Chorobowe w dni wolne od pracy

Bywają dni, w których pracownik nie jest zobowiązany do świadczenia pracy. Chodzi tu przede wszystkim o dni ustawowo wolne od pracy, takie jak niedziele i różnego rodzaju święta. Czasem wolnym od wykonywania czynności zawodowych przez pracownika jest także przewidziany przepisami prawa urlop. Ponieważ jednak choroba może wystąpić właściwie w każdym czasie, może zdarzyć się, iż pracownik otrzyma zwolnienie lekarskie w trakcie wspomnianych wyżej dni. Czy wobec tego za dni i tak już wolne od wykonywania pracy, ubezpieczonemu nie przysługuje zasiłek chorobowy?

Konieczny okres ubezpieczenia

Generalnie, warunkiem przysługiwania zasiłku chorobowego jest wystąpienie niezdolności do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Przy czym pracownik podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu nabywa prawo do tego zasiłku po upływie trzydziestodniowego nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, z pewnymi wyjątkami określonymi w przepisach.

Kwestie zasad przyznawania zasiłku w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, reguluje ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.), zwana dalej ustawą zasiłkową.

Zasiłek za niedzielę i święto

Powołany akt prawny, a konkretnie art. 11 ust. 4 stanowi, iż zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy. Co więcej, wyłączeniu tutaj nie podlegają dni wolne od pracy.

Oznacza to, że pracownik może otrzymać ten zasiłek także za niedziele i święta.

Będzie to jednak możliwe, gdy okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą orzeczony w zaświadczeniu lekarskim ZUS ZLA obejmie także te dni. Bowiem dowodem stanowiącym podstawę do ustalenia prawa i wypłaty świadczenia jest właśnie wspomniane wyżej zaświadczenie.

Choroba w trakcie urlopu wypoczynkowego...

Każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę ma prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego. Za czas tego urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Jeśli jednak podczas korzystania z takiego urlopu pracownik zachoruje i otrzyma od lekarza stosowne zaświadczenie (ZUS ZLA), to wówczas, niezdolność do pracy przerywa urlop wypoczynkowy. Przy czym za okres tej niezdolności do pracy uprawnionemu zostanie wypłacony zasiłek chorobowy.

... i na urlopie bezpłatnym

Niekiedy pewne okoliczności zmuszają pracownika do wystąpienia do pracodawcy o udzielenie urlopu bezpłatnego. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z tego, jakie skutki w kwestii zasiłku chorobowego powoduje otrzymanie zwolnienia lekarskiego w trakcie urlopu bezpłatnego. Otóż urlop bezpłatny jest to okres przerwy w ubezpieczeniach społecznych. Tym samym, pracownik korzystający z tego rodzaju przerwy w pracy nie podlega także ubezpieczeniu chorobowemu i w konsekwencji nie nabywa prawa do świadczeń chorobowych.

Zatem, jeżeli pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby przebywając na udzielonym przez pracodawcę urlopie bezpłatnym, to nie otrzyma zasiłku chorobowego za okres choroby przypadającej w trakcie wspomnianego urlopu.

UWAGA! Pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym pozostaje nadal osobą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Jednakże w trakcie udzielonego tego rodzaju urlopu, ulegają zawieszeniu wzajemne obowiązki pracodawcy i pracownika, w tym również ewentualna wypłata świadczeń za czas niezdolności do pracy. Warto dodać, że prawo do zasiłku powstaje jednak za okres niezdolności do pracy przypadającej po zakończeniu urlopu bezpłatnego. Jeśli więc pracownik korzystając z urlopu bezpłatnego zachoruje, lecz jego niezdolność do podjęcia zatrudnienia trwać będzie nieprzerwanie także po zakończeniu tego urlopu, to wówczas nabędzie prawo do zasiłku chorobowego, poczynając od pierwszego dnia po zakończeniu urlopu bezpłatnego.

Przykład

Pracownik posiadający od wielu lat umowę o pracę na czas nieokreślony, od 10 kwietnia 2007 r. przebywa na udzielonym do 30 kwietnia 2007 r. urlopie bezpłatnym. W okresie od 25 kwietnia do 8 maja jest on niezdolny do pracy z powodu choroby. Pracownik otrzyma zasiłek chorobowy (w 2007 r. otrzymał już wynagrodzenie za 33 dni choroby) jedynie za okres niezdolności do pracy przypadającej po zakończeniu udzielonego urlopu bezpłatnego, tj. od 1 do 8 maja 2007 r. Natomiast za okres od 25 do 30 kwietnia br., tj. w trakcie korzystania z urlopu bezpłatnego zasiłek chorobowy nie przysługuje.

Inne wolne od pracy

Okresem przerwy w świadczeniu pracy jest także urlop wychowawczy. Decyzją ustawodawcy, zasiłek chorobowy za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie urlopu wychowawczego nie przysługuje. Ponadto, świadczenia tego nie otrzyma również osoba tymczasowo aresztowana lub odbywająca karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania powyższych kar. O powyższym stanowi art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy zasiłkowej.

WAŻNE! Okresu niezdolności do pracy z powodu choroby przypadającej m.in. w czasie urlopu bezpłatnego i wychowawczego, nie wlicza się do okresu zasiłkowego, wynoszącego 182 lub 270 dni.

Najpierw wynagrodzenie

Dla przypomnienia: pracownik w razie niezdolności do pracy spowodowanej:

chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy albo poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddaniem się zabiegowi ich pobrania, za pierwsze 33 dni w roku kalendarzowym zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego.

Natomiast począwszy od 34. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy. Dodajmy, że wynagrodzenie za czas choroby: oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu zasiłku chorobowego; wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy; nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego. Regulacje te zawiera art. 92 ustawy Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).

Anna Minierska