Kiedy przysługuje wyrównanie zasiłku macierzyńskiego?

Wysokość zasiłku

Miesięczny zasiłek macierzyński wynosi odpowiednio:

• 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku - za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres:
   
• urlopu macierzyńskiego/na warunkach urlopu macierzyńskiego,
   
• urlopu rodzicielskiego za okres odpowiednio do 6, 8 lub 3 tygodni,
   
• 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku - za pozostały okres urlopu rodzicielskiego,

albo

• 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku - za cały okres odpowiadający okresowi wszystkich wymienionych wyżej urlopów - po spełnieniu określonych warunków (patrz ramka).

Natomiast zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego przysługuje wyłącznie w wysokości 100 proc. podstawy jego wymiaru.

Kwestię tę reguluje art. 31 ust. 1-3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Rezygnacja z części świadczenia

Zatem to sam ubezpieczony, poprzez złożenie w odpowiednim czasie stosownego wniosku, może zadecydować, w jakiej wysokości będzie mu przysługiwał zasiłek macierzyński.

Warto jednak pamiętać, iż wystąpienie od razu o pełny wymiar wszystkich urlopów z tytułu macierzyństwa (zasiłku macierzyńskiego za okres tych urlopów), co - przy zachowaniu terminu na złożenie stosownego wniosku - przesądzi o wypłacie zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku, nie zobowiązuje ubezpieczonego do wykorzystania pełnego wymiaru tego świadczenia.

Kalkulator urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

Zarówno bowiem rodzic biologiczny, jak i adopcyjny może (w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem do pracy) zrezygnować z korzystania z urlopu rodzicielskiego (zasiłku za okres tego urlopu) w całości albo w części. Może też dzielić się z drugim ubezpieczonym rodzicem/opiekunem dziecka korzystaniem z urlopu rodzicielskiego albo pobieraniem zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu.

Ponadto, po spełnieniu warunków określonych w art. 180 § 4 Kodeksu pracy, ubezpieczona, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni podstawowego urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej jego części na rzecz ubezpieczonego - ojca wychowującego dziecko.

Wyrównanie zasiłku

W przypadku rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w:

• pełnym wymiarze albo
   
• w wymiarze 26 tygodni,

przysługuje jednorazowe wyrównanie zasiłku macierzyńskiego pobranego w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru do 100 proc. tej podstawy, pod warunkiem niepobrania zasiłku macierzyńskiego (np. przez drugiego z rodziców) za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w wymiarze 26 tygodni (art. 31 ust. 4 ustawy zasiłkowej).

Należne jest ono nie tylko ubezpieczonej matce dziecka, ale również ubezpieczonemu ojcu dziecka, który korzystał z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego oraz części urlopu rodzicielskiego - w razie rezygnacji przez niego i przez matkę dziecka z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 26 tygodni. Ponadto wypłacane jest w przypadku braku prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze albo w wymiarze 26 tygodni, z powodu zgonu dziecka.

Jeśli natomiast ubezpieczona pobierająca zasiłek macierzyński w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru zrezygnuje z niego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 26 tygodni, na rzecz ojca dziecka, nie ma prawa do wyrównania zasiłku. Wówczas ubezpieczonemu ojcu dziecka zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru.

Wypłata wyrównania

Wspomniane jednorazowe wyrównanie wypłaca się w terminie wypłaty zasiłków, określonym w art. 64 ustawy zasiłkowej, a więc, gdy wypłaty dokonuje:

• płatnik składek - w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów,
   
• ZUS - na bieżąco po stwierdzeniu uprawnień,

przy czym nie później w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku w sprawie rezygnacji z zasiłku za dalszy okres lub innego dokumentu niezbędnego do wypłaty wyrównania (np. w przypadku gdy płatnikiem zasiłku jest ZUS - zaświadczenie pracodawcy o terminie zaprzestania korzystania z urlopu rodzicielskiego).