Dodatek 500 zł z ZUS co miesiąc. Kto może dostać te pieniądze?
ZUS może wypłacać co miesiąc 500 zł dodatku a, dzięki decyzji podjętej w tym roku, finansowanie obejmuje szerszą grupę osób. Najstarsi Polacy mają powody do radości, ale nie tylko oni mogą stać się beneficjentami dodatku 500 zł, zwanym potocznie 500 plus dla emeryta. Kto kwalifikuje się do otrzymania środków i kto już dostaje te pieniądze?
- 500 plus dla seniora zostało przez ZUS w ubiegłym roku wypłacone setkom tysięcy Polaków.
- Choć potoczna nazwa programu wskazuje najstarszych, to pieniądze mogą dostać także Polacy już po 18. roku życia.
- Co roku 500 plus dla seniora jest waloryzowane na bazie takiego samego wskaźnika, jakim waloryzowana jest emerytura.
Grupę beneficjentów 500 plus dla seniora rozszerzono, gdy w marcu ZUS wprowadził zmiany i wówczas zrobiło się o świadczeniu głośno. Tym razem Zakład Ubezpieczeń Społecznych ujawnił dane dotyczące odbiorców świadczenia. Nie dajmy się zwieść potocznej nazwie. Pieniądze z 500 plus dla seniora nie przysługują wyłącznie najstarszym. Są aż cztery kryteria, które uprawniają do otrzymywania dodatku w postaci 500 zł co miesiąc.
Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, bo tak oficjalnie nazywa się 500 plus dla seniora, mogą trafić też do młodszych Polaków. Świadczenie stworzono z myślą o osobach, które mają trudności z samodzielnym życiem. Najwięcej ich jest wśród najstarszych Polaków, ale warunki uczestnictwa dotyczą nie tylko najstarszych. Wniosek o dodatek 500 zł może złożyć:
- osoba powyżej 75. roku życia,
- osoba z niepełnosprawnością w I grupie inwalidzkiej,
- osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji,
- osoba pobierająca zasiłek pielęgnacyjny.
Jak zwraca uwagę Iwona Kowalska-Matis, rzeczniczka dolnośląskiego ZUS, nierzadko też o świadczeniu mówi się "500 plus dla niepełnosprawnych". Jednak to nie niepełnosprawność, ale niezdolność do samodzielnej egzystencji jest warunkiem koniecznym do udziału w programie. - To nie stopień niepełnosprawności decyduje o jego przyznaniu. Niezdolność do samodzielnej egzystencji przyznaje się osobie, która nie tylko, że nie może pracować, ale potrzebuje pomocy drugiej osoby w najprostszych czynnościach życiowych - wskazuje rzeczniczka.
Wiek jest wyłącznie jedną z przesłanek, ale nie głównym warunkiem. Jak wskazała rzeczniczka, chodzi o osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji w ogóle. Dlatego też po 500 plus dla seniora może zgłosić się już na przykład osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji po 18. roku życia. Na stronach Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej znajdziemy więcej informacji o ogólnych warunkach uczestnictwa w programie:
- ukończenie 18. roku życia,
- niezdolność do samodzielnej egzystencji, a niezdolność ta została stwierdzona orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- brak prawa do emerytury ani renty, brak ustalonego prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych, brak prawa do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych, albo prawo do tych świadczeń, ale ich łączna wysokość brutto nie przekracza 2157,80 zł,
- miejsce zamieszkania w Polsce,
- polskie obywatelstwo lub prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w Polsce w wypadku obywatela jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej.
Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, zwane potocznie 500 plus dla seniora, pojawiło się pierwszy raz w 2019 roku. W marcu 2023 roku próg dotyczący dochodów został zwiększony.
Jeszcze na początku tego roku górny próg dochodowy dopuszczający do udziału w programie wynosił 1896,13 zł brutto. Na podstawie zmian wdrożonych 1 marca, każda osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji, która co miesiąc ma do dyspozycji do 2157,80 zł brutto, może otrzymać dodatek.
W 2022 roku, jak ujawnia ZUS, 500 plus dla seniora otrzymywało niemal 400 tys. osób, a dokładnie 388 300 beneficjentów. To nieco więcej niż w 2021 roku, gdy pieniądze otrzymywało 387 400 beneficjentów. Względem 2021 roku wzrosła też średnia kwota comiesięcznej wypłaty z 455 zł do 461,96 zł.
Co więcej, ZUS wskazuje, że:
- Dominują beneficjenci w wieku 80 lat i więcej. Osoby te stanowią 29,5 proc wszystkich otrzymujących dodatkowe "500+", w tym mężczyźni to 13,4 proc. i kobiety 40,0 proc. Tak duża różnica jest efektem tego, że panie żyją statystycznie dłużej niż panowie.
- Wśród osób poniżej 19. roku życia przeważają mężczyźni: 2 proc., kobiety, 0,7 proc.
- Wśród wszystkich osób, które dostają świadczenie uzupełniające przeważają panie, które stanowią 60,6 proc. wszystkich otrzymujących dodatek, panowie 39,4 proc.
- Średni wiek (w latach) osób, które dostają dodatek wynosi 63,1 lat, w tym mężczyźni 53,9 i kobiety 69,2 lat.
Świadczenie jest wypłacane co miesiąc. Aby otrzymać pieniądze, potrzebny jest odpowiedni wniosek w ZUS. Do pisma powinniśmy dołączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub orzeczenie zaliczające do I grupy inwalidzkiej. Dokumentów tych nie muszą składać osoby, które przekroczyły 75. rok życia i pobierają zasiłek pielęgnacyjny.
Przelew świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji nie zawsze będzie opiewał na 500 zł, co też pokazuje średnia kwota wypłacanego świadczenia ujawniona przez ZUS. Taką kwotę mogą otrzymać beneficjenci, notujący dochód w wysokości do 1657,80 zł brutto. Powyżej tej kwoty stosowana jest zasada "złotówka za złotówkę", co oznacza, że świadczenie jest pomniejszane o kwotę przekroczenia.
Wysokość świadczenia jest pomniejszana aż do kwoty przychodu 2157,80 zł brutto, a wówczas dodatek 500 zł nie przysługuje ze względu na przekroczenie kryterium dochodowego.
Przemysław Terlecki
