy w 2016 roku, aby umożliwić rodzicom poświęcenie czasu na potrzeby swoich dzieci, nie tracąc przy tym wynagrodzenia. Jest to szczególnie istotne w sytuacjach, których nie obejmują inne przepisy, na przykład, gdy rodzić chce uczestniczyć w ważnym wydarzeniu szkolnym lub osobistym dziecka. W odróżnieniu od urlopu opiekuńczego, dni opieki nad dzieckiem są w pełni płatne, co stanowi dodatkową korzyść dla pracowników.
Korzystanie z tego uprawnienia przysługuje wszystkim rodzicom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, bez względu na staż pracy, rodzaj umowy (na czas określony czy nieokreślony), czy wymiar czasu pracy (pełny czy niepełny etat). To uprawnienie jest niezależne również od liczby dzieci — rodzic lub opiekun prawny ma prawo do dwóch dni opieki, niezależnie od tego, czy ma jedno, czy więcej dzieci. Warto przy tym podkreślić, że prawo to nie dotyczy osób pracujących na umowach cywilnoprawnych.
Kodeks Pracy jasno określa, że dni opieki nad dzieckiem są dostępne w ciągu danego roku kalendarzowego, od stycznia do grudnia. Jeśli rodzice nie wykorzystają przysługującej im opieki w tym okresie, dni te przepadają i nie są przenoszone na kolejny rok kalendarzowy. Brak możliwości kumulacji niewykorzystanych dni opieki podkreśla konieczność bieżącego planowania i zarządzania tym uprawnieniem z myślą o maksymalizacji korzyści dla rodziny.
Przeczytaj też: Umowa na czas nieokreślony. Ile urlopu przysługuje pracownikowi?
Jak skorzystać z opieki nad dzieckiem?
Proces ubiegania się o dwa dni opieki nad dzieckiem wymaga od pracownika złożenia odpowiedniego wniosku u pracodawcy. Wniosek ten powinien zawierać informację, czy pracownik chce wykorzystać zwolnienie w pełnych dniach, czy też w godzinach, co jest istotne dla planowania czasu pracy. Ważnym elementem wniosku jest również deklaracja, że drugi z rodziców nie skorzystał z przysługującej mu opieki nad dzieckiem lub nie przysługuje mu ona w ogóle (np. jest zatrudniony na umowę o dzieło).
Nie wymaga się przy tym od pracownika uzasadniania potrzeby skorzystania z opieki, co upraszcza procedurę aplikacyjną i stanowi o elastyczności tego rozwiązania. Należy pamiętać, że przepisy prawa pracy jasno określają, iż tylko jeden z rodziców może skorzystać z dwóch dni opieki w danym roku kalendarzowym. Nie ma przy tym znaczenia, czy rodzice są w formalnym związku małżeńskim, żyją w związku partnerskim czy pozostają w separacji.
Warto również rozgraniczyć dwa dni opieki nad dzieckiem od bezpłatnego urlopu opiekuńczego, gdyż są to dwa odrębne uprawnienia. Chociaż oba mają na celu wsparcie pracowników w opiece nad rodziną, to pełnopłatne dwa dni opieki na dziecko są udzielane z tytułu wychowania dziecka do 14. roku życia i nie wymagają od pracownika przedstawiania specjalnych przyczyn. Natomiast bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni, wprowadzony w kwietniu 2023 roku, przysługuje w przypadku konieczności opieki nad członkiem rodziny z powodów medycznych. Rozróżnienie to ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia praw pracowniczych i skutecznego korzystania z przysługujących świadczeń.
Przeczytaj też:
Do kiedy wykorzystać zaległy urlop? Czy szef może zmusić do wykorzystania zaległego wypoczynku?
Ile urlopu przysługuje przy pracy na pół etatu? Łatwo to policzyć
O tym urlopie możesz nie wiedzieć. Nawet trzy dni wolnego na znalezienie nowej pracy, są warunki
