Spis treści:
W całym 2024 roku w programie "Czyste Powietrze" przyjęto 270 tys. wniosków, to ponad 1/4 wszystkich wniosków przyjętych w całej historii programu, a więc od 2018 roku. To rekordowe wyniki nawet mimo nagłego zawieszenia programu pod koniec listopada ubiegłego roku. Z początkiem kwietnia rusza nowe "Czyste Powietrze".
Nowe "Czyste Powietrze" od 31 marca 2025
Po niemal dokładnie czterech miesiącach przerwy program Czyste Powietrze zostanie ponownie uruchomiony 31 marca 2025 roku (wtedy ma ruszyć znów nabór wniosków) - potwierdziła w czwartek minister Paulina Hennig-Kloska w czasie briefingu.
- Tak, jak opisaliśmy, tak jesteśmy gotowi. Program Czyste Powietrze ruszy z początkiem kwietnia. Bardzo dobrą informacją jest też to, że pozyskaliśmy na ten program nową pulę pieniędzy - 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego - mówiła minister klimatu i środowiska.
To fundusz, który operuje europejską pulą pieniędzy pozyskiwanych ze sprzedaży ETS-ów, a więc ze wspólnotowego rynku handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla. Będzie to nadal forma dotacji, nie pożyczek.
- Nasi poprzednicy zostawili nam szafę pełną wniosków i pustą kasę. My odwróciliśmy te zasady, opróżniliśmy szafę, a wypełniliśmy pieniędzmi kasę - dodała Paulina Hennig-Kloska.
Jakie zmiany w Czystym Powietrzu?
Minister Hennig-Kloska w czasie briefingu wskazała na trzy cele nowej edycji programu. Ma to być przede wszystkim jeszcze lepsza walka z ubóstwem energetycznym w Polsce, walka z nadużyciami i mądra termomodernizacja, po której rachunki grozy już nie będą się zdarzać.
- Po tych starych inwestycjach przeprowadzonych 2-3 lata temu zdarzało się, że ktoś wymienił źródło ciepła w swoim domu, a potem dostawał wyższe rachunki. Bo termomodernizacja nie była właściwie przeprowadzona i to był nasz drugi cel (...) a więc najpierw termomodernizacja, potem wymiana źródeł ciepła, by to wszystko doprowadzało faktycznie do tego, że rodziny korzystające z programu po jego przeprowadzeniu będą po prostu dostawać niższe rachunki za ogrzewanie - tłumaczyła minister klimatu i środowiska.
O szczegółowych zmianach w Czystym Powietrzu mówił z kolei wiceminister w resorcie klimatu, Krzysztof Bolesta. Najważniejsze zmiany w nowej edycji programu to:
- Jedno dofinansowanie na jeden budynek;
- Własność nieruchomości przez minimum 3 lata przed złożeniem wniosku (koniec z przepisywaniem budynku na bezrobotnego członka rodziny);
- Najwyższa dotacja tylko dla najbardziej potrzebujących;
- Nowe limity kosztów dotacji (koniec z zawyżaniem kosztów materiałów i usług).
Korzystając z programu, możliwy będzie zakup urządzenia droższego, jednak dotacja z "Czystego Powietrza" finansować będzie jego zakup tylko do wyznaczonych limitów.
Operatorzy z gmin pomogą z dofinansowaniami
Co ważne, audyt energetyczny będzie obowiązkowy i to on wyznaczy zakres prac u danego beneficjenta. Niezbędne będzie także złożenie świadectwa energetycznego, jednak beneficjent nie zostanie już sam z tymi formalnościami. W programie ma się pojawić osoba operatora.
- To jest ktoś, kto będzie przeprowadzał beneficjenta przez całą inwestycję. Będzie zachęcał do tej inwestycji, będzie pomagał w wybraniu wykonawcy, będzie sprawdzał, czy ta inwestycja idzie dobrze - tłumaczył Krzysztof Bolesta.
Operatorów wyszukiwać będą gminy, które od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej otrzymają także wynagrodzenie - 1700 zł za każdy przepracowany wniosek w ramach wsparcia w wypełnianiu dodatkowych obowiązków.
Wyższe limity dochodów w Czystym Powietrzu
W dwóch grupach (drugiej i trzeciej) podwyższony został poziom dochód kwalifikujących danego wnioskodawcę do wsparcia w ramach programu "Czyste Powietrze":
- 100 proc. dofinansowania: dochód do 1300 zł/os. w gospodarstwach wieloosobowych (wzrost o ponad 200 zł), 1800 zł w gospodarstwach jednoosobowych (wzrost o ponad 270 zł);
- 70 proc. dofinansowania: dochód do 2250 zł/os. (wzrost o ponad 350 zł), 3150 zł w gospodarstwach jednoosobowych (wzrost o prawie 500 zł).
W przypadku podstawowego poziomu 40 proc. dofinansowania limity dochodu nie zostały zmienione i nadal wynoszą do 135 tys. zł dochodu rocznie.
Ile można dostać z Czystego Powietrza?
Nowy program Czyste Powietrze wyklucza już dofinansowania na piece gazowe. Dotacje będą nadal dostępne na szeroko rozumianą termomodernizację, a także pompy ciepła. Maksymalnie to kwoty do 170 tys. zł.
Termomodernizacja i gruntowa pompa ciepła:
- do 170 100 zł (poziom najwyższy);
- do 119 070 zł (poziom podwyższony);
- do 68 040 zł (poziom podstawowy).
Termomodernizacja i pompa ciepła powietrze/woda:
- do 98 210 zł (poziom najwyższy);
- do 73 710 zł (poziom podwyższony);
- do 40 110 zł (poziom podstawowy).
Dotacje będą dotyczyć tylko pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno i kotłów na pellet wymienionych na tzw. liście ZUM, a więc przebadanych w europejskich laboratoriach i spełniających unijne normy.
Co ze starymi wnioskami i wyższymi dochodami?
Ministerstwo w okresie przejściowym nie zostawi bez pomocy osób, które nadal oczekują na rozpatrzenie swoich wniosków:
- Jeśli beneficjent czy wnioskodawca poniósł koszty przed 20 listopada 2024 roku, nadal może otrzymać dofinansowanie w okresie czterech miesięcy takiego okresu właśnie przejściowego, oczywiście pod warunkiem, że inwestycja spełnia warunki nowego programu - mówiła Dorota Zawadzka-Stępniak, Prezes Zarządu NFOŚiGW.
Przypomnijmy, 28 listopada resort klimatu podjął decyzję o czasowym wstrzymaniu programu Czyste Powietrze. Decyzja ta motywowana była znaczącymi nadużyciami w programie i nieefektywnym wykorzystaniem środków.
Minister Hennig-Kloska odniosła się także do sytuacji osób, które osiągają wyższe dochody i nie mogą skorzystać z Czystego Powietrza:
- Do dyspozycji osób, rodzin o wyższych dochodach jest dostępna też w polskich przepisach prawa ulga termomodernizacyjna, a więc możliwość przeprowadzenia tego typu inwestycji związanej z termomodernizacją, wymiany źródła ciepła i odliczenie tej inwestycji od podatku - tłumaczyła.
Kwota odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych, o ile dokonał ich właściciel lub współwłaściciel nieruchomości. Minister przypomniała także, że od 2025 roku można w uldze termomodernizacyjnej rozliczyć także magazyny energii.
