Kredyt hipoteczny a rozwód. Kto będzie musiał go spłacać?

Zgodnie z polskim prawem rozwód nie zwalnia małżonków z obowiązku spłaty wspólnie zaciągniętego kredytu hipotecznego. Banki traktują oboje małżonków jako współkredytobiorców, którzy solidarnie odpowiadają za spłatę zadłużenia. Sąd może orzec o podziale majątku, ale nie rozstrzyga o podziale długu hipotecznego - to wymaga dodatkowych działań ze strony małżonków. Sami muszą ustalić, w jaki sposób będą spłacać kredyt.

Sytuacja wygląda jednak zdecydowanie inaczej, jeśli tylko jeden z małżonków wziął kredyt przed ślubem. Zgodnie z art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, odpowiedzialność za długi zaciągnięte przed zawarciem małżeństwa ponosi wyłącznie osoba, która te zobowiązania zaciągnęła. Oznacza to, że jeśli jeden z małżonków wziął kredyt hipoteczny na zakup mieszkania przed ślubem, to tylko on jest zobowiązany do jego spłaty.

Natomiast art. 45 tego samego kodeksu mówi, że każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poniesione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty. To oznacza, że jeśli współmałżonek również spłacał raty kredytu hipotecznego, to po rozwodzie może ubiegać się o zwrot tych środków.

Warto również zaznaczyć, że orzeczenie o winie jednego z małżonków nie ma wpływu na spłatę kredytu hipotecznego. Bank nie interesuje się przyczyną rozstania, a jedynie terminową spłatą zadłużenia, której będzie wymagał od obojga małżonków. Sąd może interweniować tylko wtedy, gdy partner nie tylko przyczynił się do rozwodu, ale także np. roztrwonił oszczędności przeznaczone na spłatę kredytu. Takie okoliczności będą miały wpływ na podział majątku.

Jednym z kluczowych aspektów podczas rozwodu jest terminowe spłacanie rat kredytu. Zaniedbanie płatności może prowadzić do pogorszenia historii kredytowej, a w najgorszym scenariuszu do sprzedaży nieruchomości przez bank. Dlatego, decydując się na rozstanie, warto przemyśleć, jak podzielić kredyt hipoteczny po rozwodzie. Istnieje kilka możliwości:

• umowa między byłymi małżonkami: najlepszym rozwiązaniem jest osiągnięcie porozumienia między byłymi małżonkami. Mogą oni ustalić, kto będzie spłacał kredyt lub jak podzielą się kosztami;
  
  
• sprzedaż nieruchomości: innym rozwiązaniem jest sprzedaż nieruchomości obciążonej kredytem hipotecznym. Uzyskane środki mogą zostać przeznaczone na spłatę kredytu, a pozostała kwota podzielona między małżonków;
  
  
• wynajem nieruchomości: jeśli sprzedaż nie jest możliwa, małżonkowie mogą zdecydować się na wynajem nieruchomości i przeznaczenie dochodów z wynajmu na spłatę kredytu;
  
  
• przeniesienie kredytu na jedną osobę: jeżeli jeden z małżonków chce przejąć nieruchomość i kredyt, może spróbować przenieść kredyt na siebie. Wymaga to jednak zgody banku, który oceni zdolność kredytową tej osoby.

Każde z tych rozwiązań wymaga współpracy między małżonkami. Nawet jeśli rozstanie przebiega w przyjaznej atmosferze, warto sporządzić umowę, która określi, jak kredyt zostanie podzielony po rozwodzie.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, po rozwodzie jedna ze stron może przejąć kredyt hipoteczny. Artykuł 392. mówi, że osoba, która zobowiązała się umową z dłużnikiem do zwolnienia go z obowiązku spłaty, jest odpowiedzialna za to, że wierzyciel nie będzie żądał spłaty od dłużnika. Oznacza to, że małżonkowie muszą zawrzeć umowę dotyczącą przejęcia kredytu przez jedną ze stron. Kredytodawca musi wyrazić zgodę na przepisanie zobowiązania.

Bank w takim przypadku ponownie oceni zdolność kredytową osoby, która ma przejąć zobowiązanie. Jeśli uzna, że dana osoba jest w stanie spłacać kredyt, konieczne będzie podpisanie aneksu do umowy kredytowej.

Jeśli bank odmówi, wnioskodawca może spróbować zwiększyć swoją zdolność kredytową. Możliwości to m.in.:

• złożenie wniosku o przejęcie długu z innym współkredytobiorcą, np. członkiem rodziny lub nowym partnerem;
  
  
• poręczenie przez inną osobę;
  
  
• ustanowienie hipoteki na innej nieruchomości;
  
  
• zastaw na ruchomościach;
  
  
• zgoda na dodatkowe zabezpieczenie kredytu, np. ubezpieczenie lub prowizja.

Po rozwodzie i przepisaniu kredytu na jedną osobę, należy pamiętać o zmianach w księdze wieczystej. Trzeba złożyć wniosek o wykreślenie byłego małżonka jako współwłaściciela oraz dokonać korekty informacji dotyczących hipoteki. Jeśli parametry i kwota kredytu nie uległy zmianie, nie trzeba nic zmieniać w tej części księgi wieczystej. Aby dokonać zmiany w dziale dotyczącym własności, konieczne jest przedłożenie sądowi wieczystoksięgowemu odpisu prawomocnego wyroku rozwodowego.

Podczas podpisywania umowy kredytowej, każdy kredytobiorca musi złożyć swój podpis, co dotyczy również małżeństw z wspólnością majątkową. Dzięki temu bank ma pewność, że obie strony są świadome zobowiązań, które podejmują, oraz okresu ich trwania. Dlatego rozwód orzeczony przez sąd nie wpływa na kredyt hipoteczny i jego spłatę z punktu widzenia banku.

Zobacz również: Rozwód bez sądu. Czy jest możliwy? Trwają prace nad rewolucyjną zmianą

Istnieją jednak dwie sytuacje, w których należy poinformować bank o rozwodzie. Pierwsza ma miejsce, gdy małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia w sprawie spłaty kolejnych rat, co grozi powstaniem zaległości. W takich przypadkach bank może zgodzić się na wakacje kredytowe, dając byłym małżonkom czas na osiągnięcie porozumienia. Druga sytuacja dotyczy umów kredytowych, które zawierają klauzulę, że w przypadku rozwodu odpowiedzialność za spłatę pozostałej części kredytu spada na jednego z małżonków.

Brak informacji o rozwodzie może prowadzić do problemów prawnych, zwłaszcza jeśli jeden z małżonków przestanie spłacać kredyt. Bank może wtedy podjąć kroki prawne przeciwko obojgu małżonkom.

Przeczytaj również:

Konto mieszkaniowe do poprawki. Rząd zapowiada ważne zmiany

Alimenty z Funduszu Alimentacyjnego wzrosną. Pierwsza podwyżka od 16 lat

Czy i kiedy można odziedziczyć spadek po byłym małżonku? Jeden wyjątek