Kara dla spółki za błąd kierowców

W trakcie kontroli pojazdu samochodowego, który należał do skarżącej spółki "PAWTRANS" załoga nie okazała wymaganych wykresówek z urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy oraz czas pracy kierowców, a przyrząd kontrolny działał nieprawidłowo. Kontrolowani kierowcy legitymowali się wypisem z licencji na wykonywanie transportu, którą uzyskała spółka. Wojewódzki inspektor transportu drogowego nałożył na spółkę karę pieniężną. Wówczas spółka odwołała się od tej decyzji twierdząc, iż zgodnie z przepisami ustawy o transporcie drogowym, kara pieniężna za nie okazanie wymaganych przez prawo dokumentów może być nałożona jedynie na kontrolowanego, czyli załogę pojazdu, co wynika z protokołu kontroli. Główny inspektor transportu drogowego utrzymał w mocy decyzję uzasadniając to tym, że karze podlega przedsiębiorca a nie kierowcy, bowiem zgodnie z zakwestionowanym przepisem - ten, kto wykonuje transport drogowy lub przewozowy na potrzeby własne, naruszając obowiązki lub warunki wynikające z przepisów ustawy o transporcie drogowym, podlega karze pieniężnej. Spółka tę decyzję zaskarżyła do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Sąd podzielił stanowisko organów inspekcji transportu drogowego i oddalił skargę. Sąd wskazał, że umowa zlecenia, jaką skarżąca spółka zawarła z kierowcami, nie zwalnia jej z odpowiedzialności jako przedsiębiorcy wykonującego transport drogowy. Zlecając kierowcom wykonanie usługi prowadzenia pojazdu może od nich dochodzić roszczeń na drodze cywilnoprawnej na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Jednak spółka nie zgodziła się z powyższym rozstrzygnięciem i skierowała skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który kasację oddalił. Następnie spółka wniosła skargę konstytucyjną podnosząc, że jako przewoźnik drogowy nie ma żadnych prawnych ani faktycznych możliwości uniknięcia odpowiedzialności administracyjno-karnej w sytuacji, gdy kierujący pojazdem stanowiącym własność przewoźnika, nie okaże dokumentów, w które został przez wyposażony. Jest to sprzeczne z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego, w szczególności ochroną praw osób prawnych. Ponadto - zdaniem skarżącej spółki - ustawodawca nie może przerzucać obowiązku karania obywateli z niezawisłych sądów na organy administracji, ponieważ w ten sposób odmawia się ukaranemu konstytucyjnego prawa do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jego sprawy przez właściwy, bezstronny i niezawisły sąd.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym jest zgodny z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 1 Konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie. Wyrok ten jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego prawo do sądu nie zostało naruszone. TK uzasadnił, iż skarżąca spółka mogła wnieść sprawę do sądu administracyjnego. Prawo do sądu jest zachowane bez względu na to, że zakres orzekania sądu administracyjnego, który bada tylko zgodność decyzji z prawem, jest węższy w porównaniu z zakresem orzekania sądów powszechnych.