Inflacja w natarciu. 500 plus topnieje w oczach
Realna wartość świadczenia wypłacanego w ramach rządowego programu "Rodzina 500 plus" wynosi zaledwie 419 zł w cenach z kwietnia 2016 roku. Takie są szacunki firmy eToro. Z kolei Instytut Emerytalny wyliczył, że gdyby program objęty był waloryzacją, to teraz rodzice na każde dziecko dostawaliby miesięcznie ponad 600 zł.
Paweł Majtkowski, analityka rynków firmy eToro, wyliczył, że 500 plus został realnie uszczuplony o 81 zł, gdyż skumulowana inflacja od momentu wprowadzenia programu (1 kwietnia 2016 roku) do końca listopada tego roku wyniosła prawie 20 proc. Zdaniem ekonomisty, z powodu wysokiej dynamiki cen jesienią przyszłego roku 500 plus zamieni się w 400 plus.
Za 500 zł z programu można dziś kupić 83 litry benzyny, podczas gdy na jego starcie było to 116 litrów. Inflacja zjada nie tylko oszczędności, ale obniża także wartość świadczeń, które nie mają mechanizmu waloryzacji.
Program "Rodzina 500 plus" jest realizacją jednej z głównych wyborczych obietnic Prawa i Sprawiedliwości. Od początku przyjęto zasadę, że wypłacane świadczenie jest stałe i nie będzie korygowane wskaźnikami inflacji. Z tego powodu realna wartość kwoty z miesiąca na miesiąc maleje. Ostatni znaczący wzrost inflacji - do 7,7 proc. w listopadzie - spowodował, że faktyczna siła nabywcza świadczenia zaczęła spadać mocniej.
Paweł Majtkowski podkreśla, że oficjalna inflacja CPI podawana przez Główny Urząd Statystyczny odnosi się do przeciętnego koszyka dóbr konsumpcyjnych. Są jednak produkty, które podrożały bardziej niż uśredniona inflacja. Na przykład litr benzyny 95 kosztował w kwietniu 2016 roku 4,30 zł, a teraz cena wynosi 6 zł, co oznacza, że jest o 39 proc. wyższa.
Ekonomista eToro prognozuje, że realny spadek wartości 500 plus będzie się pogłębiał. Jego zdaniem, od obecnych 419 zł przejdziemy do niecałych 400 zł między październikiem a grudniem 2022 roku.
Program 500 plus. Będzie waloryzacja?
W październiku w badaniu Uce Research i Syno Poland zapytano Polaków o waloryzację 500 plus. Aż 70 proc. otrzymujących pieniądze z programu opowiedziało się za podwyższeniem świadczenia. Prawie 40 proc. ankietowanych było za wzrostem kwoty w granicach 10-20 proc.
Instytut Emerytalny wyliczył, że gdyby program 500 plus od początku objąć waloryzacją, podobnie jak ma miejsce w przypadku emerytur, to teraz świadczenie wyniosłoby 607,85 zł. Przedstawiciele rządu odrzucają jednak możliwość podniesienia kwoty. Powód jest oczywisty - byłby to bardzo poważny wzrost wydatków budżetowych.
Gwoli sprawiedliwości trzeba jednak przypomnieć, że rząd wprowadza dodatkowe świadczenie na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku od ukończenia 12. do 36. miesiąca życia. Maksymalnej wysokość wypłaty to 12 tys. zł na dziecko.
Z najnowszego badania przeprowadzonego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych i Instytut Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej wynika, że aż 86 proc. gospodarstw domowych w Polsce odczuwa wzrost cen bardziej niż zwykle. Ponad 75 proc. Polaków ocenia, że dzisiejsze koszty utrzymania są "wyraźnie dużo wyższe" lub "znacznie wyższe" niż przed rokiem. Wzrost cen najbardziej widać w wydatkach na paliwo i żywność, a także w rachunkach za gaz i energię.
Dzisiejsza skala inflacji bardziej wpływa na negatywną ocenę sytuacji finansowej Polaków niż pandemia Covid-19 w 2020 roku. Ponad 56 proc. gospodarstw domowych ocenia, że siła nabywcza ich dochodów spadła. W szczycie pandemii ten odsetek wynosił około 50 proc., a w 2015 roku około 35 proc.
Ponad 88 proc. respondentów oczekuje, że przez najbliższe 12 miesięcy "wzrost cen będzie szybszy" niż w tej chwili lub "ceny wzrastać będą tak samo". Jest to najwyższy poziom tego wskaźnika od 10 lat.
Jacek Brzeski
Zobacz także:
