Producenci łakoci cieszyli się ogromnymi zyskami w ciągu ostatnich kilku lat, gdyż popyt na czekoladę utrzymywał się mimo podwyżek cen. Teraz jednak dane pokazują, że ten trend może się załamać, gdyż ceny kakao osiągnęły najwyższy poziom od 46 lat, a ceny cukru znajdują się blisko rekordowych wartości od ponad dekady.
Klienci w Europie i Ameryce Północnej już zauważyli wzrost cen o około 20 proc. w ciągu ostatnich dwóch lat i zaczynają ograniczać ilość kupowanej czekolady - wynika z danych zgromadzonych przez agencję Reuters od badaczy rynku Nielsena. - Klienci starają się polować na okazje - powiedział dyrektor generalny Mondelez, Dirk Van de Put.
Czy czekolada jest odporna na inflację?
Mondelez, czyli producent marki Cadbury, przewiduje kontynuację negatywnych trendów dotyczących podaży kakao i cukru. - Mówimy tutaj o wzroście prawdopodobnie o ponad 30 proc. (jeśli spojrzymy na ostatnie 12 miesięcy), a nawet więcej, szczególnie w przypadku kakao - powiedział w lipcu dyrektor finansowy Mondelez, Luca Zaramella. Mimo to firma oświadczyła, że jest przed tym zabezpieczona i nadal dąży do zwiększania produktywności.
Tyle że po ponad dwóch latach wyższych cen, sklepy zaczynają stawiać opór, co według analityków prowadzi do walki, która stawia marże i rentowność producentów czekolady pod dużym znakiem zapytania. Jedna z takich potyczek sprawiła, że Mondelez musiał wycofać batony Cadbury i Milka z półek belgijskiej sieci supermarketów Colruyt po nieudanych negocjacjach w sprawie cen.
Producenci czekolady cały czas wierzą w tradycyjną odporność swojego produktu na wzrost cen. Mondelez podniósł prognozy rocznego wzrostu przychodów w zeszłym miesiącu, podczas gdy inny czekoladowy gigant, Hershey, podniósł prognozę zysku.
Kupujemy coraz mniej markowej czekolady
Jednak wzrost wolumenu sprzedaży czekolady w Mondelez spada w tym roku w sposób znaczący. W lutym wynosił jeszcze 14,8 proc., podczas gdy w lipcu już tylko 3,2 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim - pomimo że firma utrzymała podwyżki cen na niskim dwucyfrowym poziomie. Dane pokazały, że także wolumen sprzedaży Hershey coraz bardziej spadał w okresie, w którym firma podnosiła ceny.
Barry Callebaut, największy producent czekolady na świecie, dostarczający większość głównych marek, w tym Nestle, nie oczekuje wzrostu wolumenów sprzedaży w tym roku. W zeszłym miesiącu ogłoszono, że wolumeny nawet spadły o 2,7 proc. w dziewięciu miesiącach do 31 maja.
- Widzimy, że konsumenci zaczynają reagować coraz bardziej gwałtownie i byłbym bardzo ostrożny w przypadku podwyżek cen - powiedział Dan Sadler, ekspert ds. słodyczy w amerykańskiej firmie badawczej IRI. - Tym bardziej, że konsumenci zaczynają obniżać swoje standardy - dodał
Tańsze czekolady nadal zdobywają udziały w rynku. W Stanach Zjednoczonych wolumen sprzedaży marek własnych wzrósł o niemal 9 proc. w roku do połowy czerwca, pomimo niemal dwucyfrowych podwyżek cen, jak pokazują dane IRI.
Hershey, z siedzibą w Pensylwanii, liczy na to, że w miarę jak zwalnia tempo podwyżek cen, wolumeny sprzedaży odwrócą obecny spadek. Planuje polegać na automatyzacji, aby utrzymać koszty produkcji na niskim poziomie.
Afryka walczy z przeciwnościami losu
Rabobank przewiduje, że te presje kosztów mogą utrzymać się także w przyszłym roku z powodu zjawiska pogodowego El Nino w Zachodniej Afryce i braku alternatywnych producentów, którzy mogliby szybko zwiększyć produkcję.
Najwięksi dostawcy kakao - Wybrzeże Kości Słoniowej i Ghana - zmagały się z suszą, nadmiernymi opadami deszczu i chorobami przez ostatnie dwa lata. Produkują one dwie trzecie światowego kakao, a oficjele borykają się z pomocą dla rolników w radzeniu sobie z warunkami klimatycznymi. Wprowadzony w 2019 roku program LID (Living Income Differential), czyli przymusowa dopłata do ceny ziaren kakao nałożona w 2020 r. przez rządy obydwu plantatorów, okazał się w dużej mierze nieskuteczny.
Krzysztof Maciejewski
