Kto skorzysta z programu - Mieszkanie dla Młodych?

Po sukcesie programu "Rodzina na swoim" obecnie osoby spełniające kryteria ustawowe mogą ubiegać się o dofinansowanie z programu "Mieszkanie dla Młodych". Od 1 stycznia 2014 r. można bowiem składać wnioski o dofinansowanie w ramach programu umożliwiającego uzyskanie dofinansowania wkładu własnego w celu nabycia lokalu mieszkalnego.

Wprowadzony ustawą o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi program "Mieszkanie dla Młodych" (MdM) ma na celu ułatwienie nabycia mieszkania lub budowę domu jednorodzinnego osobom młodym spełniającym warunki ustawowe.

Warto zaznaczyć, iż program MdM przewiduje inne zasady finansowania w stosunku do obowiązującej wcześniej "Rodziny na swoim". Skutkiem tego programu była bowiem dopłata do odsetek od kredytu mieszkaniowego, MdM przewiduje natomiast dofinansowanie wkładu własnego przy zaciąganiu kredytu mieszkaniowego. Realną konsekwencją posiadania przez kredytobiorcę większego wkładu własnego jest też zmniejszenie kosztów kredytu, bowiem wskutek skorzystania z programu jego beneficjent pożyczy od banku mniej pieniędzy.

Z dofinansowania mogą skorzystać zarówno małżonkowie, jak i osoby samotne. Jest ono udzielane pod warunkiem nabycia nowo wybudowanego mieszkania lub domu jednorodzinnego od osoby, która wybudowała mieszkanie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz jedynie w przypadku zaciągnięcia na ten cel kredytu w instytucji kredytującej.

Kto skorzysta z MdM?

Warunkiem skorzystania z dofinansowania w ramach programu "Mieszkanie dla Młodych" jest łączne spełnienie kryteriów określonych w ustawie. Szczegółowe kryteria w tym zakresie zawiera art. 4 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem dofinansowanie wkładu własnego może zostać udzielone, jeżeli nabywca:

1) złoży wniosek o dofinansowanie wkładu własnego najpóźniej do roku kalendarzowego, w którym ukończył 35 lat oraz

2) do dnia nabycia mieszkania nie był:

• właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego,
   
• osobą, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny,
   
• właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli ich udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny.

W sytuacji gdy nabywcami lokalu są małżonkowie, wymóg wieku musi zostać spełniony przez młodszego z nich, natomiast warunki określone w punkcie 2 związane z własnością lokalu zobowiązani są spełniać oboje małżonkowie.

Celem ustawodawcy było wsparcie ludzi młodych w nabyciu ich pierwszego własnego mieszkania, pokłosiem takiego rozwiązania było przyjęcie dodatkowych warunków niezbędnych do uzyskania dofinansowania dla osób będących najemcami lokalu mieszkalnego lub, którym przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Osoby takie zobowiązane są rozwiązać umowę najmu i opróżnić lokal mieszkalny lub zrzec się spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz spółdzielni i opróżnić ten lokal w terminie 6 miesięcy od zawarcia umowy o ustanowieniu lub przeniesieniu własności mieszkania (art. 4 ust. 3 ustawy). Chociaż model ustawowy wydaje się słuszny i ma na celu uniemożliwienie skorzystania z programu przez osoby nabywające lokal w celach innych niż mieszkaniowe (np. pod wynajem lub jako lokata kapitału), wydaje się jednak, że ograniczenie to w pewnym stopniu ograniczy zainteresowanie programem najemców i osoby posiadające spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu.

Warunki dofinansowania

Dodatkowe warunki w zakresie uzyskania dofinansowania przewiduje art. 5 ustawy. Dofinansowanie wkładu własnego może zostać udzielone w odniesieniu do mieszkania, jeżeli służy ono zaspokajaniu własnych potrzeb mieszkaniowych nabywcy, a ponadto, jeśli mieszkanie znajduje się na terytorium Polski i zostało po raz pierwszy zasiedlone przez nabywcę.

Z dofinansowania w ramach MdM skorzystać można, gdy powierzchnia użytkowa mieszkania nie przekracza odpowiednio 75 m² dla lokalu mieszkalnego i 100 m² dla domu jednorodzinnego. Jednak w sytuacji, gdy w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie wkładu własnego nabywca wychowuje przynajmniej troje dzieci, korzysta on z uprzywilejowania w zakresie powierzchni użytkowej, która nie może przekraczać 85 m² dla mieszkania i 110 m² dla domu jednorodzinnego. Ustawa przewiduje także limity cenowe dla nabywanych lokali, które różnią się w zależności od miejsca nabycia lokalu.

Limit środków z Funduszu Dopłat na 2014 r. wynosi 600 mln zł.

Cena maksymalna w ramach MdM

Cena zakupu mieszkania nie może przekraczać kwoty stanowiącej iloczyn współczynnika 1,1 oraz powierzchni użytkowej mieszkania i średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, obowiązującego w gminie, na terenie której położone jest mieszkanie (art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Należy podkreślić, iż nie wszystkie mieszkania na rynku są oferowane po cenach umożliwiających skorzystanie z dofinansowania w ramach programu MdM, jednak większość deweloperów stara się dopasować swoje oferty w taki sposób, aby mieściły się w granicy określonej dla programu, licząc na większe zainteresowanie ze strony nabywców.

