Banki szykują droższe kredyty

finanse osobiste

Wtorek, 9 stycznia 2007 (09:14)

Nie będzie rewolucji w tabelach opłat i prowizji, a ceny usług podyktuje nowy bank Pekao. Kredyty mieszkaniowe zarówno we frankach, jak i w złotych podrożeją, ale franki będą tańsze. Pożyczki gotówkowe powinny być tańsze i bardziej dostępne, łatwiej będzie małym firmom.

Dobra wiadomość dla tych, którzy przewidują większe wydatki domowe, na które trzeba będzie pożyczyć pieniądze z banku. Będą one tańsze. Ten rok to czas consumer finance, a więc banki będą zwiększać promocje różnego rodzaju kredytów konsumpcyjnych. Konkurencja na tym rynku rośnie zwłaszcza w obszarze kart kredytowych i kredytów gotówkowych. To wymusi spadek ich oprocentowania.

Zła wiadomość dla osób, które planują kupić mieszkanie i zaciągnąć na ten cel kredyt. W tym roku ich oprocentowanie wzrośnie, zarówno pożyczek w złotych, jak i we frankach. Podwyżka będzie jednak niewielka.

Reklama

Gotówkowe potanieją

- W ten segment chcą aktywnie wchodzić kolejne banki, takie jak Fortis, Deutsche Bank czy BRE Bank, które rzucą rękawicę bankom specjalizującym się w kredytach konsumpcyjnych, takich jak Lukas Bank, GE Money Bank, Sygma Bank czy Eurobank, oraz coraz silniejszym na tym polu bankom uniwersalnym - Pekao czy PKO BP.

- Kredyty gotówkowe będą więc tanieć - przewiduje Maciej Kossowski z Expandera.

Pierwsze zwiastuny tego trendu widać było już w ubiegłorocznej ofercie świątecznej. Można było znaleźć kredyty o rzeczywistym oprocentowaniu (uwzględniającym wszystkie opłaty i prowizje) rzędu 15 proc. Choć są także dużo droższe oferty, których to średnie oprocentowanie nominalne wynosi około 13,75 proc., a może spaść do około 12 proc. - przewidują doradcy finansowi.

Karty kredytowe w dół

Karty kredytowe także będą tanieć - coraz popularniejsze jest uzależnianie nie tylko opłat za ich wydanie i użytkowanie, ale także oprocentowanie zadłużenia od poziomu wydatków klienta, według zasady im częściej płacisz kartą, tym mniej kosztuje cię jej używanie.

Większość banków plasuje oprocentowanie zadłużenia w karcie blisko ustawowego sufitu, który obecnie wynosi 22 proc. (4-krotność stopy lombardowej), choć najniższe na rynku oprocentowanie wynosi 12,50 proc. Według doradców finansowych banki nie będą korzystały z okazji na podwyższenie stawek po spodziewanym wzroście stóp procentowych.

Zagrożeniem dla spadku kosztów obsługi kart oraz stawek oprocentowania jest ewentualne obniżenie opłat interchange pobieranych przez banki, które może być skutkiem decyzji prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

- Nie sądzę, by do tego doszło, jeśli jednak opłaty spadłyby, wówczas banki będą sobie rekompensować straty wyższymi kosztami użytkowania kart - przewiduje Maciej Kossowski.

Opłaty za operacje bez zmian

- Nie spodziewamy się istotnych zmian opłat i prowizji, ponieważ wzrost stóp już podnosi koszty usług bankowych - mówi Rafał Benecki, ekonomista ING Banku. Banki nie powinny nas negatywnie zaskoczyć i poziom opłat nie zmieni się znacząco, choć pewne zmiany w tabelach opłat i prowizji nie są wykluczone.

- Obawiam się, że banki będą podnosić dodatkowe opłaty pobierane przy niestandardowych usługach, np. opłaty za różnego rodzaju zaświadczenia, opłaty karne itp. - przewiduje Maciej Kossowski z Expandera. Z kolei ceny opłat bankowych dla aktywnych klientów będą obniżane.

Hipoteczne zdrożeją

W tym roku zdrożeją tylko te kredyty, które są bezpośrednio uzależnione od stóp procentowych, czyli kredyty mieszkaniowe. Podwyżka będzie jednak niewielka.

- Przewidujemy, że wyniesie ona 25 punktów bazowych. Stopy wzrosną nie tylko w Polsce, ale także w Szwajcarii - według naszych prognoz także o 25 pkt bazowych, i strefie euro o 50 pkt bazowych - co przełoży się na oprocentowanie kredytów w walutach zagranicznych - prognozuje Rafał Benecki. Część analityków dopuszcza wyższą podwyżkę stóp procentowych w Polsce - łącznie o 50 pkt bazowych.

