PIE zwraca uwagę, że konieczność korzystania z urządzeń grzewczych i elektrycznych w domu zwiększa wysokość rachunków, co przekłada się na wzrost zjawiska ubóstwa energetycznego. - Przed pandemią co najmniej 50 mln mieszkańców Unii Europejskiej i 1 na 4 gospodarstwa domowe doświadczało ubóstwa energetycznego - zaznaczono.
Dodano, że w Polsce udział wydatków na energię elektryczną, gaz i inne paliwa w strukturze wydatków gospodarstw domowych jest dwukrotnie wyższy niż średnio w UE.
Analitycy w najnowszym wydaniu "Tygodnika Gospodarczego PIE", cytują badanie wpływu pandemii COVID-19 na zjawisko ubóstwa energetycznego przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Szczecińskiego.
"W Polsce w 2020 r. - do maja włącznie - udział wydatków na nośniki energii w stosunku do dochodu rozporządzalnego na osobę wzrósł w porównaniu z 2019 r. średnio o 1,3 proc." - czytamy. Największy procentowy wzrost wydatków dotyczył osób najmniej zarabiających (2,4 proc.), a najmniejszy najzamożniejszych(0,4 proc.).
Jak wskazano, na skutek większego udziału wydatków na nośniki energii w stosunku do dochodu rozporządzalnego, "ubóstwo energetyczne w 2020 r. (do maja) wzrosło do 21,4 proc., czyli o 13,7 proc. w stosunku do 2019 r. i było potęgowane utratą pracy oraz zmniejszeniem zarobków, szczególnie u osób o najniższym i średnim dochodzie".
Analitycy oceniają, że obecnie skala zjawiska może być jeszcze większa. Rekomendują m.in. "wprowadzenie programów socjalnych mających poprawić warunki finansowe gospodarstw domowych, a także programów związanych z efektywnością i rozwojem OZE, co z kolei powinno zmniejszyć zapotrzebowanie na energię i związane z tym koszty".
Polscy konsumenci w czołówce UE pod względem wydatków na nośniki energii
Wydatki na energię elektryczną, paliwa płynne, stałe, gaz i ciepło to łącznie ponad 8 proc. budżetu przeciętnego gospodarstwa domowego w Polsce, co daje nam 5. miejsce w UE - wskazali analitycy PIE. Dodali, że najwięcej pochłaniają wydatki na energię elektryczną i ciepło.
Polski Instytut Ekonomiczny zwrócił uwagę, że Polska znajduje się wśród krajów Unii Europejskiej, w których nośniki energii stanowią najwyższy udział w koszyku konsumenta.
- Łączne wydatki na energię elektryczną, paliwa płynne, paliwa stałe, gaz oraz ciepło wynoszą pow. 8 proc. budżetu przeciętnego gospodarstwa domowego, co jest piątym wynikiem wśród krajów UE-27 - zaznaczyli analitycy.
Dodali, że najwięcej przeznaczamy na energię elektryczną oraz ciepło - każdy z tych nośników energii ma blisko 3 proc. udział w koszyku polskiego konsumenta.
"Polska jest jedynym krajem, w którym udział węgla w wydatkach przeciętnego gospodarstwa domowego przekracza 1 proc., co wskazuje na potencjał ograniczania wydatków na cele energetyczne, dzięki poprawie termomodernizacji budynków mieszkalnych" - podkreślili eksperci w ostatnim wydaniu "Tygodnika Gospodarczego PIE".
Analitycy zwrócili uwagę, że w 2020 r. przeciętne polskie gospodarstwo domowe wydawało o 4,9 proc. więcej na nośniki energii niż w 2019 r. To wynik o 1,5 pkt. proc. wyższy niż ogólny wskaźnik inflacji CPI.
Zaznaczono, że ceny nośników energii zanotowały tak wysoki wzrost po raz pierwszy od kilku lat. W latach 2016-2019 ich rokroczna dynamika cen wahała się między -2,6 proc. a 1,6 proc.; był to poziom niższy lub identyczny do ogólnego poziomu inflacji" - przypomniał PIE.
Analitycy przyznali, że tak wysoki wzrost cen nośników energii wynika w dużej części z uwolnienia cen energii elektrycznej. "W 2019 r. ceny energii zostały zamrożone dla części odbiorców grupy taryfowej G, wliczając w to gospodarstwa domowe" - przypomnieli.
Dodali, że 2019 r. był też okresem wysokich wzrostów cen na rynkach hurtowych - średnia roczna cena sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym wzrosła z 194 zł/MWh w 2018 r. do 245 zł/MWh w 2019 r.
Wobec braku kontynuacji ustawowego zamrożenia cen energii w 2020 r., prezes URE wydał zgodę na podwyższenie taryf na energię elektryczną dla odbiorców z grupy G. - przypomnieli. "W efekcie średnia cena energii elektrycznej dla odbiorcy w gospodarstwie domowym wzrosła z 0,49 zł do 0,54 zł netto/kWh, osiągając najwyższy poziom od 2012 r. - podsumowali analitycy.
Zjawisko ubóstwa energetycznego w Polsce, w tym ze szczególnym uwzględnieniem zamieszkujących w domach jednorodzinnych" (przygotowany przez Instytut Badań Strukturalnych na zlecenie MPiT) oraz "Domy ubóstwa. Warunki mieszkaniowe osób ubogich" (zrealizowany przez Krakowski Alarm Smogowy oraz PwC).
Problem ubóstwa energetycznego dotyczy 4,6 mln osób w Polsce, głównie mieszkańców wsi i małych miast. Oznacza to, że co ósmy mieszkaniec Polski nie jest w stanie utrzymywać godnego poziomu życia, bo stoi przed dylematem, czy np. ogrzać mieszkanie, czy ograniczyć inne dobra takie jak jedzenie, leki, czy np. podręczniki szkolne.
Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze
