Kiedy nastąpi sukcesja praw i obowiązków
Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną może być dobrowolne lub obowiązkowe. W każdym jednak przypadku ma miejsce sukcesja prawnopodatkowa pomiędzy spółką przekształcaną a spółką powstałą w wyniku przekształcenia.
Ze względu na fakt, że przy przekształceniu spółki cywilnej w jawną zostaje zachowany byt prawny dotychczasowej spółki, nie ma obowiązku ustalania i odprowadzania podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług od tzw. remanentu likwidacyjnego.
Ponadto zgodnie z art. 93a par. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. nr 137, poz. 926 z późn. zm.), osobowa spółka handlowa zawiązana (powstała) w wyniku przekształcenia innej spółki niemającej osobowości prawnej (w tym spółki cywilnej) wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej spółki.
Ma to zastosowanie również do praw i obowiązków wynikających z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego, np. w sprawie odroczenia terminu płatności podatku bądź rozłożenia płatności na raty czy zwrotu nadpłaty.
Jeżeli chodzi o podatek od towarów i usług, to spółka jawna powstała z przekształcenia spółki cywilnej ma m.in. prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy zakupach dokonywanych jeszcze przez spółkę cywilną, do rozliczenia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym powstałej w spółce cywilnej, prawo do zwrotu VAT należnego spółce cywilnej, prawo do ulgi z tytułu instalacji kas rejestrujących.
Nowo powstała spółka nie musi składać ponownie zgłoszenia rejestracyjnego dla celów VAT. Konieczne jest jednak dokonanie aktualizacji tego zgłoszenia. Nie należy natomiast występować o nowy NIP, gdyż raz nadany NIP przechodzi na następcę prawnego, m.in. w przypadku przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę handlową.
Jeżeli natomiast chodzi o podatek dochodowy, to wspólnicy spółki jawnej nadal pozostają podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych i dlatego też nie ma żadnych problemów z rozliczeniem przez nich ewentualnej straty poniesionej w poprzednich latach podatkowych. Kontynuowane jest także dokonywanie odpisów amortyzacyjnych.
Pamiętajmy jednak, że sukcesja dotyczy nie tylko praw, ale i obowiązków, np. spółka jawna odpowiada za zaległości podatkowe spółki cywilnej w zakresie podatku VAT.
Edyta Wereszczyńska
