Jak uzyskać NIP na nowych zasadach?

finanse osobiste

Środa, 12 października 2011 (08:00)

Wszyscy podatnicy, także osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, muszą jeszcze mieć NIP. Przydzielany jest on przy użyciu Centralnego Rejestru Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników. Dowodem nadania NIP nie jest decyzja, lecz potwierdzenie.

Numer dla każdego

Od ponad miesiąca PESEL jest identyfikatorem podatkowym osób nieprowadzących działalności gospodarczej, niebędących zarejestrowanymi podatnikami VAT lub niebędących płatnikami składek ubezpieczeniowych. Osoby te nie mają obowiązku podawać NIP, chyba że przewiduje to przepis prawa. Od 1 stycznia 2012 r. PESEL stanie się ich jedynym identyfikatorem w kontaktach z urzędnikami. Do tego czasu jednak osoby te - tak jak pozostali podatnicy - muszą mieć NIP.

Podstawą nadania NIP jest zgłoszenie identyfikacyjne. Osoby nieprowadzące działalności gospodarczej wypełniają i składają formularz NIP-3.

Reklama

Rejestracji nie zawsze muszą dokonać osobiście. Ci, którzy podejmują pierwszą pracę i nie mają NIP, składają zgłoszenie identyfikacyjne za pośrednictwem pracodawcy - płatnika podatku dochodowego. Chodzi o sytuacje, kiedy płatnik pobiera zaliczki miesięczne, pomniejszając kwoty pobieranych zaliczek, dokonuje rocznego rozliczenia podatku, a nie pomniejszał kwot zaliczek, lub pobiera zaliczkę wyłącznie od dochodu z tytułu umowy o dzieło bądź zlecenia. W takich przypadkach pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi formularz NIP-3. Pracownik wypełnia go i składa pracodawcy. Powinien to zrobić w ciągu 14 dni. Następnie pracodawca przekazuje zgłoszenie identyfikacyjne urzędowi skarbowemu właściwemu dla pracownika. Ma na to 14 dni.

NIP nie może mieć ukrytego lub jawnego charakteru znaczącego, określającego pewne cechy podatnika, płatnika podatku albo płatnika składek ubezpieczeniowych.

NIP dla firm

Przedsiębiorcy rejestrują się na potrzeby ewidencji podatkowej, korzystając z "jednego okienka".

Osoby fizyczne, które rozpoczynają działalność gospodarczą, a nie mają NIP, składają zgłoszenie identyfikacyjne w ramach wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wynika to z art. 28 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. CEIDG przesyła odpowiednie dane, zawarte we wniosku o wpis, do urzędu skarbowego wskazanego przez przedsiębiorcę. Powinno to nastąpić nie później niż w dniu roboczym następującym po dokonaniu wpisu.

Przedsiębiorcy podlegający wpisowi do KRS, m.in. spółki prawa handlowego, składają zgłoszenie identyfikacyjne na formularzu NIP-2 w sądzie rejestrowym wraz z wnioskiem o wpis. Stanowi o tym art. 19b ust. 1 ustawy o KRS. Sąd przesyła zgłoszenie identyfikacyjne do urzędu skarbowego wskazanego przez przedsiębiorcę w ciągu 3 dni roboczych od dnia dokonania wpisu. Przekazuje je wraz z odpisem postanowienia o wpisie i zaświadczeniem o dokonaniu wpisu. Sąd rejestrowy przesyła do urzędu skarbowego również dodatkowy odpis umowy spółki, dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z lokalu lub nieruchomości, w których znajduje się siedziba, oraz inne dokumenty złożone przez przedsiębiorcę wraz z wnioskiem o wpis.

Powyższa procedura nie ma zastosowania, gdy rejestracja w KRS dokonywana jest przez Internet. W takim przypadku wnioskodawca samodzielnie, drogą elektroniczną, wysyła wymagane wnioski i zgłoszenia - w tym NIP-2.

Informację zwrotną o NIP nadanym przedsiębiorcy, urząd skarbowy niezwłocznie przekazuje do CEIDG albo sądowi prowadzącemu rejestr przedsiębiorców.

Potwierdzenie numeru

Nadanie NIP jest czynnością materialno-techniczną. Urzędy skarbowe nie wydają w tej sprawie decyzji. NIP przyznawany jest przy użyciu Centralnego Rejestru Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników prowadzonego przez Ministra Finansów.

Poświadczenie nadania NIP ma formę potwierdzenia. W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą urząd skarbowy powinien je wydać najpóźniej następnego dnia roboczego po dniu, w którym wpłynęło do niego poprawne zgłoszenie identyfikacyjne. Pozostali podatnicy mogą czekać na potwierdzenie nadania NIP do 14 dni. Terminy te wynikają z art. 8b ust. 2 i 3 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.

Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie. Podatnik może mieć tylko jeden NIP. Zasada ta obowiązuje bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez niego podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

Urząd skarbowy właściwy w sprawach NIP

dla podatników VAT niekorzystających ze zwolnienia od tego podatku - urząd skarbowy właściwy w sprawach VAT,
dla jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, korzystających ze zwolnienia od podatku VAT - urząd skarbowy właściwy ze względu na siedzibę jednostki lub miejsce wykonywania działalności,
dla pozostałych podatników będących podatnikami podatku dochodowego - urząd skarbowy właściwy w sprawach tego podatku,
dla pozostałych podatników niebędących podatnikami podatku dochodowego - urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podatnika, a jeżeli podatnik nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce - Drugi Urząd Skarbowy Warszawa Śródmieście,
dla płatników podatków oraz płatników składek ubezpieczeniowych, niebędących jednocześnie podatnikami, o których mowa wcześniej - urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę płatnika, a w pozostałych przypadkach - Drugi Urząd Skarbowy Warszawa Śródmieście.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 ze zm.)

Ustawa z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.)

Ustawa z dnia 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007 r. nr 168, poz. 1186 ze zm.)

autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 81 (809) z dnia 2011-10-10

GOFIN podpowiada