680 czarnych barier

Janusz Paczocha z Departamentu Analiz Makroekonomicznych i Strukturalnych NBP powiedział , że polska gospodarka jest "niesamowicie przeregulowana". W samych gminach obowiązuje ponad 200 procedur. "Wolność gospodarcza, będąca podstawą ustroju gospodarczego i jednym z najważniejszych czynników rozwoju, jest znacząco ograniczana" - napisano w raporcie.

Z raportu wynika, m.in. że koncesjonowany jest obrót dobrami kultury, zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej wymaga też eksploatacja złóż torfowych, hodowla zwierząt łownych i hartów oraz wytwarzanie materiału szkółkarskiego do drzew owocowych, krzewów jagodowych i bylin.

Raport NBP, który autorzy przedstawili we wtorek członkom komisji, ma stać się jednym z materiałów do dalszych prac. We wtorek po południu, podczas drugiej części posiedzenia komisji "Przyjazne Państwo", swoje uwagi przedstawią posłom biznesmeni z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Lewiatan przygotował "Listę czarnych barier".

Listę tworzą sami przedsiębiorcy. W ostatniej, 5. edycji znalazło się ponad sto najpoważniejszych nieżyciowych przepisów, które przeszkadzają w prowadzeniu biznesu w naszym kraju. Niejednoznaczne przepisy podatkowe i nadmiar formalności w prawie pracy to - zdaniem PKPP Lewiatan - jedne z najpoważniejszych barier utrudniających działalność gospodarczą. Konfederacja podkreśla, że w ubiegłym roku żadna z kluczowych barier podatkowych nie została zlikwidowana.

Wiele z przytoczonych przez Ekspertów aktów prawnych - typowych bubli - wywołuje odmienny od zamierzonego skutek prawny, powodując ich rzeczywistą martwotę. Jak wyliczył Bank Światowy jedynie regulacje, przenoszące na przedsiębiorców wykonywanie niektórych czynności w imieniu państwa powoduje, że przedsiębiorstwa z ponoszą ciężary obliczone na 10 mld dol. rocznie. Złe prawo - według szacunków Konfederacji Pracodawców Polskich - wyrządza szkody gospodarce na kwotę circa cztery razy wyższą.

KPP buble prawne

1. Pracodawcy zobowiązani są przechowywać dokumentację pracowniczą przez 50 lat. Obowiązek przechowywania dokumentów papierowych pociąga przecież za sobą znaczne koszty.

2. Art. 89a ustawy o VAT w związku z art. 12 i 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (tzw. ulga za złe długi). Skorzystanie z tej ulgi nastręcza przedsiębiorcom wielu trudności, gdyż konieczne jest spełnienie szeregu warunków, które nie zawsze można jednoznacznie określić. W świetle postanowień art. 12 i 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych organy podatkowe mogą uznać za opodatkowane także te przychody, które ewidentnie nie zwiększają zdolności płatniczej, ponieważ - choć należne - są nieściągalne.

3. Kasa fiskalna musi być zarejestrowana 2 razy (ustawa o VAT). Po raz pierwszy - w momencie fiskalizacji kasy (obowiązek ten dotyczy wszystkich kas, niezależnie od tego, kiedy są instalowane) oraz - ponownie - przed dniem rozpoczęcia ewidencjonowania, co jest konieczne dla skorzystania z ulgi (objęte tym przepisem są tylko kasy zgłaszane przed powstaniem obowiązku ewidencjonowania). W konsekwencji, aby móc odliczyć lub uzyskać zwrot części kwot wydatkowanych na zakup kas, konieczne jest zgłoszenie ich do urzędu skarbowego. Obecnie ulga dotyczy tylko kas zgłoszonych przed dniem zgłoszenia obowiązku ewidencjonowania.

4. Przez 5 lat należy przechowywać paragony fiskalne z kas rejestrujących na papierze, wersja elektroniczna jest niewystarczająca. Jedynie w określonych przypadkach można je przechowywać na płycie, co jednak nie zmienia faktu, iż uprzednio muszą zostać wydrukowane i składowane przez 6 miesięcy. W związku z tym, wielu podatników ponosi znaczne koszty związane z ich przechowywaniem do upływu terminu przedawnienia. Tymczasem większość z nich jest nieczytelna już po upływie połowy tego okresu.

5. Pracodawcy, który tworzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych mogą dofinansowywać jedynie krajowy wypoczynek swoich pracowników. Takie rozwiązanie uderza w pracowników zagranicznych, którzy nie mogą ubiegać się o refundację co najmniej 14 dni kalendarzowych wakacji w rodzimym kraju. Ta regulacja jest sprzeczna z prawem wspólnotowym, według którego każdy z obywateli państw UE powinien być jednakowo traktowany.

6. Art. 36 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Nakłada on obowiązek odebrania oświadczenia od zatrudnianego pracownika o pozostawaniu lub niepozostawaniu w rejestrze bezrobotnych i poszukujących pracy. W dalszej kolejności obliguje on pracodawcę do złożenia zawiadomienia w formie pisemnej do powiatowego urzędu pracy o zatrudnieniu osoby zarejestrowanej jako bezrobotna lub o powierzeniu jej innej pracy zarobkowej. Tymczasem na osobie zarejestrowanej w rejestrze bezrobotnych ciąży obowiązek zawiadomienia właściwego powiatowego urzędu pracy o podjęciu przez nią zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej pod sankcją kary grzywny (art. 119 ust. 2 przywołanej ustawy).

