Bez składek za wpis na listę adwokacką

Stanisław Rymar, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej - adwokatura nie obroniła wczoraj przed sądem swojej uchwały o wprowadzeniu opłat za wpis do palestry dla nowych członków.

Uchwałę zaskarżył minister sprawiedliwości. Naczelna Rada Adwokacka przyjęła 8 października 2005 r. uchwałę, w której dopuściła możliwość pobierania od nowych członków korporacji jednorazowych składek za wpis na listę adwokacką. Zaleciła jedynie, aby nie przekraczały one sześciokrotnego minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę, co daje kwotę ponad 5 tys. złotych.

Prezes NRA Stanisław Rymar wyjaśnił wtedy, że krajowe władze adwokatury zawsze dopuszczały możliwość uchwalania przez Zgromadzenia Izb jednorazowych składek nakładanych na członków korporacji w związku z przystąpieniem do korporacyjnego majątku i świadczeń przysługujących ich członkom. Wokół takiej decyzji wybuchła jednak prawdziwa burza.

- Opłaty samorząd adwokacki wprowadził bez podstawy prawnej - stwierdził minister sprawiedliwości, i zaskarżył uchwałę NRA dotyczącą tych opłat do Sądu Najwyższego, na co pozwalają mu przepisy ustawy o adwokaturze. Minister sprawiedliwości wskazał w skardze, że organy samorządu nie mają kompetencji do regulowania sytuacji osób niebędących członkami korporacji za pomocą wewnętrznych przepisów.

Uznał wysokość składki za zaporową i wniósł o uchylenie całej uchwały. Pełnomocnik ministra sprawiedliwości podniósł podczas rozprawy, że tego typu opłaty powinny odzwierciedlać koszty rzeczywiście poniesione, nie zaś zryczałtowan, jak zaleca NRA.

Prezes Rymar podkreślał przed Sądem Najwyższym, że NRA uchylała uchwały okręgowych rad adwokackich, które pobierały za wpis zbyt wysokie kwoty. Chodziło o sumy rzędu 10 tysięcy złotych.

- Uchwała ma charakter zaleceń, a jej celem było zapobieżenie takim sytuacjom. Nie mogliśmy natomiast nic okręgowym radom narzucić - tłumaczył sędziom Sądu Najwyższego S. Rymar. Wywody te nie przekonały jednak sędziów.

Skład orzekający przychylił się do stanowiska ministra i uchylił zaskarżoną uchwałę. Zarzucił, że nie posiadała ona ani uzasadnienia faktycznego, ani prawnego.

- W związku z nowelizacją otwierającą dostęp do zawodu adwokata, organy samorządu nie powinny bojkotować tego procesu, ale się do niego włączyć - powiedział uzasadniając wyrok sędzia Zbigniew Myszka. Podkreślił także, że wprowadzenie bez uzasadnienia zaporowych opłat za wpis jest antykonstytucyjne.

Wyrok zbulwersował prezesa Stanisława Rymara, który wskazał, że uchylenie uchwały może spowodować odwrotny do zamierzonego skutek społeczny.

- Skoro nie ma uchwały NRA, to okręgowe rady nie będą teraz związane jakimikolwiek wytycznymi co do wielkości opłat za wpis na listę adwokatów - mówił S. Rymar.

Znowelizowana ustawa o adwokaturze dała możliwość ubiegania się o wpis na listę adwokatów osobom po innych aplikacjach. Wnioski rozpoznają okręgowe rady adwokackie, które też decydują, jakie dokumenty musi złożyć osoba ubiegająca się o przyjęcie w poczet członków korporacji adwokackiej.

Tomasz Pietryga, Katarzyna Rychter

Opinia

prof. Zbigniew Hołda, Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Wyrok taki był do przewidzenia i bardzo się z niego cieszę. Muszę zaznaczyć, że niedobrze by też było, gdyby wprowadzono ustawowy przepis umożliwiający pobieranie takich opłat utrudniających dojście do zawodu.

Obowiązywać powinny jedynie kryteria fachowe i etyczne, a nie finansowe. Nie ma podstawy ustawowej do pobierania takich opłat. Od pierwszego miesiąca swojego członkostwa w korporacji każdy adwokat będzie płacił składki. Nie widzę powodu, aby pobierać jednorazową składkę korporacyjną jeszcze przed wstąpieniem do palestry.