Czynności dozwolone w trakcie zawieszenia działalności

Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Co oczywiste, w trakcie zawieszenia przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać z niej bieżących przychodów.

W przypadku wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zawieszenie jej wykonywania jest skuteczne pod warunkiem dokonania tej czynności przez wszystkich wspólników.

Katalog zachowań, które są dozwolone, określa art. 14a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Przedsiębiorca:

» ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów

Chodzi tu o wydatki, które pozwalają utrzymać działalność w okresie zawieszenia w takim stanie, aby dało się ją wznowić bez dodatkowych kosztów. Przykładowo za okres zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego (w określonej wysokości)z faktur dotyczących rat leasingowych oraz faktury wykupu samochodu osobowego z leasingu. Przy czym, aby było to możliwe, umowa leasingu musi być zawarta przed dniem zawieszenia działalności, a samochód będący przedmiotem leasingu musiał być wykorzystywany w prowadzonej działalności do wykonywania czynności opodatkowanych (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 marca 2011 r., nr IPPP1-443-256/11-4/MP).

» ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej

O ile kwestia obowiązkowego regulowania należności jest dość oczywista, to stwierdzenie, jakie należności można przyjmować podczas zawieszenia, aby nie narazić się na zarzut osiągania w tym czasie przychodów, może być już kłopotliwe. Przyjmuje się, że jeżeli umowa została zawarta przed zawieszeniem działalności, to w trakcie zawieszenia przedsiębiorca może odebrać należną mu zapłatę. Przedsiębiorcy często zastanawiają się, czy w trakcie zawieszenia mogą pobierać zaliczki na poczet umów, które zrealizują po wznowieniu działalności. Z taką sytuacją będziemy mieć do czynienia m.in. w przypadku działalności sezonowej, np. gdy przedmiotem działalności jest wynajem domków letniskowych, a działalność podlega zawieszeniu po zakończonym sezonie wakacyjnym. Kwestia czy zbierając rezerwacje od letników na nowy sezon podczas zawieszenia przedsiębiorca może pobierać też zaliczki była przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 kwietnia 2013 r., nr ITPB1/415-56/13/WM. Zgodnie z nią "Przyjmowanie rezerwacji na sezon, w którym wynajmowane są przez Wnioskodawcę domki letniskowe oraz przyjmowanie zaliczek na poczet tych rezerwacji, można uznać za czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, bowiem niewątpliwie są to czynności mające na celu pełne wykorzystanie w okresie sezonu posiadanych przez Wnioskodawcę miejsc noclegowych".

» ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie

Jeżeli chodzi o wyprodukowane przez przedsiębiorcę towary, to ma prawo je zbyć w trakcie zawieszenia, tylko jeżeli były one zamówione i wyprodukowane przed datą zawieszenia. Przy czym, jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2010 r., nr IPPP1-443-235/10-4/J "Powyższe czynności - choć dokonane w okresie zawieszenia działalności - będą czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna sprzedaż i dokonanymi przez podatnika tego podatku. Dokonując w okresie zawieszenia działalności tych czynności, spółka utraci prawo do zwolnienia z obowiązku składania deklaracji podatkowych określonego w art. 99 ust. 7a ustawy o VAT, lecz dotyczy to tylko tych okresów, za które spółka będzie obowiązana do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania tych czynności. Wynika to z art. 99 ust. 7b pkt 5 tej ustawy. W pozostałych okresach zawieszenia działalności, w których spółka nie wykona żadnych czynności opodatkowanych, zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych będzie obowiązywać w dalszym ciągu".

Oczywiście w trakcie zawieszenia przedsiębiorca może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie.

» ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej

» wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa

Obie te kategorie choć bardzo pojemne, wydają się być oczywiste. Przykładowo w trakcie zawieszenia przedsiębiorca ma obowiązek składania deklaracji na podatek od nieruchomości czy też regulować zobowiązania z tytułu tego podatku, uczestniczyć w postępowania sądowych, w których dochodzi np. swoich należności od nierzetelnego kontrahenta itp.

» ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem jej wykonywania

Chodzi tu o wszelkie wpływy, które generuje majątek przedsiębiorcy wypracowany przed okresem zawieszenia. Będą to np. wpływy z odsetek od lokat, dywidendy, czy dodatnie różnice kursowe.

» może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą

Przedsiębiorca w trakcie zawieszenia może być skontrolowany, na takich samych zasadach jak czynny przedsiębiorca. Kontrola może dotyczyć zarówno spraw sprzed zawieszenia, jak i czynności podejmowanych w jego trakcie.

Powyższe zasady dotyczą również tych przedsiębiorców, którzy zawieszają działalność w związku z opieką nad dzieckiem (art. 14a ust. 1d) ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.)

autor: Marta Stefanowicz - Wasilewska
Gazeta Podatkowa nr 60 (1414) z dnia 2017-07-27

GOFIN podpowiada