To już jest wojna - tak można określić stosunki między notariuszami a Ministerstwem Sprawiedliwości. Na początku tygodnia pojawiła się informacja, że resort zamierza ciąć taksę notarialną o 50 proc. We wtorek ministerstwo zwołało konferencję prasową, na której zamiar ten został potwierdzony. Minister Zbigniew Ziobro frontalnie zaatakował notariuszy, że pobierają zbyt wysokie wynagrodzenie za swoje usługi i osiągają zarobki o jakich inni prawnicy, np. sędziowie, mogą tylko pomarzyć. Miesięczne zyski przeciętnej kancelarii to 90 tys. zł - mówił Ziobro.
Spadek dochodów, likwidacja kancelarii, zwolnienia
W piątek doszło do eskalacji konfliktu. Najpierw notariusze zwołali konferencję prasową, żeby dać odpór słowom ministra. "To rażąca manipulacja" - tak przedstawiciele Krajowej Rady Notarialnej określili wyliczenia resortu.
Skarbnik KRN, Andrzej Urbaniuka, wyjaśniał, że przeciętna kancelaria wykazuje miesięcznie 38,8 tys. przychodu, czyli jeszcze przed opodatkowaniem i odliczeniem kosztów prowadzenia działalności. Po potrąceniu danin i innych wydatków w kieszeni notariusza zostaje średnio 15 tys. zł, przy czym ostateczny zysk zależy od miejscowości w jakiej prowadzi działalność. W dużych miastach - przykładowo w Warszawie - notariuszom powodzi się lepiej. Na prowincji dochody są znacznie mniejsze.
A będą jeszcze niższe jeśli ministerstwo przeprowadzi swój zamysł i obetnie taksę notarialną. KRN wliczyła, że zyski kancelarii spadną do 4,4 tys. miesięcznie. W dół polecą bowiem dochody, a koszty działalności nie zmienią się. Na efekty nie trzeba będzie długo czekać. Zdaniem Roberta Dora z rady warszawskiej Izby Notarialnej proponowane przez ministra obniżenie stawek taks notarialnych spowoduje, że "padnie duża liczba kancelarii". To z kolei doprowadzi do masowych zwolnień. KRN ocenia, że pracę może stracić ok. 2 tys. osób z 4 tys. zatrudnionych obecnie.
Na zmianach stracą też klienci kancelarii. Jak tłumaczy Dor, kancelarie, które utrzymają się na rynku będą musiały "działać w sposób przedsiębiorczy", co oznacza, że zrezygnują z wykonywania tańszych usług i skupią się wyłącznie na drogich aktach notarialnych.
Koszty na poziomie przedsiębiorstwa
- Już to widzę, jak notariusze w popłochu zamykają działalność - szydził minister Ziobro, na konferencji zwołanej tuż po wystąpieniu notariuszy. Dodał, że być może lepiej gdyby tak się stało, bo do zawodu uzyskaliby dostęp młodzi prawnicy.
Ministerstwo przyznało, że przedstawione we wtorek wyliczenia zarobków notariuszy nie są ścisłe, bo opierają się na szacunkach, ponieważ KRN odmówiła udostępnienia informacji o dochodach kancelarii. Wiceminister Andrzej Kryże przedstawił skorygowane szacunki: miesięczne przychody w kancelarii w małej miejscowości to 75 tys. zł, a dochody - 65 tys. zł.
Kryże powiedział, że notariusze podają niższe kwoty, ponieważ zawyżają koszty uzyskania przychodu. Mają one sięgać nawet 40 proc.
- Takie koszty ponosi przedsiębiorstwo - mówił Andrzej Kryże i pytał jakie koszty, oprócz zakupu papieru - "i długopisów" - dodał minister Ziobro - ponosi notariusz.
Z danych, jakie ministerstwo uzyskało z dwóch kancelarii wynika, że koszty uzyskania przychodu wynoszą od 18 do 32 proc.
Kryże zdecydowanie odrzucił też zarzuty notariuszy, że obcięcie taksy notarialnej doprowadzi ich do ruiny. Obniżka dotyczy bowiem tylko niektórych czynności notarialnych. Po zmianach niższej opłacane będzie ok 1,3 mln czynności rocznie, podczas gdy notariusze sporządzają rocznie 5 mln aktów notarialnych.
Opłaty notarialne przy zakupie nowego mieszkania o wartości 150 tys. zł
Taksa notarialna - 1781,2 zł
Wyliczenia za "Gazetą Wyborczą"
