Klient musi wiedzieć, komu bank sprzedał jego długi
Banki coraz częściej w regulaminach kart kredytowych, także w regulaminach rachunków bankowych zastrzegają sobie prawo przenoszenia na firmy zewnętrzne uprawnień wynikających z umowy bez wiedzy i zgody konsumenta. Zdaniem banków są to działania, które pozwalają im zabezpieczyć się na wypadek, gdyby klienci przestali spłacać zaciągnięte kredyty.
Tacy klienci blokują bankom możliwość udzielenia nowych kredytów, dlatego że muszą one tworzyć specjalne rezerwy w swoich bilansach. W ocenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów taka praktyka instytucji finansowych jest niezgodna z prawem, gdyż łamie prawa konsumentów.
Klienta trzeba powiadomić
Z roku na rok rośnie liczba sprzedawanych przez banki wierzytelności. Na takie działania pozwala prawo. Sprzedający musi jednak spełnić kilka warunków. - Po spełnieniu świadczenia umownego przez bank może on jednostronnie przenieść na osobę trzecią prawa i obowiązki wynikające z umowy z konsumentem, jeżeli taka klauzula została wyraźnie zapisana w umowie. Nie może taki zapis wynikać z odesłania do regulaminu, albowiem nabywca praw i obowiązków może mieć inny regulamin - mówi Krzysztof Hłąb, adwokat z Częstochowy. Artykuł 509 kodeksu cywilnego stanowi wyraźnie, że wierzyciel nie może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelności na osobę trzecią, jeżeli sprzeciwia się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. - Nie mam wątpliwości, że o przejściu praw i obowiązków bank jest zobowiązany skutecznie powiadomić konsumenta - konkluduje Krzysztof Hłąb. Jeżeli jednak bank zaniecha powiadomienia klienta o cesji wierzytelności i nie wskaże firmy np. firmy windykacyjnej, na rzecz której ona nastąpiła, konsument może regulować zobowiązanie zgodnie z dotychczasową umową. Jak bowiem wynika z art. 512 kodeksu cywilnego, dopóki zbywca wierzytelności nie zawiadomił dłużnika o sprzedaży wierzytelności, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o tej sprzedaży.
Potrzeba zgody konsumenta
Inną kwestią jest przenoszenie przez bank na inny podmiot ogółu obowiązków i praw konsumenta wynikających z umowy. Takie zastrzeżenie w regulaminie może zostać uznane za niedozwolone w świetle art. 3853 pkt 5 kodeksu cywilnego.
Kiedy bank powinien wystąpić z wnioskiem o wyrażenie zgody przez konsumenta ? Czy konsument musi mieć zawsze zagwarantowane prawo do niewyrażenia zgody na przeniesienie praw i obowiązków? W jakich sytuacjach przeniesienie przez bank praw i obowiązków, wynikających z umowy, może mieć negatywne konsekwencje dla klienta ? Co powinien zrobić klient w sytuacji, gdy bez zgody i wiedzy klienta zostaną przeniesione jego prawa i obowiązki wynikające z umowy ? Czego może się domagać klient ?
Małgorzata Kryszkiewicz
