Fiskus nie może się wymigać

Trybunał rozpoznał skargę konstytucyjną Leszka S. w sprawie niemożności uzyskania urzędowej interpretacji w zakresie zwolnienia z VAT. Trybunał nie uznał zaskarżonych przepisów za niekonstytucyjne. Leszek S. zwrócił się do urzędu skarbowego z pytaniem, czy świadczone przez niego usługi są zwolnione z VAT.

Pytanie uzasadnił tym, że napotkał niejednoznaczne interpretacje Ministerstwa Finansów i rozbieżne orzeczenia w tej sprawie. Urząd udzielił odpowiedzi, która pomijała zupełnie kwestię zwolnienia z VAT. Podatnik zwrócił się do izby skarbowej, podkreślając, że zawiłość sprawy przekracza jego możliwości do samodzielnej interpretacji odpowiednich przepisów.

Izba przekazała sprawę urzędowi skarbowemu, a ten z kolei odpowiedział podatnikowi, cytując szereg przepisów i dalej nie wyjaśniając problemu. Podatnik zwrócił się więc do Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego. Dysponując jego interpretacją, wystąpił do urzędu skarbowego o uzupełnienie wyjaśnień udzielonych mu wcześniej, z uwzględnieniem tej interpretacji.

Znów otrzymał cytaty przepisów podatkowych, jednak nadal brakowało informacji, w jakim stopniu dotyczą one jego przypadku. Ponownie wystąpił do izby skarbowej, a ta umorzyła sprawę, stwierdzając, że przepisy nie przewidują odwołań od wyjaśnień udzielanych przez organy skarbowe. Również NSA oddalił skargę.

W skardze do Trybunału, z którą wystąpił podatnik, zarzucono niezgodność art. 16, art. 17, art. 18 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym z art. 2, art. 7 w związku z art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 184 (zdanie pierwsze) Konstytucji RP oraz z art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Podkreślono, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Trybunał stwierdził, że nie może rozszerzyć uprawnień NSA o kontrolę informacji wydanych przez organy skarbowe. Podkreślił, że dziś taka informacja jest decyzją administracyjną i służy od niej odwołanie. Stwierdził również, że organy podatkowe mają obowiązek tak sformułować odpowiedź na pytanie podatnika, aby była ona jasna, rzetelna i praktyczna. W żadnym wypadku nie mogą to być tylko cytaty z przepisów (SK 36/03).

Wiesława Moczydłowska

Darek Wasylkowski, Wardyński&Partners, pełnomocnik skarżącego
Wyrok, choć odnosi się do nieobowiązującego stanu prawnego, ma jednak ogromne znaczenie. Trybunał sformułował kryteria informacji przekazywanej podatnikowi przez organy skarbowe. Stwierdził wyraźnie, że ma być ona rzetelna, nie powinna opierać się tylko na cytowaniu przepisów oraz że nie może być wymijająca, tylko praktyczna. Informacja podatkowa nie będzie spełniała swojej roli, jeśli nie będzie sądowej kontroli nad sposobem jej udzielania. Trybunał przesłał skargę do RPO, następnie trafiła ona do ministra finansów, który zobowiązał organy skarbowe do udzielenia podatnikowi rzetelnej informacji w tej sprawie.