7. Koniczne jest ograniczenie wymagań biurokratycznych, w szczególności dotyczących:

a) zmiany zasad wydawania pracownikom zatrudnionym w systemie cyklicznym (np. pracownikom tymczasowym) świadectwa pracy po ustaniu każdej umowy o pracę.

b) zmiana w zakresie odnawiania badań lekarskich i szkoleń BHP. W obecnym stanie prawnym przepisy bhp w zakresie odnawiania badań lekarskich i szkoleń przewidują już odstępstwa, ale jak pokazuje praktyka, nie są one wystarczające: np w przypadku pracownika, zatrudnionego na jednym stanowisku do czwartku i powrotu tego pracownika na to samo stanowisko w poniedziałek, istnieje konieczność poddania go ponownie nowemu szkoleniu BHP i badaniom lekarskim (zmiana właściwych postanowień kodeksu pracy, m.in art. 229);

c) Znacznym utrudnieniem jest także obowiązek wydawania dokumentu podatkowego PIT 11 po ustaniu każdej umowy o pracę.

8. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek opiekuńczy przysługuje jedynie ubezpieczonemu, podlegającemu obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu. Tym samym osoby prowadzące działalność gospodarczą i osoby z nimi współpracujące tych uprawnień nie posiadają. Zgodnie z obowiązującą zasadą, określoną w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność dobrowolnie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek, pod dodatkowym warunkiem obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego.

9. Zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późniejszymi zmianami), osoba prowadząca działalność gospodarczą nie może płacić podatku według jednolitej stawki, wynoszącej 19% podstawy obliczania podatku, jeżeli wykonuje usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Należy podkreślić, że 1 stycznia 2007 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która w art. 5b uściśla pojęcie działalności gospodarczej.

11. Wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę w przypadku nieobecności pracownika jest nieskuteczne.

12. Art. 15110 kodeksu pracy, określający przypadki, w których praca w niedzielę lub święta jest dozwolona.

13. Brak kontroli społecznej nad Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Brakuje takiej regulacji w Ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

14. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej wydłużyły okres vacatio legis przepisów o jednym okienku do 1 października 2008 r.

15. Brak uregulowania w przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zawieszania wykonywania działalności przez przedsiębiorców

16. Brak możliwości uzyskania informacji o swoim kontrahencie, zarejestrowanym w ewidencji działalności gospodarczej bez znajomości jego adresu. Wciąż brak Centralnej Informacji o Działalności Gospodarczej (CIDG). Projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przewidujący alternatywną wersję jednego okienka oraz zmienioną koncepcję CIDG, jest wciąż w fazie projektów.

17. Długi okres podejmowania decyzji przez urzędy. Niedotrzymanie terminów określonych przepisami prawa.

18. Duża biurokracja w ZUS - chociaż przedsiębiorcy co miesiąc składają ZUS-owi w formie elektronicznej deklaracje rozliczeniowe, to w przypadku zwolnienia lekarskiego pracowników muszą obowiązkowo wypełniać formularze papierowe Z-3 - tj. zaświadczenie płatnika składek. Na tym druku przedsiębiorcy podają dane o firmie, NIP, REGON, dane pracownika, informacje o wynagrodzeniu, itd.

19. Zniesienie ograniczeń w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na reprezentacje. Obowiązujące przepisy w tym zakresie są niejednoznaczne.

20. Obowiązujące regulacje w zakresie podatków dochodowych uniemożliwiają zaliczenie w koszty uzyskania przychodu kosztów zaniechanych inwestycji.

21. Włączenie organizacji pracodawców w proces konsultacji sprawach gospodarczych dopiero na etapie uzgodnień międzyresortowych.

22. Składki na PFRON obecnie są odprowadzane z zysku przedsiębiorcy po opodatkowaniu. Zatem wpłacana kwota składki również jest opodatkowana. Dla przedsiębiorców stanowi to dodatkową, ukrytą opłatę. Konieczność uiszczenia 100 zł składki w rzeczywistości oznacza koszt 119 zł, nie będąc kosztem podatkowym.

23. Nowelizacja prawa o ochronie środowiska, wprowadziła dla przedsiębiorców obowiązki, które mogą poważnie skomplikować obrót gospodarczy. Wszystkie umowy sprzedaży, najmu, dzierżawy, użyczenia czy leasingu (np. linii technologicznych, urządzeń przemysłowych) muszą być zawierane w formie aktu notarialnego. Jeśli przedsiębiorca nie sporządzi takiego dokumentu, umowy będą nieważne, a firma może mieć kłopoty podatkowe. Warto podkreślić, że zapis ten stoi w sprzeczności do regulacji kodeksu cywilnego, który to właśnie wskazuje umowy, które trzeba sporządzać w formie aktu notarialnego.