W efekcie kredyty mieszkaniowe w złotych zdrożeją średnio do ok. 6 proc. (z poziomu 5,6 proc. obecnie), a we frankach do 4 proc., z obecnych 3,75 proc. Jeśli złoty się mocno nie osłabi, a ekonomiści na razie nie widzą takiego ryzyka, rata kredytu we frankach będzie niższa.

Same banki będą natomiast redukować swoje marże, przy czym margines spadku istnieje jeszcze w przypadku franków szwajcarskich. Natomiast marże kredytów w złotówkach są już na bardzo niskim poziomie (ok. 1-1,2 pkt proc.), poniżej którego banki nie będą schodzić, z wyjątkiem czasowych promocji.

Eksperci zgodnie dodają, że poziom opłat i cen usług bankowych w dużym stopniu zależeć będzie od tego, co zaproponuje należący do włoskiego Unicredit Pekao po wchłonięciu BPH. To będzie wielki gracz, który obok państwowego PKO BP będzie dyktował poziom cen usług bankowych.

Szersza perspektywa

UNIA: Średni roczny koszt korzystania z podstawowych usług bankowych wynosił w Polsce 79 euro i był nieznacznie wyższy od średniej światowej (77 euro). Jednak średni koszt wyliczony dla wystandaryzowanego koszyka wyniósł 81 euro i był niższy od średniej światowej (90 euro), a także od średniej w Europie Centralnej (83 euro) i strefy euro (88 euro). Oczywiście siła nabywcza pensji czy poziom PKB są w Polsce dużo niższe niż w krajach Europy Zachodniej.

W umowach zawieranych z bankami musisz pamiętać o tym, by sprawdzić:

KOSZTY KREDYTU # ile wynoszą opłaty i prowizje pobierane w związku z zawarciem i wykonywaniem umowy - również koszty, które mogą się pojawić dopiero za kilka lat - np. za przewalutowanie kredytu czy jego wcześniejszą spłatę,
# czy wysokość odsetek nie przekracza czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP - czyli obecnie 22 proc.,
# czy bank nie pobiera, oprócz karnych odsetek, dodatkowej opłaty za nieterminową spłatę kredytu lub należności z karty kredytowej,
# czy łączna kwota wszelkich opłat, prowizji i innych kosztów związanych z zawarciem umowy kredytu konsumenckiego (czyli takiego, który jest zawierane dla potrzeb prywatnych w wysokości do 80 000 zł) nie przekracza 5 proc. udzielonego kredytu. Ten limit nie dotyczy to kosztów związanych z ustanowieniem, zmianą lub wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczeń,
# czy bank nie pobiera opłat za wypłaty gotówkowe z kasy lub bankomatu albo gotówkowe spłaty kredytu,
# czy bank nie pobiera tzw. opłat od..., czyli takich opłat, w których wskazana jest dolna granica, bez określenia maksymalnego limitu opłaty.

W umowie unikaj zapisów:

"Za przedterminową spłatę kredytu bank może pobrać opłatę od 100 zł"

# czy jednoznacznie określono okoliczności, od których uzależniona jest zmiana oprocentowania - w razie korzystania ze zmiennej stopy, należy określić w umowie kredytowej warunki jej zmiany.

W umowie unikaj zapisów:

"Bank może podwyższyć oprocentowanie uchwałą zarządu, jeśli uzasadnia to (...) zmiana kosztów działalności banku lub zmiany w przepisach prawa" - takie ogólnikowe określenie przyczyn podwyżki powoduje, że bank może dokonać jej dowolnie.

UBEZPIECZENIA I ZABEZPIECZENIA # jakie ubezpieczenia (kredytu, mieszkania, na życie) lub zabezpieczenia (np. zastaw, hipoteka) są wymagane,
# zmiana ubezpieczeń i zabezpieczeń lub ustanowienie dodatkowych może być konieczna przy refinansowaniu lub konsolidacji kredytu.

W umowie unikaj zapisów:

"Umowa rozwiązuje się (lub ochrona nie jest udzielana) w przypadku braku płatności kolejnej raty składki" - taki zapis powoduje, że najmniejsze opóźnienie w płatności (z powodu braku środków na koncie, przy poleceniu przelewu czy zapomnienia o kolejnej płatności), powoduje brak ochrony ubezpieczeniowej. Korzystniejszy jest zapis mówiący o braku ochrony dopiero w momencie braku odpowiedzi na monit o składkę ze strony towarzystwa.

