Sprawdź, czy należysz do klasy średniej. Liczy się nie tylko wypłata
Ile zarabia klasa średnia? Kiedy zaczyna się klasa średnia? To, czy możemy się do niej zaliczać wbrew pozorom, zależy nie tylko od wypłaty. Choć zaliczanie się do niej zależy nie tylko od zarobków, przyjęło się określać uczestnictwo w klasie średniej właśnie według kryterium dochodów. Ile trzeba zarabiać, by móc do klasy średniej się zaliczać?
- Klasa średnia w Polsce zwykle określana jest na podstawie zarobków, jednak nie tylko one się liczą.
- Określanie klas społecznych jest trudnym zadaniem, tym bardziej, że socjolodzy i ekonomiści wciąż dokonują ich redefinicji.
- W przypadku klasy średniej pewne jest tylko to, że istotny jest jej duży udział w społeczeństwie. W Polsce 3/4 osób uważa się za jej członków.
Klasa średnia jest określana najczęściej na podstawie zarobków. Usytuowana między najgorzej zarabiającą klasą niższą i bogatą klasą wyższą jest szczególnie istotna dla gospodarki, ponieważ to jej duży odsetek w społeczeństwie jest najważniejszy, by odpowiednio funkcjonowała gospodarka, a towary i usługi znajdowały popyt.
Problem z definicją klasy średniej jest jednak taki, że trudno ją zdefiniować. Samo określenie "klasa średnia" pochodzi z pogranicza socjologii i ekonomii, dlatego nie ma jednego najlepszego sposobu na wskazanie przedstawicieli klasy średniej.
Przynależność do klasy średniej określana jest nie tylko przez wypłatę, ale również zatrudnienie. Zazwyczaj to różnych specjalistów, menedżerów średniego szczebla czy pracowników administracji wskazuje się na przedstawicieli klasy średniej. Jeśli jednak brać pod uwagę zarobki, jest niejeden sposób na określenie klasy średniej.
Polski Instytut Ekonomiczny określa klasę średnią na podstawie wskaźnika EHDI (Equivalised Household Disposable Income). Ten oblicza się przez podzielenie dochodu w gospodarstwie domowym przez określony wskaźnik zależny od liczby mieszkańców, bierze się też pod uwagę medianę (wartość środkową) zarobków. W 2019 roku PIE obliczył, że do klasy średniej dotyczy osób zarabiających od 67 proc. do 200 proc. mediany zarobków wynoszącej wtedy 3827 zł. 5 lat temu członek klasy średniej zarabiał więc od 2564 zł do 5774 zł.
To ile zarabia klasa średnia określiła także OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju). Jej definicja wskazuje, że klasa średnia zarabia od 75 proc. do 200 proc. mediany zarobków na jednego członka gospodarstwa domowego. Taka mediana w Polsce w 2022 roku według GUS wynosiła 5701,62 zł, co oznaczało zaliczenie do klasy średniej jeśli, na jedną osobę przypadało od 4276 zł do 11 402 zł.
Jeśli przyjąć metodę OECD i podstawić pod nią aktualne dane, uzyskamy najnowszą definicję klasy średniej. Portal INNPoland.pl w wyliczeniach zwraca uwagę na to, że zarobki w Polsce w ciągu ostatnich 4 lat wzrosły o 40 proc., więc prawdopodobne, że także mediana zwiększyła się o tę wartość i wynosi ona obecnie 7967 zł. Jeśli więc na osobę przypada od 5975 zł do 15934 zł, to mowa o klasie średniej.
Klasa średnia w Polsce to w świetle podanych wyżej kryteriów, około 54 proc. społeczeństwa. Sondaż Centrum Badania Opinii Społecznej wskazuje jednak, że za klasę średnią uważa się dużo więcej osób, bo aż 77 proc. Polaków wierzy, że jest jej członkami.
W ocenie badanych wysokość zarobków oznaczająca przynależność do klasy średniej jest dużo niższa niż w przypadku wyliczeń OECD. Wielu Polaków za próg zarobków klasy średniej uznaje przekroczenie poziomu płacy minimalnej.
Dla respondentów ważne w ocenie przynależności klasowej jest nie tylko kryterium dochodowe, ale również wykształcenie i profesja. Osoby z wyższym wykształceniem, pracownicy międzynarodowych korporacji czy przedsiębiorcy jak najbardziej mogą zaliczać się do klasy średniej.
Przemysław Terlecki
