Audyt wewnętrzny a zewnętrzny - możliwości i różnice

Audyt wewnętrzny to forma zaplanowanej samokontroli, która przeprowadzona jest przez wskazanego przedstawiciela firmy. To duża zaleta, ponieważ audytor posiada dużą wiedzę na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa. Wiele firm przeprowadza audyt wewnętrzny raz w roku, aby sprawdzić dokładność swoich ksiąg i sprawozdań finansowych. Audyt wewnętrzny służy do własnych celów. Nie zachodzi zatem konieczność przesyłania raportu z jego przeprowadzenia do organizacji zewnętrznej.

Większe firmy nierzadko posiadają specjalne działy powołane w celach audytowych, mniejsze zaś zatrudniają w tym celu jedną lub dwie osoby. Audytorzy wewnętrzni nie tylko sprawdzają finanse firmy, weryfikują także zasady, procedury i procesy firmy w celu sprawdzenia zgodności z wewnętrznymi wytycznymi oraz przepisami prawnymi. Spółki publiczne zazwyczaj przeprowadzają audyty wewnętrzne w celu poinformowania akcjonariuszy i inwestorów o wynikach spółki.

Audyt wewnętrzny pozwala jednocześnie przygotować firmę do kontroli zewnętrznych. To ważne zadanie, dzięki któremu można zabezpieczyć się przed ewentualnymi zastrzeżeniami ze strony badających.

Audyt zewnętrzny, znany również jako audyt niezależny, to audyt przeprowadzany przez osobę spoza organizacji. Nazywa się go niezależnym, ponieważ audytor nie ponosi żadnej odpowiedzialności wobec firmy, co mogłoby powodować konflikt interesów. Zazwyczaj firmy przeprowadzają niezależne audyty zewnętrzne w celu spełnienia pewnego rodzaju wymogów prawnych. Wynikiem badania jest pisemny raport z opinii biegłego rewidenta. Cztery możliwe wyniki audytu to:

• opinia bez zastrzeżeń - sprawozdanie finansowe spółki przedstawia rzetelnie sytuację finansową spółki, co do której nie ma zastrzeżeń. Jest to najwyższa forma zapewnienia, której może udzielić audytor.
• opinia z zastrzeżeniem - biegły rewident nie zgadza się ze sposobem, w jaki kierownictwo potraktowało pewne transakcje w bieżącym roku lub nie jest w stanie ustalić potencjalnego wyniku niektórych procedur księgowych, które zastosował zarząd. Wyniki tych transakcji spowodowały istotną niepewność w opinii audytora.
• zastrzeżenie opinii - rewident stwierdza, że ​​nie wyraża opinii na temat sprawozdań finansowych. Może się to na przykład zdarzyć, jeśli w sprawozdaniach finansowych prezentowane są lata porównawcze. Jeżeli biegły rewident jest zaangażowany w badanie sprawozdania finansowego za bieżący rok, ale nie przeprowadzono badania sprawozdania finansowego za rok poprzedni, zwykle wydaje zastrzeżenie dotyczące opinii na temat sprawozdania finansowego za rok poprzedni.
• opinia negatywna - sprawozdanie finansowe nie reprezentuje we wszystkich istotnych aspektach sytuacji finansowej spółki zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami rachunkowości. Może się to zdarzyć, gdy firma odstępuje od ogólnie przyjętych zasad rachunkowości w swoich transakcjach lub wycenach aktywów i zobowiązań.

W jakim celu przeprowadza się audyt zewnętrzny? Jest to analiza dotychczasowych procesów zachodzących w firmie, która pozwala wskazać błędy, a także zdiagnozować zdolność organizacji, chociażby do spełniania norm wymaganych dla uzyskania certyfikacji.

Główna różnica pomiędzy audytem zewnętrznym i wewnętrznym to inne spojrzenie na przedmiot badania, ale i powiązanie z firmą. Audyt wewnętrzny przeprowadzany jest przez osobę z wewnątrz firmy, co ma swoje wady i zalety. Do zalet zaliczyć można fakt, że audytor dobrze zna badane środowisko, zachodzi jednak obawa, że może nie być obiektywny. Ponadto, skupia się ona przede wszystkim na działaniu systemu i przyszłych skutkach oraz środkach zaradczych. Audytor zewnętrzny zaś zwraca uwagę za konkretne zapisy i to na ich podstawie wyciąga wnioski odnośnie do stanu systemu zarządzania. Dobrą praktyką jest aby jeden z tych audytów był przeprowadzany przynajmniej raz na 1-2 lata.