13 "pułapek" na podatnika
Od 1 stycznia obowiązują nowe przepisy podatkowe i gospodarcze. Mają one ułatwić prowadzenie firm małym i średnim przedsiębiorcom, choć niekiedy - może wbrew intencjom ustawodawcy - bardziej je komplikują. Oto 13 najważniejszych zmian.
1. Wyższa płaca minimalna Przedsiębiorca zatrudniający pracowników musi pamiętać, że od 1 stycznia wzrosła wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jej dotychczasowa wartość 899,1 zł zwiększyła się do kwoty 936 zł. Pracodawcy, którzy zatrudniają pracowników, muszą więc pamiętać, że ich wynagrodzenie za styczeń nie może być niższe od tej kwoty.
Konsekwencje
Jeśli w umowie o pracę zawarta jest informacja, że pracownik pracuje za minimalne wynagrodzenie, nie jest konieczne sporządzanie aneksu do wcześniej zawartej umowy o pracę. Jeśli natomiast pensja została określona kwotą, to pracownikowi trzeba zmienić aneksem umowę, wskazując wysokość nowego wynagrodzenia. Nawet gdyby firma nie zdążyła ze sporządzeniem aneksu, to i tak pracownik musi otrzymać za styczeń nową stawkę pensji. Podwyżka płacy minimalnej będzie też oznaczać nieco wyższe zarobki dla tych osób (dotyczy to głównie absolwentów), które w pierwszym roku pracy zarabiają 80 proc. jej wartości.
Podniesienie najniższej pensji oznacza również, że osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą z tzw. ulgą (odprowadzają składki do ZUS od podstawy wynoszącej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, a nie 60 proc. przeciętnej pensji), zapłacą nieco wyższe składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Podstawa naliczania ich składek (odprowadzą je w lutym za styczeń) wzrośnie z kwoty 269,73 zł do 280,80 zł.
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. nr 200, poz. 1679 z późn. zm.).
2. Wyższa składka na zdrowie
W 2007 roku więcej zapłacimy na leczenie. Od stycznia bowiem składka zdrowotna wzrośnie o kolejne 0,25 proc. i osiągnie docelowy poziom 9 proc.
Chociaż składka na ubezpieczenie zdrowotne wzrośnie, to nic się nie zmieni, jeżeli chodzi o wysokość odliczania jej podatku. W dalszym ciągu będzie to 7,75 proc. podstawy wymiaru. Pozostała część tej składki jest finansowana z naszych pieniędzy. Oznacza to, że w przyszłym roku będziemy płacili z własnej kieszeni 1,25 proc. składki zdrowotnej i przez to nasze zarobki netto będą mniejsze.
Konsekwencje
W styczniu pracodawcy i pracownicy jeszcze nie odczują zmiany w wysokości składki zdrowotnej. W tym miesiącu jest bowiem opłacana składka za grudzień 2006 roku w wysokości 8,76 proc. Jeżeli jednak pracodawca dopiero w styczniu wypłaci pracownikom wynagrodzenie, które należy im się za grudzień, to zapłaci już wyższą składkę zdrowotną obowiązującą od stycznia tego roku.
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).
3. Nowa definicja samochodu
Do końca 2006 roku za samochód osobowy uważany był każdy samochód, który nie posiadł homologacji producenta lub importera wymaganej dla samochodów innych niż osobowe, którego dopuszczalna ładowność nie przekraczała 500 kg. Teraz za samochód osobowy uważany jest pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą (z pewnymi wyjątkami).
Konsekwencje
Więcej samochodów będzie spełniało kryteria określone w nowej definicji. Nie zmieniono jednak innych przepisów. W rezultacie nadal istnieją ograniczenia przy zaliczaniu do kosztów podatkowych niektórych wydatków związanych z eksploatacją samochodów. Dotyczy to odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego. Do kosztów można jedynie zaliczyć odpisy w części ustalonej od wartości samochodu nieprzewyższającej równowartości 20 000 euro. Podobnie jest przy składkach na ubezpieczenie samochodu osobowego, które są wyłączone z kosztów w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 euro.
PODSTAWA PRAWNA Art. 5a pkt 19 oraz art. 23 ust. 1 pkt 4 i 47 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176).
4. Odpisy amortyzacyjne
Zlikwidowano 30-proc. odpis amortyzacyjny dla nowych środków trwałych. W zamian wprowadzono możliwość dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w wysokości 50 000 euro.
Konsekwencje
Z możliwości dokonania jednorazowego odpisu nie skorzystają wszyscy przedsiębiorcy, lecz jedynie mali podatnicy i nowo powstałe podmioty. Istotne jednak jest to, że nowy odpis rozszerzono na środki transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych.
PODSTAWA PRAWNA Art. 22k ust. 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176).
