Obejrzyj przesyłkę, zanim podpiszesz jej odbiór
Sprawdzenie stanu przesyłki dostarczonej przez firmę przewozową leży przede wszystkim w interesie odbiorcy. Przyjęcie przesyłki bez zastrzeżeń może doprowadzić do utraty prawa do odszkodowania od przewoźnika.
Niejednokrotnie przy odbiorze przesyłki adresaci nie dbają o sprawdzenie, czy nie została ona uszkodzona podczas przewozu. Pracownicy firm przewozowych też nie są tym zainteresowani. Wolą oszczędzić czas i podsuwają odbiorcy dokumenty do podpisu.
Pokwitowanie odbioru bez zastrzeżeń może mieć daleko idące konsekwencje. W przypadku szkód, które można zauważyć z zewnątrz przy odbiorze, przyjęcie przesyłki bez zastrzeżeń powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu jej ubytku lub uszkodzenia.
Jeśli przesyłka z zewnątrz wygląda na nieuszkodzoną, należy ją zbadać najpóźniej w ciągu 7 dni od odbioru. Jeśli uszkodzenia nie można było zauważyć z zewnątrz i ujawniono je już po przyjęciu przesyłki, prawo do odszkodowania od przewoźnika nie wygaśnie, o ile niezwłocznie po ujawnieniu szkody zgłosi się przewoźnikowi żądanie protokolarnego ustalenia jej stanu.
Z takim żądaniem należy wystąpić nie później niż w ciągu 7 dni od dnia odbioru przesyłki. Jeżeli ustalenia jej stanu dokonuje się po wydaniu, to w protokole odnotowuje się także okoliczności ujawnienia stanu naruszenia.
Sprawdzenie stanu przesyłki od razu przy przewoźniku ma tę zaletę, że nie ma wątpliwości, iż szkoda nie powstała u odbiorcy.
Zasada, że niezgłoszenie zastrzeżeń co do stanu przesyłki przy jej odbiorze zamyka drogę do odszkodowania od przewoźnika, nie jest bezwzględna. Są od niej wyjątki.
Oprócz wskazanego wcześniej przypadku, gdy szkodę niedającą się z zewnątrz zauważyć uprawniony stwierdził po przyjęciu przesyłki i w terminie 7 dni zażądał ustalenia jej stanu, prawo do odszkodowania przysługuje również, gdy:
- szkodę stwierdzono protokolarnie przed przyjęciem przesyłki przez uprawnionego,
- sprawdzenia stanu przesyłki zaniechano z winy przewoźnika (np. gdy odmówił on sporządzenia protokołu ustalającego stan przesyłki),
- ubytek lub uszkodzenie wynikło z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.
Protokół ustalenia stanu przesyłki powinien zawierać w szczególności informacje dotyczące:
1) pierwotnego stanu przesyłki, jej wartości wynikającej z zapisów w dokumencie przewozowym,
2) rodzaju naruszeń stanu przesyłki, pojemnika transportowego lub środka transportowego,
3) rozmiarów naruszenia, w tym ubytków ilości, masy lub objętości przesyłki,
4) przypuszczalnego czasu i miejsca, w którym nastąpiło naruszenie stanu przesyłki,
5) przypuszczalnych przyczyn naruszenia stanu przesyłki,
6) innych okoliczności, w jakich nastąpiło naruszenie stanu przesyłki.
Protokół podpisują osoby uczestniczące w ustaleniu stanu przesyłki.
Spisanie protokołu nie zwalnia z obowiązku złożenia przewoźnikowi reklamacji. Jeżeli przewoźnik udzieli negatywnej odpowiedzi na reklamację albo ją zignoruje i w terminie 3 miesięcy od doręczenia mu reklamacji nie zapłaci dochodzonych należności, można wystąpić przeciwko niemu na drogę sądową.
Czasu oczekiwania na odpowiedź na reklamację (nie więcej niż 3 miesiące) nie wlicza się do terminu przedawnienia roszczeń przeciw przewoźnikowi. Roszczenia odszkodowawcze za uszkodzenie przesyłki dochodzone od przewoźnika przedawniają się po roku.
W razie uszkodzenia przesyłki, odszkodowanie ustala się w wysokości odpowiadającej procentowemu zmniejszeniu się wartości. Oprócz odszkodowań przewoźnik jest obowiązany zwrócić odpowiednią część przewoźnego i innych kosztów związanych z przewozem.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 15.11.1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000 r. nr 50, poz. 601 ze zm.).
autor: Andrzej Janowski
Gazeta Podatkowa Nr 663 z dnia 2010-05-17
