Bez tego nie sprzedasz odziedziczonej nieruchomości. Wniosek możesz złożyć, kiedy chcesz
Dziedziczenie spadku związane jest z wieloma formalnościami, których zaniedbanie może prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji. Z tego powodu przypominamy, czym jest wniosek o stwierdzenie nabycia spadku i w jaki sposób należy go złożyć. Poznaj wszystkie informacje, które mogą ci się przydać, jeśli jesteś spadkobiorcą.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku to formalny dokument, który potrzebny jest do oficjalnego potwierdzenia praw do dziedziczenia po osobie zmarłej. Dzięki niemu możliwe jest rozpoczęcie procedury spadkowej w ciągu 6 miesięcy od daty zgonu, co wymagane jest przez polskie prawo. Mogą złożyć go nie tylko bezpośredni spadkobiercy, ale także osoby, które wykazują interes prawny w sprawie majątku spadkowego. We wniosku o stwierdzenie nabycia spadku powinny znaleźć się takie informacje, jak:
- dane wnioskodawcy — pełne imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, numer NIP, jeśli wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą,
- dane innych uczestników postępowania — informacje powinny dotyczyć wszystkich spadkobierców ustawowych oraz osób, które zostały wskazane w testamencie,
- dane osoby zmarłej — imię i nazwisko, data śmierci, ostatnie miejsce zamieszkania oraz stan cywilny,
- podstawa nabycia spadku — informacja, czy dziedziczenie następuje ustawowo, czy na podstawie testamentu,
- skład spadku — informacje o elementach majątku spadkowego.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku składa się w wydziale cywilnym w sądzie rejonowym, który właściwy jest dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jeśli miejsce zamieszkania jest niemożliwe do ustalenia, składamy wniosek do sądu, znajdującego się w okręgu, w którym znajduje się majątek spadkowy albo jego część. Jeśli takich podstaw również nam brakuje, pozostaje nam złożenie wniosku do sądu właściwego, którym jest Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy.
Możliwe jest również złożenie wniosku u notariusza. Jest to szybsza opcja, która będzie działać jedynie kiedy między spadkobiorcami nie ma sporu o dziedziczenie. W takiej sytuacji każdy ze spadkobierców musi osobiście stawić się u notariusza albo wyznaczyć swojego pełnomocnika. Notariusz sporządza protokół, w którym zawarte są oświadczenia o przyjęciu albo odrzuceniu spadku oraz informacje o podstawie dziedziczenia. Na jego podstawie sporządza się akt poświadczenia dziedziczenia.
Na złożenie wniosku nie mamy limitu czasowego. Prawo spadkowe nie nakłada żadnych ograniczeń w tym aspekcie, co dla nas oznacza, że możemy złożyć go w każdej chwili, nawet kiedy od śmierci spadkodawcy minęły lata. Inaczej sytuacja wygląda, jeśli spadkobierca decyduje się na rezygnację ze spadku. Wtedy musi złożyć odpowiednie dokumenty w ciągu sześciu miesięcy od momentu, w którym dowiedział się o śmierci spadkodawcy. Jeśli tego nie zrobi, prawo przyjmuje, że automatycznie spadek został przyjęty zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi dziedziczenia.
Wniosek o nabycie spadku to nie jedyny dokument, który konieczny jest do rozpoczęcia postępowania spadkowego. Należy załączyć do niego plik dokumentów, takich jak:
- akt zgonu spadkodawcy, potwierdzający zgon osoby, po której dziedziczymy,
- odpisy aktów urodzenia oraz aktów małżeństwa,
- oryginał testamentu, jeśli taki istnieje,
- dokumentu dot. elementów wchodzących w skład spadku (np. odpis księgi wieczystej, karta pojazdu),
- dowód uiszczenia opłaty sądowej.
Złożenie wniosku kosztuje 100 zł, które wpłaca się na rachunek sądu rejonowego, w którym będzie przebiegać postępowanie. To stała opłata, które obowiązuję jedną osobę. Jeśli wniosek obejmuje większą grupę spadkobierców, jej kwota się odpowiednio zwiększa — dla dwóch osób wynosi 200 zł, dla trzech 300 zł. Z kolei wpis w rejestrze spadkowym kosztuje 5 zł za każdą osobę zmarłą.
Po złożeniu wniosku następuje postępowanie, które w niektórych przypadkach może obejmować również rozprawę sądową. Bada ono, czy wniosek został wypełniony prawidłowy oraz czy zostały do niego dołączone wszystkie wymagane dokumenty. Po jego zakończeniu sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, czyli oficjalny dokument, który potwierdza prawa spadkobierców do odziedziczonego majątku.
Przepisy nie nakazują przeprowadzenia sprawy o stwierdzenie nabycia spadku. Złożenie wniosku leży w interesie spadkobiercy, który potrzebuje formalnego potwierdzenia swoich praw do dziedziczonego majątku. Bez zarejestrowanego aktu poświadczenia nabycia spadku nie może skutecznie domagać się od osób trzecich określonych działań.
Złożenie wniosku staje się obowiązkiem w przypadku dziedziczenia nieruchomości. W takiej sytuacji spadkobiorca staje się właścicielem, a przepisy zobowiązują go do niezwłocznego ujawnienia swojej osoby w księdze wieczystej. Niedopełnienie formalności grozi karami finansowymi, a także odpowiedzialnością za szkody, które są z tym związane. Spadkobierca, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji, musi złożyć wniosek do sądu, który prowadzi księgę wieczystą, aby ujawnić się jako nowy właściciel nieruchomości. Do tego zadania konieczny jest jednak formalny dokument, jakim jest stwierdzenie nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może zostać złożony przez każdego, kto ma w tym interes prawny. Wnioskodawca musi jednak udowodnić swój interes, aby sąd mógł prawidłowo stwierdzić następstwa po spadkobiercy. Jest to konieczne do późniejszej realizacji określonych praw oraz obowiązków. Pamiętać o tym muszą m.in. współwłaściciele budynków, osoby, które wynajmowały nieruchomość i w dalszym ciągu chcą kontynuować umowę najmu czy wierzyciele, którzy chcą przeprowadzić egzekucję z majątku spadkowego.
Wnioskodawcą mogą zostać spadkobiercy ustawowi albo testamentowi, a także ich następcy, w przypadku kiedy spadkobierca umiera przed uzyskaniem postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku albo kiedy odrzuca majątek spadkowy. Wniosek może zostać złożony także przez wierzycieli spadkodawcy albo spadkobiercy oraz nabywców spadku lub udziału w nim. Wnioskodawcą może też być osoba uprawniona do zachowku, czyli taka, która ma prawo do określonej części spadku, nawet jeśli nie uwzględniono jej w testamencie.