5. Koszty podatkowe
Nie można już zaliczać do kosztów firmy wydatków na reprezentację. Dotyczy to zwłaszcza wydatków poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Zniesiony został za to limit ograniczający rozliczanie reklamy niepublicznej. Oznacza to, że zarówno reklama publiczna, jak i niepubliczna stanowi koszt podatkowy.
Konsekwencje
Zakaz zaliczania do kosztów wydatków na reprezentację przy jednoczesnym braku ustawowej definicji reklamy i reprezentacji spowodować może w praktyce duże problemy podatników z rozróżnieniem tych czynności. Kłopoty zaczną się np. z rozróżnieniem, kiedy prezent wręczony kontrahentowi jest reklamą, a kiedy reprezentacją. Część zmian jest jednak korzystna dla podatników. Z przepisów znikły ograniczenia w rozliczaniu kosztów reklamy. Do końca 2006 roku podatnik mógł rozliczyć bez ograniczeń wydatki na reklamę publiczną, np. dużą kampanię w mediach.
Natomiast koszty reklamy niepublicznej mógł uwzględnić do limitu (0,25 proc. przychodu).
PODSTAWA PRAWNA Art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176).
6. Podatek od pożyczek
Nie obowiązuje już zwolnienie podatkowe dla pożyczek udzielanych na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej. Od 2007 roku umowy pożyczki, bez względu na cel ich przeznaczenia, podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2 proc. kwoty lub wartości pożyczki, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie.
Konsekwencje
Przedsiębiorcy nie skorzystają już ze zwolnienia i od pożyczki będą musieli zapłacić 2 proc. podatku. Będą jednak mogli skorzystać z nowych zwolnień. Zwolnienie dotyczy pożyczek, których łączna kwota nie przekroczy w kolejnych trzech latach 5000 zł od jednego podmiotu, a od wielu podmiotów łącznie 25 000 zł.
PODSTAWA PRAWNA Art. 9 pkt 10 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 41, poz. 399 z późn. zm.).
7. Stawki opłaty skarbowej
Obowiązują wyższe stawki opłaty skarbowej. Przykładowo za złożenie pełnomocnictwa trzeba zapłacić 17 zł (w 2006 roku 15 zł), a za potwierdzenie zarejestrowania podatnika podatku od towarów i usług jako podatnika VAT 170 zł (w 2006 roku - 152 zł). Zlikwidowano jednak opłaty od podań i załączników do podań przy złożeniu ich w urzędzie po raz pierwszy. Zniesiono opłatę od weksli i poręczeń. Nie ma już znaków opłaty skarbowej.
Konsekwencje
Przedsiębiorcy będą musieli zapłacić wyższą opłatę skarbową w przypadku wielu czynności. Nie można też używać już znaków opłaty skarbowej. Wpłaty opłaty skarbowej dokonywane są na konto urzędu lub instytucji, w której składane są dokumenty.
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. nr 225, poz. 1635).
8. Likwidacja deklaracji miesięcznych
Przedsiębiorcy nie muszą już składać miesięcznych deklaracji podatkowych. Nie przewidują tego obowiązku nowe regulacje zawarte w ustawach: o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz od osób prawnych. Przedsiębiorcy zobowiązani są jedynie wpłacać na rachunek urzędu skarbowego zaliczki miesięczne. Nowe przepisy przewidują również możliwość wpłacania zaliczek kwartalnych dla podatników spełniających określone w przepisach warunki.
Konsekwencje
Zwolnienie z konieczności składania miesięcznych deklaracji powinno przyczynić się do zmniejszenia obciążeń administracyjnych firm.
PODSTAWA PRAWNA ? Art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).
? Art. 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
9. Numer NIP
Od 1 stycznia 2007 r. przedsiębiorcy, którzy są wpisani do rejestru przedsiębiorców albo do ewidencji, muszą umieszczać swój numer NIP w oświadczeniach pisemnych kierowanych w związku z prowadzoną działalnością do określonych osób i organów. Numerem tym muszą posługiwać się również w obrocie prawnym i gospodarczym.
Konsekwencje
We wszystkich urzędowych rejestrach identyfikacja przedsiębiorcy będzie następowała na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (NIP).
PODSTAWA PRAWNA ? Art. 16 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1807 ze zm.).
10. Elektroniczny katalog dokumentów
W 2007 roku Krajowy Rejestr Sądowy będzie prowadził w formie elektronicznej jeszcze dodatkowo elektroniczny katalog dokumentów spółek.
Od 1 stycznia 2007 r. spółki mogą składać do sądów rejestrowych oraz do Centralnej Informacji wnioski i dokumenty drogą elektroniczną. Drogą elektroniczną otrzymają też orzeczenia, odpisy, wyciągi, zaświadczenia, informacje i kopie dokumentów.
