Błędne sformułowanie gwarancji nie pozbawia klienta możliwości jej realizacji
Przedsiębiorcy oferujący towary do sprzedaży w zakresie tzw. sprzedaży konsumenckiej mogą ponosić dwa rodzaje odpowiedzialności. Odpowiadają bowiem z tytułu niezgodności towaru z umową lub na podstawie wystawionego klientowi dokumentu gwarancyjnego. W zakresie regulacji dotyczących gwarancji udzielanych przez sprzedawców nastąpią zmiany, które wprowadzi nowelizacja ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.
Pierwszy rodzaj odpowiedzialności następuje, gdy towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową. Przyjmuje się, że towar konsumpcyjny jest zgodny z umową, jeżeli nadaje się do celu, do jakiego jest zwykle używany, oraz gdy jego właściwości odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju. Produkt musi również odpowiadać oczekiwaniom konsumenta opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela. W szczególności uwzględnia się zapewnienia wyrażone w oznakowaniu towaru lub reklamie.
Jeżeli więc towar nie spełnia oczekiwań klienta (np. z opisu robota kuchennego wynika, iż jest wyposażony w maszynkę do mielenia mięsa, a w rzeczywistości takiej funkcji nie posiada), to oznacza, iż towar nie jest zgodny z umową, co rodzi odpowiedzialność po stronie sprzedawcy.
Za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową uważa się również nieprawidłowości związane z jego montażem i uruchomieniem, jeśli czynności te były wykonane w ramach umowy sprzedaży przez sprzedawcę lub przez osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność albo przez kupującego według instrukcji.
Sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową, gdy kupujący w chwili zawarcia umowy o tej niezgodności wiedział lub, oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć. Wyłączenie tej odpowiedzialności ma miejsce np. w sytuacji, gdy klient zakupił po obniżonej cenie parę spodni jeansowych, wiedząc, iż przyczyną niższej ceny jest nadpruta kieszeń spodni. W takiej sytuacji nie może dochodzić od sprzedawcy roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową, bowiem o wadzie tej został przez sprzedawcę poinformowany.
Zgłaszając do reklamacji zakupiony u sprzedawcy towar z tytułu jego niezgodności z umową kupujący może żądać nieodpłatnej naprawy albo wymiany na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów.
Odpowiedzialność sprzedawcy trwa przez dwa lata od momentu wydania towaru kupującemu. Termin ten biegnie na nowo w razie wymiany towaru.
Konsumenci mogą również dochodzić swoich roszczeń na podstawie gwarancji, jeżeli sprzedawca udziela jej na dany towar. Warto zaznaczyć, iż gwarancji może udzielać także producent lub importer towaru, wtedy jednak to ten podmiot ponosi odpowiedzialność gwarancyjną, a nie sprzedawca.
Udzielenie gwarancji jest nieodpłatne i następuje przez oświadczenie gwaranta, zamieszczone w dokumencie gwarancyjnym lub reklamie, odnoszących się do towaru konsumpcyjnego. Określa ono obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy właściwość sprzedanego towaru nie odpowiada właściwości wskazanej w tym oświadczeniu. Nie uważa się za gwarancję oświadczenia, w którym brak jest wyraźnie określonych obowiązków gwaranta.
Sprzedawca udzielający gwarancji wydaje kupującemu wraz z towarem dokument gwarancyjny. Wydając go powinien sprawdzić zgodność znajdujących się na towarze oznaczeń z danymi zawartymi w dokumencie gwarancyjnym oraz stan plomb i innych umieszczonych na towarze zabezpieczeń.
Obecnie na ogłoszenie w Dzienniku Ustaw (stan na dzień oddania Gazety do druku) czeka nowelizacja ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej…, która wprowadza znaczące zmiany dotyczące obowiązków sprzedawcy wystawiającego dokument gwarancyjny. Otóż w świetle dotychczasowych przepisów oświadczenie gwarancyjne powinno być sformułowane zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 3 ust. 1 zdanie pierwsze wspomnianej ustawy. W myśl powołanego przepisu sprzedawca dokonujący sprzedaży w Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany udzielić kupującemu jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru konsumpcyjnego. Ponadto w dokumencie gwarancyjnym należy zamieścić podstawowe dane potrzebne do dochodzenia roszczeń z gwarancji. Chodzi tu w szczególności o nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Polsce, a także o czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej. Oprócz tego powinno być w nim zawarte stwierdzenie, że gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową.
W obowiązującym stanie prawnym naruszenie wymogu określenia w prostym i zrozumiałym języku zawartości gwarancji pozostaje bez wpływu na ważność gwarancji i nie pozbawia kupującego wynikających z niej uprawnień. Jednakże brak jest określenia, jaki wpływ na ważność gwarancji ma pominięcie w dokumencie gwarancyjnym pozostałych wymaganych danych i informacji. Omawiana nowelizacja rozwiewa te wątpliwości, wyraźnie wyliczając, iż uchybienie przez sprzedawcę wszystkim tym wymogom nie wpływa na ważność gwarancji.
Powyższe zmiany, po ich wejściu w życie (nowelizacja zacznie obowiązywać po upływie 14 dni od ogłoszenia) spowodują, iż uchybienie trybu udzielenia gwarancji czy też nieprawidłowe informacje w niej zawarte nie spowodują utraty przez klienta możliwości dochodzenia wynikających z niej uprawnień.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 27.07.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej… (Dz. U. nr 141, poz. 1176 ze zm.)
autor: Marta Stefanowicz - Wasilewska
Gazeta Podatkowa Nr 739 z dnia 2011-02-07