Ile akcyzy do zwrotu

Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wydanym w dniu 18 stycznia 2007 r. wyroku w sprawie zgodności polskich przepisów opodatkowania samochodów osobowych podatkiem akcyzowym z prawem wspólnotowym (sprawa C-313/05), nie kwestionował zasadniczo opodatkowania tym podatkiem samochodów osobowych. Zastrzeżenia ETS dotyczyły jedynie niezgodności polskich przepisów z art. 90 TWE w zakresie, w jakim kwota podatku akcyzowego nakładana na samochody używane starsze niż 2 lata przewyższała kwotę podatku zawartą w wartości rynkowej podobnych używanych samochodów zarejestrowanych w kraju. Kwestią ustalenia ewentualnej dyskryminacji w odniesieniu do każdego samochodu krajowego, zgodnie z wyrokiem ETS, powinny zająć się organy krajowe.

Ministerstwo Finansów opracowało projekt ustawy o zwrocie akcyzy zapłaconej z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego (projekt z 16 kwietnia 2007 r.). Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu, celem tej ustawy jest wprowadzenie jednolitych zasad zwrotu części akcyzy zapłaconej od starszych niż dwuletnie samochodów osobowych, nabytych w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 listopada 2006 r.

Kto otrzyma zwrot?

Zwrot części akcyzy będzie przysługiwał osobie fizycznej, osobie prawnej i jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, która w momencie występowania o jej zwrot jest właścicielem samochodu oraz poniosła ciężar zapłaty podatku akcyzowego z tytułu:

1) nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu tego samochodu albo
2) nabycia samochodu osobowego na terytorium kraju, jeżeli część akcyzy nie została zwrócona nabywcy wewnątrzwspólnotowemu albo importerowi.

Zasadniczo zwrot akcyzy będzie przysługiwał tylko jeden raz w odniesieniu do danego samochodu osobowego.

Ile do zwrotu?

Kwota akcyzy do zwrotu stanowić będzie różnicę kwoty akcyzy obliczonej zgodnie z zasadami obowiązującymi przed 1 grudnia 2006 r. (stawki zależne od wieku samochodu) oraz kwoty podatku akcyzowego obliczanego według stawki akcyzy - 13,6% dla samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej 2000 cm3 oraz 3,1% dla pozostałych (bez względu na wiek), z uwzględnieniem wartości rynkowej pojazdu.

Zwrot należało będzie wyliczyć według następującego wzoru:

Z = a - n

gdzie:

Z - kwota akcyzy do zwrotu,
a - kwota akcyzy zapłaconej z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu,
n - akcyza zawarta w cenie samochodu zarejestrowanego na terytorium kraju, ustalana odpowiednio:
(1) - dla samochodów o pojemności skokowej silnika powyżej 2000 cm3, zgodnie ze wzorem:
n = (wartość rynkowa samochodu : 1,22 : 1,136) × 0,136
(2) - dla pozostałych samochodów, zgodnie ze wzorem:
n = (wartość rynkowa samochodu : 1,22 : 1,031) × 0,031

Przykład

Pan Jan K. sprowadził w grudniu 2005 r. z Niemiec samochód osobowy Opel Corsa rok produkcji 1990 o pojemności silnika 1.600 cm3. Średnia wartość rynkowa tego samochodu (wg Eurotaxu) wynosi 8.000 zł.

8.000 zł : 1,22 = 6.557,40 zł (średnia wartość rynkowa bez VAT)

6.557,40 zł : 1,031 = 6.360,20 zł (średnia wartość rynkowa bez VAT i akcyzy)

6.360,20 zł × 0,031 = 197,20 zł (podatek akcyzowy zawarty w cenie samochodu).

Jeżeli pan Jan zapłacił akcyzę od sprowadzonego samochodu np. w wysokości 500 zł, to zgodnie ze wzorem różnica do zwrotu wyniesie 302,80 zł (500 zł - 197,20 zł).