Dokumenty z KRS przedsiębiorca otrzyma na ten sam adres internetowy, z którego wysłał wniosek albo jakiś dokument. Jest to unikalny adres internetowy powiązany z niepowtarzalną nazwą i hasłem oraz ważnym kwalifikowanym certyfikatem użytkownika.
Konsekwencje
Wnioski spółek składane drogą elektroniczną muszą być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
W prowadzonym w formie elektronicznej katalogu dokumentów spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych, spółek komandytowo-akcyjnych i spółek europejskich znajdą się: akty założycielskie, umowy, statuty, uchwały o zmianie wysokości kapitału zakładowego, uchwały o powołaniu i odwołaniu członków organów spółek, roczne sprawozdania finansowe.
Wnioski w formie elektronicznej spółki składają za pomocą systemu portalowego, dostępnego w publicznych sieciach teleinformatycznych, w szczególności przez internet pod adresem www.ms.gov.pl.
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 208, poz. 1540).
11. Tańsza rejestracja spółek
Wspólnicy spółek osobowych zapłacą mniej za zarejestrowanie w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Opłata stała od wniosku o zarejestrowanie została obniżona do 750 zł.
Z kolei opłatę stałą w kwocie 2 tysięcy zł płaci się między innymi od pozwu o uchylenie uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki, stwierdzenia nieważności uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki, ustalenia istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółki.
Natomiast opłatę w wysokości 600 zł przedsiębiorca zapłaci od pozwu o ochronę niemajątkowych praw wynikających z uzyskania patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego lub zdobniczego, prawa ochronnego na znak towarowy, prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne, prawa z rejestracji topografii układów scalonych, prawa z rejestracji wzoru zdobniczego.
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
12. Informacje o kapitale zakładowym
Od 1 stycznia wszystkie pisma i zamówienia handlowe składane przez spółki: komandytowo-akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjne w formie papierowej i elektronicznej, a także informacje udostępniane na stronach internetowych spółki powinny zawierać dodatkowo informacje dotyczące wysokości jej kapitału zakładowego i numeru identyfikacji podatkowej NIP. Przedsiębiorstwa muszą podawać nie tylko informacje dotyczące wysokości samego kapitału zakładowego, ale i wysokości wpłaconych udziałów.
Konsekwencje
Spółki muszą zmieniać dane zawarte na papierze firmowym w miarę stopniowego pokrywania wkładów. Nowelizacja wprowadziła także kary pieniężne dla członków zarządów, którzy będą uchylać się od ujawniania wymaganych danych. Jeżeli oferty lub inne oświadczenia składane w imieniu spółki będą niepełne, podlegają grzywnie do 10 tys. złotych.
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 208, poz. 1540).
13. Bez jednego okienka
W 2007 roku przedsiębiorcy jeszcze nie skorzystają z uproszczonej procedury rejestrowania się w ramach tzw. jednego okienka. Do 1 października 2008 r. przedsiębiorcy nadal będą rejestrowali rozpoczęcie działalności gospodarczej w gminie właściwej dla ich miejsca zamieszkania.
Konsekwencje
Przedsiębiorcy nie będą mogli składać w organie prowadzącym ewidencję przedsiębiorców lub rejestr przedsiębiorców zgłoszenia płatnika składek lub zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz domagać się zmiany danych w obu tych wcześniej złożonych zgłoszeniach.
W 2007 roku przedsiębiorcy nie mogą też liczyć na wejście w życie przepisów, które umożliwiałyby im zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej.
PODSTAWA PRAWNA Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1807 ze zm.).
UWAGI DLA INWESTORÓW
Korzystne trendy 2006 roku powinny być kontynuowane w 2007 roku, choć dynamika wzrostu PKB będzie już nieco niższa, a eksport zacznie jeszcze bardziej ustępować importowi.
Największe ryzyko dla firm tkwi w możliwym wzroście inflacji, ze względu na podwyżki cen administracyjnych oraz w rosnącej presji ze strony pracowników, którzy będą się domagać wzrostu płac.
Eksperci wskazują, że podobnie jak w 2006 roku, najkorzystniejsze wydaje się lokowanie wolnych środków w fundusze inwestycyjne. Nadal wyższy zysk od lokat bankowych, których oprocentowanie będzie oscylować wokół obecnego poziomu 3 proc., mogą dać fundusze akcyjne i zrównoważone, czyli te, które kupują akcje i obligacje.
Mimo że może wzrosnąć koszt kredytu, zdaniem ekonomistów Rada Polityki Pieniężnej podwyższy główną stopę o 25-50 pkt bazowych do 4,25-4,50 proc., warunki kredytowania przedsiębiorstw powinny się znacznie polepszyć.
Anna Wojda
Krzysztof Tomaszewski
Dominika Sikora
Małgorzata Piasecka-Sobkiewcz