Trwałe ślady w portfelach OFE

Maj był bardzo stresującym miesiącem. Od połowy miesiąca cała Polska zaczęła zadawać sobie pytanie: Co czeka rynek akcji w najbliższej przyszłości? Przyczynkiem do narodowej polemiki (zaangażował się w nią nawet Premier) na temat sytuacji na giełdzie stała się silna majowa przecena akcji, rozpoczęta 12 maja, z apogeum 22 maja w tzw. ?czarny poniedziałek?. Korekta, silne tąpnięcie, a może krach? Niemal wszyscy zainteresowani sytuacją na warszawskiej giełdzie zadawali sobie te pytania. Szukali również na nie odpowiedzi. Na jasną odpowiedź jest jeszcze za wcześnie, ale spróbujmy pomóc sobie w jej szukaniu, analizując zachowanie funduszy inwestycyjnych i emerytalnych w tym czasie. Wnioski płynące z tej analizy mogą być zaskakujące.

Szacowana wielkość majowego salda inwestycji funduszy na rynku akcji osiągnęła rekordową wielkość 2,66 mld zł. W portfelach funduszy emerytalnych, ostatnie spadki pozostawiły trwały ślad. Wartość posiadanych przez nie akcji zmniejszyła się o ponad 3 mld zł i jak widać w zestawieniu powyżej nie wykorzystały one dramatycznej sytuacji na giełdzie do okazyjnych zakupów (może to trochę zaskakiwać tych, którzy w OFE widzieli zbawienny bufor bezpieczeństwa w takich sytuacjach). W ciągu miesiąca OFE ulokowały na giełdzie nieco mniej niż 300 mln zł.

Wśród funduszy inwestycyjnych sytuacja wygląda zgoła odmiennie. Mimo dynamicznych spadków, ich portfel akcyjny w ciągu minionego miesiąca nie skurczył się. Oczywiście nie jest to zasługa doboru spółek do portfela, te bowiem spadały solidarnie. Za taki stan rzeczy odpowiadają zakupy, jakie czynili zarządzający funduszami inwestycyjnymi zarówno w okresie, kiedy jeszcze nic nie zapowiadało takiej przeceny (pierwsza połowa maja), jak również zakupy dokonywane w najbardziej dramatycznych chwilach, kiedy przez rynek przelewała się fala paniki (trzecia dekada maja). Zachowanie zarządzających może nieco zaskakiwać, ale jeśli przeanalizujemy sytuację, w jakiej się znaleźli to zrozumiemy, że było to przejawem ich konsekwencji w zarządzaniu powierzonymi środkami. W pierwszej połowie maja mieliśmy do czynienia z rekordowym napływem środków do funduszy inwestycyjnych. Nie mogło to pozostać bez wpływu na zakupy akcji. Szacujemy, że w tym czasie zarządzający zmuszeni nowymi napływami skierowali na rynek akcji około 1,5 mld zł nowych środków. Wraz z załamaniem cen, które nastąpiło w 2 dekadzie miesiąca, powody zachowania zarządzających zmieniły się, lecz skutek był taki sam ? dalej kupowali akcje. Dzięki olbrzymim zasobom gotówki na zarządzanych rachunkach postanowili wykorzystać okazję, jaką przyniosła panika na rynku i dokupowali silnie przecenione akcje. Efekt tych zakupów jest widoczny szczególnie w funduszach hybrydowych. Z nadarzającej się okazji skrzętnie skorzystało kilka największych na rynku funduszy mieszanych. Szacowana przez nas wartość akcji zakupionych przez wszystkie fundusze w drugiej połowie miesiąca to około 800 mln zł.

Podsumowując. W ubiegłym miesiącu wartość portfela akcji posiadanego przez obie, analizowane przez nas grupy funduszy spadła o 3 mld zł. Wartość nowych akcji, jakie nabyły one w tym samym czasie wyniosła 2,66 mld zł (0,28 mld fundusze emerytalne i 2,39 mld fundusze inwestycyjne). Dzięki rekordowo wysokiemu saldu zakupów udział funduszy w kapitalizacji giełdy warszawskiej wzrósł z 12,1% do 12,7%.

Potwierdzeniem liczb, które przytoczyliśmy powyżej są komunikaty spółek, które wyjątkowo często informowały o przekraczaniu przez fundusze inwestycyjne i emerytalne odpowiednich progów w głosach na WZA. Dawno również nie obserwowaliśmy takiej nierównowagi. Przytłaczająca bowiem większość komunikatów dotyczyła zwiększania zaangażowania (22 informacje). Redukcja stanu posiadania miała miejsce zaledwie w 6 przypadkach. Z pośród listy komunikatów, które przytoczyliśmy powyżej, tym razem szczególną uwagę chcielibyśmy zwrócić na bardzo agresywne zachowanie grupy PZU (TFI i OFE i firm ubezpieczeniowych), które wyjątkowo zgodnie i jakby na sygnał poinformowały o zwiększeniu zaangażowania w kilku spółkach z sektora budowlanego. Te spółki to Energomontaż Południe (EPD), Mostostal Warszawa (MSW), PBG oraz Polimex (PXM). Najwyraźniej sektor ten staje się centrum zainteresowania coraz szerszej grupy inwestorów. Trudno się temu dziwić w kontekście szaleństwa panującego na rynku nieruchomości.

Warto jeszcze wspomnieć o ostatnich inwestorach finansowych, którzy opuszczają akcjonariat spółki Lentex. Tym razem o zejściu poniżej 5% procent głosów na WZA poinformowały OFE PZU ?Złota Jesień? oraz Pioneer Pekao Investment Management S.A. Można więc już powiedzieć, że stery i odpowiedzialność za spółkę przejęli inwestorzy prywatni powiązani z inną spółką giełdową - Lubawą.