Istnienie interesu publicznego nie jest wystarczające do zastosowania zwolnienia z VAT

Pojawiły się pytania czy wobec tego nie należałoby uznać, że działalność wszelkich podmiotów realizujących usługi wspomagające wobec całego systemu oświaty stanowi wysoce istotny interes publiczny, a wobec tego czy nie należałoby rozciągnąć zwolnienia przedmiotowego od podatku od towarów i usług również na takie jednostki, niezależnie od ich formy prawnej.

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację nr 21769 w sprawie naliczania podatku VAT w przypadku działalności placówek pozaszkolnych wyjaśniło, że przy określaniu zakresu zwolnień od podatku usług kształcenia uwzględnione zostały przepisy art. 132 ust. 1 lit. i i j dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którymi państwa członkowskie zwalniają:

- kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie;

- nauczanie prywatne przez nauczycieli, obejmujące kształcenie powszechne lub wyższe.

Należy wyraźnie podkreślić, że zwolnienia określone w przepisie art. 132 ust. 1 lit. i i j dyrektywy mają charakter przedmiotowo-podmiotowy. Oznacza to, że zwolnieniu od podatku podlega określony rodzaj usług wykonywanych przez zdefiniowany krąg podmiotów. Stąd też analogiczną konstrukcję zastosowano w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, wskazując, jaki rodzaj usług podlega zwolnieniu, oraz definiując krąg podmiotów, wykonujących te usługi. Resort finansów podkreślił również, że zwolnienia określone w art. 132 dyrektywy adresowane są, co do zasady, do podmiotów prawa publicznego. Podmioty (wykonujące czynności wymienione w określonych przepisach art. 132 dyrektywy) inne niż podmioty prawa publicznego mogą zostać objęte zwolnieniem od podatku, jeśli spełniają wskazane w przepisach dyrektywy kryteria. W art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy wskazano, że zwolnieniu podlegają również czynności w zakresie kształcenia dzieci i młodzieży wykonywane przez inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.

Ministerstwo wyjaśniło, że na tej podstawie zwolnieniem w art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.; dalej jako: "ustawa o VAT") objęto usługi świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty - zarówno publiczne, jak i niepubliczne, uznając, iż niepubliczne jednostki systemu oświaty mają cele podobne jak jednostki publiczne.

Przepis art. 132 ust. 1 dyrektywy zawiera wykaz określonych czynności wykonywanych w interesie publicznym, w stosunku do których państwa członkowskie powinny zastosować zwolnienie od podatku. Resort finansów zwraca jednak uwagę, że samo istnienie interesu publicznego nie jest wystarczające do zastosowania zwolnienia od podatku do określonych czynności. Bowiem przy wprowadzeniu tych zwolnień uwzględnione muszą zostać wszystkie warunki, od których przepisy dyrektywy uzależniają stosowanie zwolnienia. Ponad to Ministerstwo poinformowało, że taka interpretacja znajduje potwierdzenie w utrwalonym orzecznictwie ETS. Przykładowo w wyroku w sprawie Haderer Trybunał stwierdził: art. 13 część a szóstej dyrektywy (obecnie art. 132 dyrektywy 2006/112/WE Rady) przewiduje zwolnienie z podatku VAT niektórych rodzajów działalności w interesie publicznym. Zwolnienie to nie dotyczy jednak wszystkich rodzajów działalności wykonywanych w interesie publicznym, lecz jedynie tej działalności, która została w tym przepisie wymieniona i opisana w bardzo szczegółowy sposób (wyrok C-445/05, pkt 16).

W ocenie Ministerstwa Finansów wprowadzenie przepisu, który zwalniałby wszystkie usługi w zakresie edukacji, niezależnie od statusu podmiotu świadczącego te usługi, spowodowałoby, że zwolnienie miałoby charakter wyłącznie przedmiotowy, do czego w świetle przepisu art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy brak jest uzasadnienia.

Marcin Parulski

Konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

_{Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.}