Miliony Europejczyków "pod kreską". Obywatele UE deklarują ubóstwo
Choć Europę zalała fala upałów, zagrażająca zdrowiu i życiu, Komisja Europejska nie pozwala nam zapomnieć o energetycznym ubóstwie, które zimą przejawia się w niedostatecznym ogrzewaniu domów i mieszkań. Jak przypomina Polski Instytut Ekonomiczny (PIE), w 2023 roku 48 mln Europejczyków deklarowało, że nie są w stanie dostatecznie ogrzać swoich domów.
W latach 2022-2023 odsetek obywateli Unii Europejskiej, którzy nie byli w stanie dostatecznie ogrzać swoich domów wzrósł o 17 proc. - z 41 mln w 2022 r. do 48 mln w 2023 r. (10,6 proc. obywateli UE) - wynika z opracowania Polskiego Instytutu Ekonomicznego, który powołuje się na badania Wspólnego Centrum badawczego Komisji Europejskiej.
Bułgaria, Czechy i Słowacja mają największy wśród krajów UE średni udział wydatków na energię w wydatkach ogółem - informuje PIE i zwraca uwagę, że jest to powyżej 12 proc. i stanowi niebagatelny wydatek w domowych budżetach.
Wydaje się, że ubóstwo energetyczne w większym stopniu dotyka mieszkańców prowincji. "Państwa UE, w których udział wydatków na energię jest najwyższy, wykazują jednocześnie największe różnice między obszarami miejskimi i wiejskimi. W Bułgarii, Czechach i Słowacji różnica między miastami a obszarami wiejskimi przekracza 4 pkt. proc. Średnio w UE udział wydatków na energię wynosi 7,1 proc. na obszarach wiejskich, 6,2 proc. w małych miastach i na przedmieściach oraz 5 proc. w miastach" - informuje PIE.
Jak pod tym względem wygląda Polska? Okazuje się, że nie najgorzej. Mimo stosunkowo wysokiego średniego udziału wydatków na energię w wydatkach ogółem w Polsce (9 proc.), na obszarach wiejskich jest on średnio jedynie o 1 pkt proc. wyższy niż na obszarach miejskich.
"Tak niska różnica w udziale wydatków na energię elektryczną i opał między miastami a wsią czyni Polskę wyjątkiem na tle innych państw UE" - konkluduje PIE w swoim opracowaniu.
Wykres. Średni udział przeciętnych miesięcznych wydatków na nośniki energii w wydatkach ogółem gospodarstw domowych w Polsce w latach 2019-2023 według grup społeczno-ekonomicznych (w proc.)
Ubóstwo energetyczne przejawia się na różne sposoby i wyniki badań różnych podmiotów mogą się różnić.
Według badania PIE przeprowadzonego w 2023 r., ubóstwo energetyczne w Polsce w 2022 r. wynosiło od 3 proc. do 40 proc., w zależności od przyjętego wskaźnika.
"Walka z ubóstwem energetycznym w Polsce i UE wymaga systematycznego monitorowania i analizy tego zjawiska w poszczególnych grupach społecznych i na poziomie różnorodnych wskaźników, takich jak m.in.: niemożność utrzymania odpowiedniej temperatury w domu; powszechność zaległości w opłacaniu rachunków za media lub wskaźnik zagrożenia ubóstwem, definiowany jako odsetek gospodarstw domowych, których dochód rozporządzalny wynosi mniej niż 60 proc. średniej krajowej" - zwraca uwagę Polski Instytut Ekonomiczny. Dość powiedzieć, że choć w latach 2019-2023 w Polsce najbardziej (o 2,1 pkt. proc.) wzrósł odsetek wydatków na energię w wydatkach ogółem wśród pracujących na własny rachunek. Jednocześnie w tym samym okresie stale najwyższy odsetek odnotowywano wśród emerytów (średnio 14 proc.).
***
