Ile twoja pensja kosztuje pracodawcę?
Źródłem bezrobocia w Polsce są niezwykle wysokie pozapłacowe koszty pracy. Obrazowo mówiąc, praca obłożona jest swoistym podatkiem akcyzowym, takim samym jak papierosy, alkohol czy paliwa.
Do wynagrodzenia netto pracownika przedsiębiorca musi dołożyć około 80 proc. różnych danin. Dla polskiego przedsiębiorcy praca jest po prostu za droga. Jedynym rozwiązaniem w walce z bezrobociem jest więc znaczące obniżenie kosztów pracy.
Polski pracodawca zatrudniający w ub.r. pracownika musiał za każde 1000 zł wypłacane mu do ręki zapłacić w formie różnych danin ponad 760 zł - wynika z najnowszych danych OECD. Plasuje to Polskę w niechlubnej czołówce światowej.
Dane porównujące obciążenia podatkowo-składkowe w krajach OECD za 2004 r. zawiera najnowszy raport tej organizacji. Obciążenia te to koszty wynikające z zatrudniania pracownika, pociągające za sobą oprócz konieczności wypłaty jego wynagrodzenia, opłacanie podatków i składek na ubezpieczenia społeczne.
Ile pracodawca musi dołożyć?
Z raportu wynika że najwyższe koszty zatrudnienia ponoszą pracodawcy w krajach UE. Na czele znajdują się Belgia i Niemcy, gdzie koszt zatrudnienia pracownika przekracza kwotę, jaką otrzymuje on jako zapłatę za pracę. Na kolejnych miejscach znajdują się pozostałe duże kraje Unii Francja, Szwecja i Włochy. Polska z obciążeniami na poziomie 43,1 proc. znalazła się na 11. miejscu.
Autorzy raportu wyliczyli, że z wynagrodzenia pracownika w wysokości 17 319 dol. daniny pochłonęły 7530 dol., a on sam otrzymał 9849 dol. netto. W UE najniższe obciążenia pracy notują kraje anglosaskie Irlandia i Wielka Brytania. Tam pracodawca zatrudniający pracownika musi liczyć się z kosztem z tytułu danin na poziomie odpowiednio 23,8 proc. i 31,2 proc. Także w pozostałych krajach anglosaskich - USA, Australii oraz Nowej Zelandii - koszty te są poniżej przeciętnej OECD i wahają się od 20 do 30 proc.
Potwierdzenie podziału
Dane te potwierdzają obowiązujący na świecie podział na liberalny (anglosaski) i kontynentalny model prowadzenia polityki gospodarczej i społecznej. Ten drugi, istniejący w kontynentalnych krajach Unii przewiduje większą redystrybucję dochodu, wyższe wydatki na cele społeczne, łagodzenie różnic płacowych i bardziej rozbudowaną opiekę socjalną, co wiąże się z koniecznością wyższego opodatkowania lub "oskładkowania" pracy. W krajach tych konieczność znacznego wzrostu dystrybucyjnej roli państwa miała miejsce jeszcze w latach 70. i 80. ze względu na wzrost wydatków publicznych. Jak piszą autorzy raportu Eurostatu, podatki i składki społeczne wzrosły, gdyż musiały finansować rosnące wydatki publiczne. Z kolei kraje anglosaskie prowadzą politykę ograniczonego państwa - ich obywatele są w większym stopniu odpowiedzialni sami za siebie.
Europejski model państwa socjalnego powoduje obniżenie konkurencyjności gospodarki Unii, spowolnienie wzrostu gospodarczego i stosunkowo wysokie bezrobocie. Wzrost PKB UE od trzech lat przekracza niewiele ponad 1 proc., a w zestawieniu z porównywalną gospodarką USA w ciągu ostatnich 7 lat kraje UE rozwijały się średnio o 1 proc. wolniej. Powoduje to coraz głośniejszą dyskusję o konieczności reformowania polityki gospodarczej UE, czego przykładem jest niemiecka Agenda 2010 czy próby reform we Francji (system emerytalny i opieki zdrowotnej). Doświadczenia te powinny mieć też wpływ na prowadzenie rodzimej polityki gospodarczej.
Koszty pracy i poziom bezrobocia w krajach OECD Kraj Podatki i składki jako proc. wynagrodzenia Wskaźnik bezrobocia* Belgia 54,2 8,0 Niemcy 50,7 9,5 Szwecja 48,0 6,4 Francja 47,4 9,7 Węgry 45,8 6,2 Włochy 45,7 7,8 Austria 44,9 4,5 Finlandia 43,8 8,9 Holandia 43,6 4,7 Czechy 43,6 8,3 Polska 43,1 18,3 Turcja 42,7 10,5 Słowacja 42,0 16,8 Grecja 34,9 10,7 Kanada 32,8 7,8 Wielka Br. 31,2 4,6 USA 29,6 5,4 Australia 28,6 6,0 Japonia 26,6 4,4 Irlandia 23,8 4,3 Nowa Zel. 20,7 4,7 Meksyk 15,4 3,3
