Lokaty dają więcej zarobić, konta są elastyczne. Jak oszczędzać?
Lokata bankowa i konto oszczędnościowe to dwa najbardziej bezpieczne sposoby pomnażania zdeponowanych pieniędzy. Słowo "pomnażanie" bierzemy w cudzysłów, gdyż najlepsze oferty dają zarobić 7-7,5 proc. w skali roku, co blado wypada przy kilkunastoprocentowej inflacji. Lokata zwykle jest wyżej oprocentowana niż konto, lecz mniej elastyczna.
W wypadku kont oszczędnościowych większa elastyczność (większa swoboda posługiwania się pieniędzmi) ma swoją cenę. Banki właścicielom kont przeważnie oferują niższe oprocentowanie niż osobom z lokatami. W tej chwili na polskim rynku bankowym konto oszczędnościowe przynosi przeważnie 5-6 proc. odsetek w skali roku, a lokata 7-7,5 proc. Jeszcze na początku tego roku maksymalne oprocentowanie lokat, na które klienci mogli liczyć wynosiło około 3 proc. i to w ramach depozytów promocyjnych. Z drugiej strony, od tamtej pory inflacja wzrosła z 8-9 proc. do 16,1 proc.
Niektórzy twierdzą, że jedyne co łączy lokaty bankowe z kontami oszczędnościowymi, to pomniejszanie odsetek o 19-procentowy podatek od zysków kapitałowych (podatek Belki). Dodajmy, że łączy także ochrona ze strony Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (dla wkładów do 100 tysięcy euro).
Wśród lokat bankowych najbardziej popularne są terminowe. W ich przypadku bank w zamian za "pożyczone" od klienta pieniądze wypłaca odsetki. Umowa zawierana jest na określony czas - od kilku dni do nawet kilku lat. Właściciel lokaty zamraża pieniądze w wyznaczonym okresie. W zamian za powierzone środki i możliwość dysponowania nimi bank zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia pod postacią odsetek. Wcześniejsze zerwanie lokaty przez klienta pociąga za sobą całkowitą lub częściową utratę wypracowanych odsetek.
Oprocentowanie lokaty może być stałe lub zmienne. To pierwsze zwykle dotyczy lokat krótkoterminowych, trwających maksymalnie do roku. Przez ten czas wysokość odsetek jest stała i nie zależy od zmiany stóp procentowych wprowadzanych przez Radę Polityki Pieniężnej.
W ostatnich miesiącach w ofercie polskich banków zaczynają dominować lokaty z krótszym okresem oszczędzania. Coraz więcej z nich to produkty 3- lub 4-miesięczne. To dowód, że banki czekają na rozwój sytuacji gospodarczej w Polsce, a zwłaszcza na decyzje banku centralnego. Nie jest wykluczone, że już 7 września Rada Polityki Pieniężnej znów podniesie stopy procentowe, nawet o 50 punktów bazowych. Wówczas stopa referencyjna NBP wzrośnie z 6,5 proc. do 7 proc.
Koniecznie przeczytaj: Który bank daje największy procent na lokacie we wrześniu 2022?
Rachunek oszczędnościowy to oprocentowane konto w banku z elastycznym dostępem do gotówki bez ryzyka utraty wypracowanych odsetek. Rachunek można otworzyć wraz z kontem osobistym, ale także jako osobny produkt bankowy, choć tych drugich ofert jest zdecydowanie mniej na rynku. Konta oszczędnościowe objęte są przeważnie oprocentowaniem zmiennym, czyli bardziej ryzykownym. Oprocentowanie wzrasta lub spada wraz ze zmianami stóp NBP.
Konto oszczędnościowe to alternatywa zarówno dla lokaty bankowej, jak i zwykłego konta osobistego. Pieniądze, które klient umieszcza na koncie pracują w czasie. Im dłużej oszczędzający utrzymuje określone saldo rachunku, tym więcej może na nim zarobić. Trzeba jednak pamiętać, że dla konta oszczędnościowego oprocentowanie jest zazwyczaj mniejsze niż dla klasycznej lokaty, ale wyższe w porównaniu z podstawowym rachunkiem osobistym.
Klient, który decyduje się na pobranie z takiego konta części zgromadzonych na nim pieniędzy nie traci naliczonych uprzednio odsetek. Każdy też ma możliwość powiększać lub pomniejszać saldo na koncie w granicach ustalonych z bankiem. Wszystko zależy od umowy - bank może zezwolić na kilkukrotne dokładanie pieniędzy w ciągu miesiąca lub dokonywanie w tym czasie kilku wypłat.
Zalety lokaty terminowej:
- oprocentowanie wyższe niż na kontach oszczędnościowych
- oprocentowanie stałe (zwłaszcza w wypadku lokat krótkoterminowych)
- szeroki wybór lokat
Wady lokaty terminowej:
- konieczność zamrożenia kapitału na określony czas
- widmo utraty odsetek w przypadku zerwania lokaty przed terminem
- minimalna kwota, która umożliwia założenie lokaty (zwykle 1000 zł)
Zalety konta oszczędnościowego:
- możliwość częstego wpłacania dowolnych kwot
- możliwość wcześniejszej wypłaty środków bez ryzyka utarty wypracowanych odsetek
- oprocentowanie przeważnie wyższe niż podstawowego rachunku osobistego
- z reguły miesięczna kapitalizacja odsetek
- naliczanie odsetek już od pierwszej wpłaty
- możliwość założenia konta przez internet
Wady konta oszczędnościowego:
- oprocentowanie przeważnie mniejsze niż w wypadku lokat
- oprocentowanie przeważnie zmienne (z natury bardziej ryzykowne)
- wyznaczanie przez bank maksymalnej liczby darmowych przelewów z konta (najczęściej tylko jeden przelew w miesiącu jest bezpłatny)
Jacek Brzeski
