Trudna sytuacja na rynku kredytów

We wrześniu 2014 udział należności z utratą wartości (NPL) w należnościach ogółem sektora niefinansowego nieznacznie obniżył się do 8,2% (vs. 8,3% w końcu 2q2014).

Udział NPL w należnościach gospodarstw domowych w 3q2014 wyniósł 6,9% wobec 7,0% w 2q. Kontynuowany był spadek NPL dla kredytów konsumpcyjnych, do 13,9% we wrześniu (najniższy poziom od stycznia 2010 r.) wobec 14,2% w czerwcu, następujący przy poprawie sytuacji na rynku pracy i wzroście dochodów ludności, sprzedaży nowych kredytów oraz kontynuacji sprzedaży przez banki części portfela "złych" kredytów. Udział NPL w kredytach mieszkaniowych pozostał we wrześniu stabilny na czerwcowym poziomie 3,2%.

Udział NPL w należnościach przedsiębiorstw spadł we wrześniu do 10,6% wobec 10,9% w 2q2014. Gorsza sytuacja nadal obserwowana była w firmach z sektora MSP, gdzie udział NPL obniżył się do 12,3% (vs. 12,6%), przy blisko 1,5-krotnie wyższym NPL dla należności w złotych niż w walutach obcych (odpowiednio: 13,5% i 8,3% vs. 13,8% i 8,4%).

Udział NPL dla dużych przedsiębiorstw również spadł do 8,4% z 8,7% w 2q, przy wyższym NPL dla należności w złotych niż w walutach obcych, wynoszącym odpowiednio: 9,9% i 4,9% vs. 10,4% i 4,9%.

Wyniki najnowszej ankiety NBP "Sytuacja na rynku kredytowym" wskazują na: (1) niewielkie złagodzenie polityki kredytowej banków wobec kredytów konsumpcyjnych i kredytów dla przedsiębiorstw oraz (2) niewielkie zaostrzenie warunków dla kredytów mieszkaniowych.

Kredyty konsumpcyjne - złagodzenie kryteriów polityki kredytowej szósty kwartał z rzędu, jednak w niewielkiej skali i dot. w szczególności warunków kredytowych niewymienionych w ankiecie (dostosowanie modeli scoringowych), marż oraz maksymalnego okresu kredytowania wskutek zmian presji konkurencyjnej pomiędzy bankami. Niewielki wzrost popytu wynikał ze złagodzenia warunków udzielania kredytów, z większego zapotrzebowania na zakup dóbr trwałego użytku oraz z wykorzystania alternatywnych źródeł finansowania. Banki spodziewają się dalszego wzrostu zainteresowania kredytami konsumpcyjnymi i zapowiadają kontynuację niewielkiego łagodzenia polityki kredytowej w 4q2014.

Kredyty dla przedsiębiorstw - niewielkie złagodzenie kryteriów w ujęciu netto, zwłaszcza krótkoterminowych dla MSP (przy niższym ryzyku poszczególnych branż oraz dzięki bieżącej lub oczekiwanej sytuacji kapitałowej), obniżenie marż, zwiększenie maksymalnej kwoty kredytu. Jednocześnie nastąpiło zaostrzenie nieuwzględnionych w ankiecie warunków udzielania kredytów (wzmożenie monitoringu i ograniczenie dostępności kredytów dla firm eksportujących do Rosji i Ukrainy, lub uzależnionych od importu surowców z tych krajów). Większość banków nie odczuła zmian popytu na kredyty dla przedsiębiorstw w 3q2014. Banki przewidują dalsze niewielkie złagodzenie kryteriów polityki kredytowej dla przedsiębiorstw w 4q2014 zwłaszcza dla MSP, któremu towarzyszyć będzie niewielki wzrost popytu, w szczególności w kategorii kredytów długoterminowych.

Kredyty mieszkaniowe - brak istotnych zmian kryteriów, zaostrzenie warunków nieuwzględnionych w ankiecie (wdrożenie od 1 lipca 2014 r. zapisów Rekomendacji S w zakresie zapewnienia zgodności waluty kredytu z walutą osiągania dochodów przez kredytobiorcę, aktualizacja kosztów utrzymania w celu ograniczenia przyszłych kosztów ryzyka kredytowego), niewielki wzrost marż. Banki raportowały niewielki spadek popytu - w ujęciu netto - na kredyty mieszkaniowe. Wyniki ankiety wskazują, że w 4q2014 - w ujęciu netto - kryteria polityki kredytowej zostaną w niewielkim stopniu złagodzone oraz nastąpi znaczny wzrost popytu.