Warunki w zakresie kredytu

Warunkiem koniecznym skorzystania z programu MdM jest zaciągnięcie przez nabywcę kredytu. Z programu nie mogą zatem skorzystać osoby nabywające lokal ze środków własnych uzupełnionych o środki z programu. Dofinansowanie może zostać przyznane, jeżeli kredyt został udzielony przez instytucję kredytującą:

1) wyłącznie na zakup mieszkania,

2) w kwocie stanowiącej co najmniej 50% ceny zakupu mieszkania, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4,

3) w walucie polskiej, a umowa kredytu nie uzależnia zmiany wysokości raty kapitałowo-odsetkowej ani pozostającego do spłaty kredytu od zmiany kursów walut,

4) na okres co najmniej 15 lat,

5) na podstawie umowy kredytu, której stroną jest nabywca, w przypadku nabycia lokalu przez małżonków, wymóg ten musi być spełniony przez ich oboje.

Ustawa zawiera także uregulowanie korzystne dla osób, które z różnych względów nie posiadają niezbędnej zdolności kredytowej. Na potrzeby niniejszej ustawy stosuje się definicję zdolności kredytowej określonej w art. 70 ust. 1 Prawa bankowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376 ze zm.). Przez zdolność kredytową rozumie się zatem zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy, jeżeli w ocenie instytucji kredytującej nabywca, pomimo dofinansowania wkładu własnego, nie będzie posiadał zdolności kredytowej, do umowy kredytu mogą przystąpić zstępni (np. dzieci), wstępni (rodzice, dziadkowie), rodzeństwo, małżonkowie rodzeństwa, ojczym, macocha lub teściowie nabywcy. Istnieje zatem możliwość zwiększenia swojej zdolności kredytowej poprzez zaciągnięcie zobowiązania wspólnie z osobami najbliższymi.

Jak uzyskać dofinansowanie?

Dofinansowanie w ramach MdM pochodzi z Funduszu Dopłat i jest udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Wniosek o dofinansowanie wkładu własnego nabywca składa w terminie do dnia 30 września 2018 r., do BGK za pośrednictwem instytucji kredytujących, wraz z wnioskiem o udzielenie kredytu. Definicja instytucji kredytującej została zawarta w art. 2 pkt 10 ustawy. W praktyce są to banki komercyjne, które zawarły z BGK umowę umożliwiającą przyjmowanie wniosków w ramach MdM. W celu wyboru konkretnego banku, w którym można złożyć wniosek o dofinansowanie wkładu własnego, można sprawdzić treść Biuletynu Informacji Publicznej BGK, który zawiera aktualny wykaz instytucji kredytujących. Na dzień oddania gazety do druku umowę z BGK podpisało 8 banków, z czego 6 przyjmuje już wnioski klientów. Dokumenty, które powinny zostać dołączone do wniosku o dofinansowanie wkładu własnego, zostały wymienione w art. 10 ust. 4 ustawy, tj. przedłożone w formie pisemnej:

1) oświadczenie o spełnieniu na dzień złożenia wniosku warunku z art. 4 ust. 1 pkt 2 (o nieposiadaniu na własność domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny bądź własności lub współwłasności budynku, jeżeli udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny), wraz z pisemnym oświadczeniem, że ten warunek będzie spełniony także w dniu nabycia mieszkania,

2) zobowiązanie - w przypadku najmu lokalu mieszkalnego lub przysługującego spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu - do rozwiązania umowy najmu i opróżnienia lokalu mieszkalnego lub zrzeczenia się spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz spółdzielni mieszkaniowej i opróżnienia tego lokalu, w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy o ustanowieniu lub przeniesieniu własności mieszkania,

3) oświadczenie potwierdzające, że nabywane mieszkanie służyć będzie zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych,

4) oświadczenie osoby, która wybudowała mieszkanie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o tym, że mieszkanie zostanie po raz pierwszy zasiedlone przez nabywcę.

Ile wyniesie dofinansowanie?

Wysokość dofinansowania została określona w art. 7 ust. 1 ustawy. Wynosi ono, co do zasady, 10% kwoty określonej jako iloczyn średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych obowiązującego w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie wkładu własnego w gminie, na terenie której położone jest mieszkanie i powierzchni użytkowej mieszkania. Ustawa przewiduje jednak limit dla maksymalnej powierzchni mieszkania przyjmowanej do wyliczenia dofinansowania, który wynosi 50 m².

Z uwagi na fakt, iż program "Mieszkanie dla Młodych" jest elementem polityki prorodzinnej, przewiduje on szczególne preferencje dla nabywcy lokalu posiadającego dziecko bądź dzieci. Określone w ustawie dofinansowanie wynosić będzie odpowiednio 15% w sytuacji, gdy nabywca lokalu w dniu złożenia wniosku wychowuje co najmniej jedno dziecko. Z treści art. 8 ustawy wynika także możliwość uzyskania dodatkowego wsparcia dla nabywcy lokalu, któremu w okresie 5 lat od zawarcia umowy urodzi się trzecie lub kolejne dziecko.

Limit środków

Środki na dofinansowanie w ramach programu "Mieszkanie dla Młodych" pochodzą z rezerwy celowej na sfinansowanie Funduszu Dopłat. Z treści ustawy wynika, iż MdM obowiązuje do 2018 r., nie oznacza to jednak, że środki na jego realizację są nieograniczone. Maksymalny limit środków, do wysokości których może być wypłacone wsparcie z tytułu dofinansowania wkładu własnego oraz dodatkowe finansowe wsparcie z tytułu urodzenia lub przysposobienia trzeciego lub kolejnego dziecka nie może bowiem przekroczyć limitu wyznaczonego na poszczególne lata. Limit ten wynosi w:

1) 2014 r. - 600 mln zł,

2) 2015 r. - 715 mln zł,

3) 2016 r. - 730 mln zł,

4) 2017 r. - 746 mln zł,

5) 2018 r. - 762 mln zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 27.09.2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. poz. 1304)

autor: Łukasz Wilmiński
Gazeta Podatkowa nr 20 (1061) z dnia 2014-03-10

GOFIN podpowiada

Kliknij i pobierz darmowy program PIT 2013