WARUNKI PRZEWALUTOWANIA# ile razy można dokonać przewalutowania kredytu i w jakim okresie obowiązywania umowy (np. nie częściej niż 3 razy w trakcie obowiązywania umowy lub nie wcześniej niż po 2 latach od dnia zaciągnięcia kredytu),
# czy bank może zobligować klienta do dokonania przewalutowania - zwykle wówczas, gdy w okresie spłaty kredytu nastąpi taka zmiana kursu waluty, która groziłaby jego niespłaceniem przez klienta. W umowie unikaj zapisów: "Jeżeli w okresie spłaty kredytu nastąpi istotna zmiana kursu waluty kredytu, co będzie w ocenie banku skutkowało poważnym zagrożeniem spłaty kredytu - bank będzie uprawniony do wystąpienia do klienta z wnioskiem o dokonanie przewalutowania kredytu na inną walutę" - nie wiadomo, jaka zmiana kursu jest istotna, ani jakie zagrożenie spłaty poważne.

WARUNKI WYPOWIEDZENIA # czy od umowy kredytu konsumenckiego można odstąpić w ciągu 10 dni od dnia jej zawarcia umowy - odstąpienie musi być bezpłatne i nieuzależnione od jakichkolwiek przyczyn,
# w jakiej sytuacji klient może wypowiedzieć umowę, a w jakiej bank - klienci powinni pamiętać, że często nawet drobne uchybienia w wykonywaniu umowy mogą spowodować jej wypowiedzenie przez bank - np.
# poinformowanie banku o zmianie miejsca zamieszkania,
# ile wynoszą okresy wypowiedzenia (zwykle od 7 do 30 dni), w jakim przypadku bank może wypowiedzieć umowę bez wypowiedzenia.

W umowie unikaj zapisów:

"Bank może wypowiedzieć umowę z powodu (...) i innych ważnych przyczyn" - nie wiadomo, jakie przyczyny należy uznać za inne ważne.

Ewa Usowicz, Monika Krześniak

ALFABET KREDYTOBIORCY

Kredyt konsumencki - kredyt przeznaczony na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej (czyli dla prywatnych potrzeb kredytobiorcy), którego wysokość nie przekracza równowartości 80 000 zł. Można od niego odstąpić w ciągu 10 dni, bez ponoszenia jakichkolwiek opłat.

LTV - ang. loan to value, czyli relacja kredytu do wartości nieruchomości, która jest zabezpieczeniem. Banki pożyczają nawet 125 proc. wartości nieruchomości, jednak standardem jest 100 proc. wartości domu czy mieszkania.

Marża - zysk banku ponad rynkową stopę procentową (WIBOR, LIBOR itp.) - składnik oprocentowania kredytu, który nie zmienia się w trakcie całego okresu spłaty; marża jest często mylona z prowizją płaconą przy udzieleniu kredytu.

Opłaty i prowizje - stanowią integralną część umowy kredytowej, mimo że są zamieszczane w załączniku do umowy (tabele prowizji i opłat). W przypadku kredytów konsumenckich ich łączna wysokość nie może przekraczać 5 proc. wartości kredytu. Ten limit nie dotyczy kosztów związanych z ustanowieniem, zmianą lub wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczeń.

Przewalutowanie - zmiana waluty kredyt w ramach tego samego banku, aktualna kwota zadłużenia przeliczana jest na inną walutę, zmienia się wysokość raty i oprocentowanie, z reguły przed wydaniem zgody na zmianę waluty bank zbada ponownie zdolność kredytową.

Refinansowanie - spłata starego kredytu mieszkaniowego nowym, zaciągniętym na lepszych warunkach. W ten sposób określa się też zaciągnięcie kredytu na zwrot kosztów, np. budowy domu czy zakup mieszkania, poniesionych kilka lat temu.

Spread - różnica między kursem, po jakim wypłacany jest kredyt, a kursem jego spłaty, podnosi oprocentowanie kredytu walutowego średnio o 0,3-0,5 pkt proc. zależnie od banku.

Ubezpieczenie pomostowe - ubezpieczenie płacone do czasu wpisania przez sąd hipoteki do księgi wieczystej - docelowego zabezpieczenia kredytu dla banku. Koszt to ok. 0,8 proc. kredytu w skali roku.

Ubezpieczenie niskiego wkładu - ubezpieczenie płacone przez osoby zaciągające kredyty na zakup całej nieruchomości - bez własnej wpłaty. Składka wynosi z reguły 3,5 proc. i jest pobierana za okres 5 lat z góry, a liczona jest zazwyczaj od kwoty kredytu przewyższającej 80 proc. wartości nieruchomości (w niektórych bankach 90 proc.).