Teraz obsługą spraw związanych z 500 plus zajmują się jednostki samorządu terytorialnego, czyli wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Po zmianach obsługą świadczenia ma zająć się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, "jako instytucja dysponująca odpowiednimi zasobami oraz systemami informatycznymi, a tym samym będąca w stanie sprawnie i efektywnie obsługiwać świadczenia 500 plus".
Modyfikacje dotyczące obsługi programu będą wprowadzane stopniowo. Dotychczasowe organy (wójt, burmistrz albo prezydenta miasta) nadal będą realizować sprawy dotyczące prawa do 500 plus za okresy sprzed 1 stycznia 2022 do chwili zakończenia postępowania. Organy te będą również kontynuować wypłacanie świadczeń wychowawczych przyznanych przed 1 stycznia 2022 r. do końca okresu, na jaki zostały przyznane, czyli do 31 maja 2022 r. Od 1 stycznia 2022 r. ZUS będzie wypłacać na bieżąco przyznawane przez siebie świadczenia wychowawcze, a od 1 lutego 2022 r. będzie przyjmować wnioski na kolejny okres rozpoczynający się 1 czerwca 2022 roku.
Projekt nowych przepisów zakłada również eliminację możliwości składania wniosków w formie papierowej, bezpośrednio w siedzibie jednostki właściwej bądź za pośrednictwem przesyłki listowej. Możliwe będzie wykorzystanie wyłącznie elektronicznych kanałów składania wniosków.
Zmieni się także forma wypłaty świadczenia. Resort rozwoju planuje odejście od wypłaty w formie gotówkowej i przekazem pocztowym na rzecz wypłaty w formie bezgotówkowej na wskazany przez wnioskodawcę numer rachunku bankowego.Kolejne rozwiązanie to odejście od konieczności corocznego składania wniosku o 500 plus i automatyczne odnawianie prawa do świadczenia na kolejny okres rozliczeniowy począwszy od 2023 roku.
Z czego wynikają zmiany w 500 plus?
W zarysie uzasadnienia do projektu czytamy, że "proponowane rozwiązanie ma na celu optymalizację procesu przyznawania i obsługi świadczenia, a tym samym bardzo istotną redukcję kosztów jego obsługi". Autorzy projektu wskazują, że koszty obsługi świadczenia wychowawczego określone są ustawowo, jako procent od kwoty wypłaconych świadczeń. "Proponowane określenie kosztów obsługi jako 0,1 proc. kwoty przeznaczonej na wypłatę świadczeń wychowawczych stanowić będzie wielokrotną oszczędność względem dotychczasowych regulacji" - oceniają.
Z wyliczeń resortu wynika, że "w okresie 2022-2032 łączne szacowane koszty obsługi wyniosą ok. 427 mln zł, co oznacza oszczędności dla budżetu państwa na poziomie ok. 3,1 mld zł w okresie 10 lat.
Inny aspekt planowanej informatyzacji składania wniosków i wypłaty świadczenia wiąże się z pandemią koronawirusa. Zmiany mają ograniczać "ryzyko zarażenia COVID-19 poprzez eliminację ryzyka przenoszenia koronawirusa na dokumentach papierowych oraz środkach pieniężnych, jak i eliminację bezpośrednich kontaktów z innymi osobami przy osobistym składaniu wspomnianych wniosków".
Teraz z programu Rodzina 500+ korzysta ponad 6,5 mln dzieci. Od uruchomienia na program wydatkowano ponad 134 mld złotych (stan na grudzień 2020 r.). Łączne koszty obsługi świadczenia 500+ w latach 2016-2020, czyli od początku funkcjonowania programu, wyniosły przeszło 1,6 mld zł.
- - - - -
