Wydatki na ubezpieczenie samochodu w kosztach podatkowych

Ubezpieczenie a równowartość 20.000 euro

Koszty ubezpieczenia samochodu osobowego stanowią koszt podatkowy, jeżeli pojazd ten jest wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności. Przy czym przepisy ograniczają kwotę wydatkowaną na ubezpieczenie samochodu osobowego podlegającą zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Stosowne w tym zakresie regulacje zawiera art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

Wydatek niestanowiący kosztu podatkowego to składka na ubezpieczenie samochodu w wysokości przekraczającej jej część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro w wartości samochodu przyjętej do celów ubezpieczenia (tj. wartości pojazdu określonej w polisie). Do przeliczenia kwoty wyrażonej w euro istotny jest kurs sprzedaży walut obcych ogłaszany przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia.

Przykład

W dniu zawarcia umowy ubezpieczenia równowartość 20.000 euro po przeliczeniu na złote wynosiła 65.458 zł. Roczną składkę na ubezpieczenie ustalono w kwocie 3.237 zł.

I przypadek - do celów ubezpieczenia przyjęto wartość samochodu osobowego w wysokości 76.112 zł.

Do kosztów uzyskania przychodów podatnik może zaliczyć 2.783,89 zł, co wynika z wyliczenia:

(3.237 zł × 65.458 zł) : 76.112 zł.

II przypadek - do celów ubezpieczenia przyjęto wartość samochodu osobowego w wysokości 65.000 zł.

Do kosztów uzyskania przychodów podatnik może zaliczyć całą składkę, tj. 3.237 zł. Równowartość 20.000 euro jest bowiem wyższa od wartości pojazdu przyjętej dla celów ubezpieczenia.

Limitowanie dotyczy tylko AC

W kontekście zaprezentowanego uregulowania konieczne jest jednak ustalenie, które spośród ubezpieczeń komunikacyjnych podlegają zaliczeniu do kosztów w ograniczonej wysokości. Można je podzielić na obowiązkowe oraz dobrowolne. Do pierwszej grupy należy ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC). Z kolei umowy dobrowolne to autocasco (AC), od następstw nieszczęśliwych wypadków kierowcy i pasażerów (NNW) czy assistance.

Konieczne jest przeanalizowanie, które ze wskazanych umów stanowią umowy ubezpieczenia samochodu, o takich bowiem mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof.

W ramach umowy OC ochroną ubezpieczeniową objęta jest odpowiedzialność cywilna posiadacza i/lub kierującego pojazdem mechanicznym za szkody wyrządzone osobom trzecim powstałe w związku z ruchem tego pojazdu. Na podstawie umowy AC ubezpiecza się pojazdy wraz z wyposażeniem. Przedmiotem ubezpieczenia NNW są następstwa nieszczęśliwych wypadków, powstałe w związku z ruchem pojazdu, polegające na uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia, powodujące trwały uszczerbek na zdrowiu lub śmierć kierowcy czy pasażerów pojazdu. Z kolei umowa assistance obejmuje pomoc (doradczą, serwisową, organizacyjną, medyczną) w związku z takimi zdarzeniami jak np. wypadek, awaria lub kradzież pojazdu.

Moim zdaniem, z wymienionych umów ubezpieczenia tylko umowa AC bezpośrednio dotyczy pojazdu. Pozostałe związane są z pojazdem tylko pośrednio, gdyż dotyczą następstw powstałych w czasie jego użytkowania. Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby, że składki na ubezpieczenie OC, NNW i assistance podlegają zaliczeniu do kosztów bez ograniczenia wynikającego z art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof. Jego uwzględnienie konieczne jest natomiast w przypadku składki na ubezpieczenie AC.

Za stanowiskiem takim przemawia jeszcze jeden argument. Otóż omawiany przepis dotyczy składek, których wysokość uzależniona jest od wartości samochodu. Tymczasem w przypadku umowy OC, NNW i assistance sumę ubezpieczenia wyznaczają inne czynniki niż wartość pojazdu. Tylko w przypadku AC podstawą ubezpieczenia jest wartość samochodu. W związku z tym tylko w przypadku tego ubezpieczenia możliwe jest zastosowanie ograniczenia określonego w powołanym przepisie.

Tak więc uważam, że składka na ubezpieczenie OC, NNW i assistance w całości może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Natomiast w przypadku składki na ubezpieczenie AC samochodu osobowego należy stosować limit 20.000 euro.

Zdaniem organów podatkowych

Wśród organów podatkowych nie ma jednolitego stanowiska w tej kwestii. Część z nich uważa, że ograniczenie z art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof obejmuje wydatki związane z ubezpieczeniem zarówno OC, jak i AC. Takie stanowisko wynika z postanowienia Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu z dnia 10 września 2007 r., nr 1473/972/KDO/423/76/07/EK oraz Urzędu Skarbowego w Kraśniku z dnia 8 grudnia 2006 r., nr DP.I415/24/2006.

W ostatnim czasie natomiast zaczęły pojawiać się wyjaśnienia, że tylko w przypadku składek na ubezpieczenie AC należy stosować ograniczenie do wysokości limitu 20.000 euro. Podawana jest argumentacja, że do ustalenia podanego limitu istotna jest wartość samochodu przyjęta dla celów ubezpieczenia, a tą przyjmuje się tylko dla AC. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2008 r., nr ILPB1/415-46/08-2/IM oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 22 grudnia 2008 r., nr IBPB1/415-772/08/ZK.

O zajęcie stanowiska w omawianej kwestii zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów. Poinformujemy o nim na łamach naszej Gazety.

O tym należy pamiętać!

Przyjmując, że limit z art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof obejmuje wyłącznie wydatki związane z ubezpieczeniem AC należy pamiętać, że umowy ubezpieczenia są zawierane na określony czas. Jeżeli po jego upływie podpisywane są kolejne, wówczas z reguły zmianie ulega m.in. wartość samochodu przyjmowana do ubezpieczenia. Dlatego zawierając każdą kolejną umowę AC, konieczne jest ponowne ustalenie kwoty składki stanowiącej koszt uzyskania przychodu.

Niezależnie od wspomnianego limitu, składki na ubezpieczenie samochodu, łącznie z innymi wydatkami związanymi z jego eksploatacją, stanowią koszt do wysokości wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu (art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o pdof). Jednak to podwójne ograniczenie dotyczy prywatnego samochodu osobowego podatnika niebędącego środkiem trwałym oraz samochodu używanego na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy użyczenia. Nie dotyczy natomiast samochodu będącego środkiem trwałym oraz przedmiotem leasingu operacyjnego (art. 23 ust. 3b ustawy o pdof).