Darowizny nie odwołasz
Do ministra sprawiedliwości trafił właśnie projekt ustawy zmieniającej przepisy prawa spadkowego poprzez wprowadzenie instytucji darowizny na wypadek śmierci. Nowelizację przygotowały Fundacja Centrum Naukowego Notariatu oraz Krajowa Rada Notarialna.
Jak jest teraz
Obecne przepisy prawa spadkowego nie przewidują możliwości przekazania w drodze testamentu przedmiotu czy też prawa konkretnej osobie. Możliwe jest jedynie dziedziczenie całości spadku lub w odpowiednich częściach ułamkowych. Aby spadkobierca mógł stać się właścicielem składników majątku otrzymanego po osobie zmarłej, musi przeprowadzić postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku. Procedura ta trwa niekiedy kilka miesięcy, zaś w przypadku sporu pomiędzy spadkobiercami nawet kilka lat.
- W przypadku dziedziczenia przedsiębiorstw często oznacza to poważne zakłócenia w jego funkcjonowaniu jak np. niemożność realizacji zamówień handlowych czy wypłacania pensji pracownikom - podkreśla Lech Borzemski, notariusz, członek Krajowej Rady Notarialnej oraz Fundacji Centrum Naukowe Notariatu.
Propozycja notariuszy
Zdaniem przedstawicieli korporacji notarialnej wprowadzenie do prawa spadkowego instytucji darowizny na wypadek śmierci ułatwi przenoszenie przedsiębiorstw, a także bezkonfliktowe i sprawne przenoszenie własności nieruchomości i innych przedmiotów należących do zmarłego. Przedmiot darowizny na wypadek śmierci nie wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc w chwili śmierci darczyńcy obdarowany stanie się właścicielem przedmiotu darowizny i nie będzie konieczności przeprowadzania dodatkowej procedury. Darowizny na wypadek śmierci nie będzie można, jak to ma miejsce w przypadku testamentu, swobodnie odwołać.
- Zmiany w prawie spadkowym powinny zmierzać do urzeczywistnienia zasad swobody umów oraz swobody dysponowania majątkiem na wypadek śmierci - mówi Krzysztof Łaski, notariusz, przewodniczący Rady Fundacji.
Opinie prawników
W ocenie prawników wprowadzenie instytucji darowizny na wypadek śmierci jest bardzo potrzebnym rozwiązaniem, prawnie sankcjonującym rzeczywistą wolę spadkodawcy odnośnie do rozdysponowania jego majątkiem.
- Wszelkie działania mające wpływ na usprawnienie obrotu gospodarczego są godne uwagi. Ten projekt może być szczególnie interesujący dla przedsiębiorców, gdyż ułatwi dziedziczenie przedsiębiorstw - mówi Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.
Czy po wprowadzeniu darowizny na wypadek śmierci obdarowany będzie mógł od razu rozporządzać podarowanym przedmiotem ? Czy instytucja darowizny na wypadek śmierci dawałaby spadkodawcy wolną rękę w zakresie podziału jego majątku ? Czy mortis causa może w pewnych sytuacjach prowadzić do obejścia przepisów o odpowiedzialności za długi spadkowe?
Więcej: Gazeta Prawna 10.04.2008 (71) - str.15
Katarzyna Rychter