Dlaczego wartość rynkowa samochodu?

Jak wynika z projektu ustawy średnią wartością rynkową samochodu osobowego jest wartość samochodu ustalana na podstawie obowiązującej na rynku krajowym, w miesiącu zapłaty akcyzy z tytułu nabycia samochodu, średniej ceny samochodu zarejestrowanego na terytorium kraju tej samej marki, modelu, roku produkcji, wyposażenia oraz o przybliżonym stanie technicznym, co nabyty samochód.

Zdaniem Ministerstwa, przyjęcie do obliczania akcyzy zawartej w wartości rynkowej podobnego samochodu krajowego wynika z orzeczenia ETS. ETS wskazał na konieczność porównania kwoty akcyzy zapłaconej od samochodu nabytego wewnątrzwspólnotowo, z kwotą podatku zawartą w cenie podobnego samochodu zarejestrowanego na terytorium kraju.

Obiektywnym sposobem umożliwiającym ustalenie tej kwoty, zdaniem resortu, będzie odniesienie się do średniej wartości rynkowej danego samochodu w określonym miesiącu (a nie jednostkowa cena zakupu podobnego samochodu nabytego wewnątrzwspólnotowo albo importowanego, którego dotyczy zwrot podatku).

Dlatego też jak podkreśliło Ministerstwo w przypadku samochodu, którego wartość mogła zostać obniżona z powodu złego stanu technicznego, przy obliczaniu akcyzy do zwrotu będzie brany pod uwagę również ten aspekt, tak aby uwzględnić wartość rynkową samochodu o takim samym stanie technicznym. Organy podatkowe w celu ustalenia wartości rynkowej danego samochodu będą mogły posiłkować się tabelarycznym zestawieniem średnich wartości rynkowych w określonym miesiącu (średnie ceny opublikowane w katalogach cen pojazdów lub wykazach cen), opinią biegłych, itp.

Zwrot na wniosek

Projekt ustawy nie wprowadza żadnego szczególnego trybu postępowania w sprawie zwrotu części podatku akcyzowego nabywcy wewnątrzwspólnotowemu czy importerowi. Jeżeli nabywca ten będzie nadal właścicielem samochodu, to jest podmiotem, który faktycznie dokonał zapłaty akcyzy i poniósł jego ekonomiczny ciężar, gdyż nie zrekompensował sobie podatku akcyzowego w cenie jego sprzedaży. Jeżeli podmiot ten dokonał zapłaty akcyzy, może wystąpić do organu podatkowego z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty (zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej).

Jeżeli już z takim wnioskiem wystąpił, a decyzją ostateczną organu podatkowego jest decyzja odmawiająca stwierdzenia nadpłaty lub decyzja ustanawiająca kwotę zwrotu w wysokości niższej niż przewiduje to ustawa, uprawniony on będzie do wystąpienia z wnioskiem o wznowienie postępowania. Projekt ustawy zakłada, iż podmioty te będą miały na to czas w terminie 5 lat od wejścia w życie tej ustawy.

Natomiast w odniesieniu do podmiotu, który nabył samochód osobowy na terytorium kraju, projekt ustawy zakłada, iż wszczęcie postępowania o zwrot części akcyzy, będzie odbywało się na jego wniosek. Termin do wystąpienia z wnioskiem będzie wynosił również 5 lat. Natomiast termin na rozpatrzenie wniosku to 6 miesięcy.

Wniosek ten powinien zawierać:

1) imię i nazwisko nabywcy na terytorium kraju oraz jego adres,

2) numer rachunku bankowego, na który ma zostać dokonany zwrot akcyzy.

Wniosek trzeba będzie złożyć do naczelnika urzędu celnego właściwego ze względu na miejsce dokonania rozliczenia podatku akcyzowego z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego. Do wniosku należało będzie załączyć dokument potwierdzający prawo własności samochodu.

Aleksandra Węgielska