Termin na złożenie przez klienta reklamacji wadliwej rzeczy

Konsument ma dwa lata na złożenie reklamacji

Jeśli towar został sprzedany konsumentowi - osobie fizycznej, która kupiła ją w celu niezwiązanym bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową, stosuje się zapisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Ustawa zamiast pojęciem „wady fizyczne rzeczy” posługuje się pojęciem „niezgodności towaru z umową”.

 Termin na zawiadomienie o wadach

Kupujący będący konsumentem ma dwa miesiące na zawiadomienie sprzedającego (przedsiębiorcy) o stwierdzonych wadach. Jeśli tego w tym terminie nie zrobi, to traci swoje uprawnienia. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie zawiadomienia przed jego upływem.

 Czas trwania odpowiedzialności za wady

Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania tego towaru kupującemu. Termin ten biegnie na nowo w razie wymiany towaru. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić, jednakże nie poniżej jednego roku (art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej).

W przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona w chwili jego wydania. Dzięki temu w razie sporu konsument nie musi udowadniać, że sprzedano mu wadliwą rzecz, bo istnieje domniemanie, że tak właśnie było. Przedsiębiorca może je jednak odeprzeć - będzie musiał w tym celu udowodnić, że sprzedana rzecz nie miała wad, lecz np. została wskutek nieprawidłowego użytkowania uszkodzona przez konsumenta. Korzystne dla konsumenta domniemanie trwa jednak tylko sześć miesięcy.

 Uprawnienia konsumenta

Konsument, który stwierdzi niezgodność towaru z umową może żądać nieodpłatnej naprawy albo wymiany towaru na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia jego żądań.

Jeżeli kupujący z tych przyczyn nie może żądać naprawy ani wymiany, albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności, ma on prawo domagać się stosownego obniżenia ceny albo odstąpić od umowy. Od umowy nie można odstąpić, jeżeli niezgodność jest nieistotna.

Przedsiębiorca może reklamować wadliwe rzeczy przez rok

Jeśli towar został sprzedany podmiotowi niebędącemu konsumentem (np. przedsiębiorcy, stowarzyszeniu, fundacji), to sprzedawca odpowiada za wady sprzedanej rzeczy na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi (art. 556-576).

 Termin na zawiadomienie o wadach

Przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie. Trzeba zatem pod rygorem utraty praw z rękojmi zbadać stan kupionej rzeczy. W razie wykrycia wady przedsiębiorca, który kupił rzecz powinien niezwłocznie poinformować o tym sprzedawcę.

Jeśli kupującym nie jest przedsiębiorca (lecz np. stowarzyszenie, fundacja), to kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia. W wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, straci uprawnienia z rękojmi, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć.

 Czas trwania odpowiedzialności za wady

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady na podstawie Kodeksu cywilnego trwa przez rok od dnia, w którym rzecz została wydana kupującemu. Przy rękojmi za wady budynku wynosi ona trzy lata. Wynika to z art. 568 § 1 K.c.

Po upływie tych terminów uprawnienia z tytułu rękojmi wygasają, chyba że sprzedawca wadę podstępnie zataił. Przeważa pogląd, że w przypadku żądania obniżenia ceny, dostarczenia rzeczy wolnych od wad lub usunięcia wad nie wystarczy zgłoszenie takiego żądania sprzedającemu przed upływem roku od wydania rzeczy. W tym terminie należy też wystąpić przeciw niemu na drogę sądową. Tak uznał m.in. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 5 sierpnia 2002 r., sygn. akt III CZP 39/2002.

Natomiast zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie określonych terminów, pod warunkiem że przed ich upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie. Załóżmy, że przed upływem roku od wydania rzeczy kupujący zawiadomił sprzedającego o wadzie i zażądał obniżenia ceny, ale nie wystąpił na drogę sądową. Po upływie roku sprzedający pozwał kupującego o zapłatę, bo ten za kupioną rzecz mu nie zapłacił całej umówionej kwoty, lecz jedynie część. W procesie o zapłatę kupujący będzie mógł bronić się podnosząc zarzuty z tytułu rękojmi - wskazując, że rzecz miała wady i że w związku z tym żądał obniżenia jej ceny.

Strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć (art. 558 K.c.). Dotyczy to także okresu trwania rękojmi. Przewidziany w art. 568 K.c. termin wygaśnięcia uprawnień z tytułu rękojmi może być przedłużony umową stron - uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 sierpnia 2005 r., sygn. akt II CK 28/2005.

 Uprawnienia kupującego

Jeżeli sprzedana rzecz ma wady, kupujący może skorzystać z uprawnień z tytułu rękojmi i od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Nie może jednak od umowy odstąpić, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie - chyba że rzecz była już wymieniona przez sprzedawcę lub naprawiana. Odstąpienie od umowy oznacza, że sprzedawca powinien zwrócić cenę, a kupujący - nabytą rzecz.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 27.07.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. nr 141, poz. 1176 ze zm.),
   
• ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.).