Czy darowizna podlega podziałowi przy rozwodzie? Prawo jest jasne

• Tym, jak do tematu rozwód a darowizna odnosi się polskie prawo, warto zainteresować się jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego. 

• Życie jest nieprzewidywalne, a znajomość podstawowych przepisów kiedyś może okazać się niezbędna, aby uniknąć niemiłych niespodzianek przy podziale majątku po rozwodzie. 

• Perspektywa, że połowa samochodu czy mieszkania, które otrzymaliśmy jako darowiznę od rodziców, przypadnie byłemu małżonkowi, nie należy do najprzyjemniejszych. Oto co koniecznie trzeba wiedzieć o darowiźnie po rozwodzie, aby uniknąć czarnego scenariusza. 

Jeśli w momencie zawarcia związku małżeńskiego, nie doszło do podpisania intercyzy, to pomiędzy mężem i żoną powstaje tak zwana wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). Własnością obu partnerów stają się więc dobra majątkowe nabyte przez każdego z małżonków w okresie jej trwania. Są to m.in.:

• wynagrodzenie za pracę czy dochody z innej działalności zarobkowej obu małżonków
• zysk z majątku wspólnego czy osobistego każdego z małżonków
• środki znajdujące się na rachunku funduszu emerytalnego każdego z małżonków
• kwoty składek na subkoncie, według artykułu 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Powyższe dobra stanowią majątek wspólny małżonków, który podlega podziałowi przy rozwodzie przy czym każdy z małżonków może domagać się na drodze sądowej jego nierównomiernego rozkładu w związku z tym, w jakim stopniu mąż czy żona przyczynili się do jego powstania. 

Trzeba jednak zaznaczyć, że oprócz dóbr wspólnych, istnieje również majątek osobisty, czyli dobra, które pozostają własnością wyłącznie jednego z małżonków. W jego skład wchodzą m.in.:

• dobra, które zostały nabyte, zanim utworzona została wspólność majątkowa
• dobra, które służą do zaspokajania potrzeb natury osobistej
• przedmioty, które zostały przyznane w związku z odszkodowaniem
• przedmioty majątkowe, które zostały przyznane jako nagroda za osobiste osiągnięcia 

Ponadto, w skład majątku osobistego wliczane są również przedmioty majątkowe, które otrzymano za sprawą dziedziczenia, zapisu czy darowizny wyłącznie dla jednego z małżonków i jasno mówi o tym art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. 

Z powyższego wynika, że darowizna wchodzi w skład majątku osobistego małżonków, a nie wspólności majątkowej, więc nie powinna podlegać podziałowi przy rozwodzie. Nie zawsze jednak sprawa jest taka prosta. 

Jeśli darczyńca przekazał darowiznę dwóm osobom, np. zapisał mieszkanie zarówno córce, jak i zięciowi jako część majątku małżeńskiego i zostało to odnotowanie w treści umowy, to również podlega ona podziałowi przy rozwodzie. 

Nawet w sytuacji, jeśli osobą obdarowaną jest tylko jedna ze stron, a darowiznę stanowi np. nieruchomość, którą na swój koszt remontował czy wyposażał drugi małżonek, to zgodnie z prawem ma on prawo do zwrotu części poniesionych kosztów. Oczywiście, o ile ma dokumenty, które potwierdzają jego nakład finansowy. 

Rodzice dokonujący darowizny na rzecz dziecka i jego małżonka pewnie woleli unikać sytuacji, gdy po rozwodzie tych dwojga majątek ten zostanie podzielony na pół. Niestety takie sytuacje wciąż się zdarzają.

Odwołanie darowizny na rzecz obojga małżonków przed rozwodem jest zaś wyjątkowo trudne. Zgodnie z art. 898. § 1.Taka sytuacja może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy osoba obdarowana dopuściła się rażącej niewdzięczności i zostanie to udowodnione w sądzie. Wówczas zwrot przedmiotu odwołanej darowizny jest konieczny z uwagi na przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. 

Aleksandra Waleczek

Czytaj również: 

Podatek od darowizny. Kto go musi zapłacić, a kto jest zwolniony? 

Ślubna darowizna, sprzedaż ubrań przez internet. Co trzeba zgłosić fiskusowi? 

Jak napisać umowę darowizny samochodu? Kto płaci podatek i dlaczego druk SDZ-2 jest ważny? 

Zobacz także: