Kupujesz? Poznaj swoje prawa

Przed świętami zazwyczaj kupujemy więcej, częściej i w ostatniej chwili. Łatwo w takiej sytuacji o niepotrzebny produkt. Z najnowszych badań UOKiK wynika, że niemal połowa konsumentów nie ma takiego problemu. Do kupowania niepotrzebnych towarów przyznaje się 20 proc. respondentów. Czy wkładając produkty do koszyka wiemy jednak, że nie w każdej sytuacji będziemy mogli je oddać? UOKiK przypomina konsumentom o ich prawach i podpowiada, na co zwracać uwagę kupując produkty przed świętami:

• na opakowaniu żywności musimy znaleźć następujące informacje: termin przydatności do spożycia lub datę minimalnej trwałości, ilość składników i ich wykaz. Data minimalnej trwałości dotyczy okresu, do którego prawidłowo przechowywany lub transportowany produkt spożywczy zachowuje wszystkie swoje właściwości. Na produktach znajdziemy więc napis: "najlepiej spożyć przed...". Natomiast termin przydatności do spożycia określa się wyrażeniem "należy spożyć do..." i oznacza, że po danym dniu produkt nie nadaje się do spożycia. Znajdziemy go na nietrwałych i łatwo psujących się artykułach spożywczych, mięsnych, sałatkach czy nabiale. Pamiętajmy, że w przypadku m.in. wędlin, napojów bezalkoholowych czy pieczywa to producent określa ich parametry jakościowe, które powinniśmy znaleźć na opakowaniu. W związku z tym skład wędlin o takiej samej nazwie może być zupełnie inny;

• umieszczone na opakowaniu informacje nie mogą wprowadzać w błąd, dlatego przykładowo na kartonie powinniśmy znaleźć jasną informację, czy kupujemy "napój" czy też "sok", a może "nektar". Mają one zupełnie inny skład, charakterystykę i trwałość;

• zwróćmy uwagę, czy opakowanie jaj zawiera informację o ich liczbie (np. 6 sztuk), klasie jakości (A, B), klasie wagowej (np. S, M, L, XL), datę minimalnej trwałości, metodę chowu kur (np. 0 - ekologiczny, 1- na wolnym wybiegu, 2 - ściółkowy, 3 - klatkowy);

• inna cena tego samego produktu na półce i w kasie? W takim przypadku mamy prawo do zakupu po takiej cenie, jaka widnieje na półce. Jeżeli zapłaciliśmy za produkt więcej, sprzedawca powinien oddać różnicę. Gdy nie chce się na to zgodzić, możemy zrezygnować z zakupu;

• wybierając produkty z gratisem, sprawdźmy czy rzeczywiście jest on darmowy. Może się okazać, że za taki zestaw będziemy musieli zapłacić więcej niż gdybyśmy każdą z tych rzeczy kupili osobno;

• zwrot produktu, który nie ma wad, a po prostu nam się nie podoba, zależy wyłącznie od dobrej woli sprzedawcy. Pamiętajmy jednak, że każdą rzecz niezgodną z umową możemy reklamować w ciągu dwóch lat od zakupu, nie później jednak niż w ciągu dwóch miesięcy od wykrycia wady. Reklamując nieświeżą czy przeterminowaną żywność musimy przestrzegać innych terminów - paczkowaną można reklamować w terminie 3 dni od chwili otwarcia, natomiast produkty spożywcze sprzedawane luzem - 3 dni od momentu zakupu. Warto dodać, że towary kupione w promocji, a będące niezgodne z umową również podlegają reklamacji;

• do złożenia reklamacji niezbędny jest dowód zakupu, którym jest nie tylko paragon, ale również faktura, potwierdzenie płatności kartą czy wydruk z konta;

• oprócz prawa do reklamacji konsumenci mogą skorzystać z gwarancji. Prawo wyboru między tymi dwiema opcjami należy do konsumentów. Gwarancja - podobnie jak niezgodność towaru z umową - umożliwia dochodzenie roszczeń w przypadku, gdy nabyta rzecz okazała się wadliwa. Jest ona jednak dobrowolna - przedsiębiorca może udzielić gwarancji, ale nie musi i sam określa jej zasady;

• potrzebujesz pieniędzy przed świętami? Ze szczególną ostrożnością podchodź do ofert "szybkich i tanich" pożyczek, proponowanych głównie przez instytucje niebędące bankami. Decydując się na zawarcie umowy zawsze należy ją dokładnie przeanalizować bądź poprosić o pomoc rzecznika konsumentów, który oceni zawarte w niej postanowienia. Pamiętaj, że opłata przygotowawcza nie podlega zwrotowi! Ponadto, z umowy o kredyt konsumencki możemy zrezygnować w ciągu 10 dni od jej zawarcia. Jeżeli wcześniej spłacimy kredyt, przedsiębiorca nie może pobierać od nas prowizji;

• jeżeli sprzedawca nie chce przyjąć reklamacji, zwróćmy się do miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów, których dane kontaktowe znajdziemy na stronie internetowej UOKiK. Bezpłatne porady udzielane są również przez Stowarzyszenie Konsumentów Polskich pod numerem telefonu 0 800 800 008. Poradnictwo konsumenckie w Polsce jest finansowane między innymi z budżetu UOKiK.