Koszty związane z reklamacją wadliwego towaru
W przypadku złożenia sprzedającemu przez klienta reklamacji wadliwych rzeczy niezbędne może się okazać poniesienie kosztów związanych z dostarczeniem rzeczy od klienta do sprzedającego lub serwisu, a następnie ich odbiorem lub odesłaniem do klienta. Co do zasady, koszty takie powinny ostatecznie obciążać sprzedającego.
Jeśli kupujący korzysta z uprawnień z rękojmi za wady sprzedanej rzeczy, to niezależnie od tych uprawnień (odstąpienia od umowy, obniżenia ceny, usunięcia wady, wymiany rzeczy na niewadliwą) może żądać naprawienia szkody poniesionej wskutek istnienia wady (art. 556 § 1 Kodeksu cywilnego). Przepis ten wprost zalicza do szkody koszty zawarcia umowy, odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy.
Należy pamiętać o tym, że poszkodowany ma obowiązek zachowywać się w taki sposób, aby minimalizować szkodę. Aby uniknąć sporów np. na tle tego, czy demontaż i transport rzeczy był konieczny, warto po wykryciu wady ustalić ze sprzedającym, czy rzecz ma zostać mu dostarczona, czy też serwisant zbada ją na miejscu u klienta, co przy rzeczach wymagających demontażu może być bardziej opłacalne.
Obowiązek naprawienia przez sprzedającego szkody należy w odniesieniu do kosztów transportu rzeczy od klienta do sklepu czy serwisu interpretować w ten sposób, że koszty te powinny być zwrócone klientowi, jeśli reklamacja okaże się zasadna.
Inne przepisy stosuje się, jeśli reklamacje składają przedsiębiorcom konsumenci, czyli osoby fizyczne, które kupiły towar w celu niezwiązanym z działalnością gospodarczą lub zawodową. Przepisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej przewidują, że konsument może żądać doprowadzenia rzeczy do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nową. Nieodpłatność naprawy i wymiany oznacza, że sprzedawca ma również obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego, w szczególności kosztów demontażu, dostarczenia, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia (art. 8 ust. 2 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej).
Przedsiębiorcy we wzorcach umów z konsumentami nie mogą ograniczać swojej odpowiedzialności za koszty transportu i demontażu rzeczy. Takie zapisy są nieskuteczne wobec konsumentów. W rejestrze niedozwolonych klauzul umownych prowadzonym przez Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumentów wpisane jest postanowienie o treści: "W przypadku uznania reklamacji firma (…) nie ponosi odpowiedzialności za koszty związane z demontażem, montażem, transportem towaru oraz utraconymi korzyściami". Takie postanowienie ani postanowienie tożsame z nim nie może być stosowane przez przedsiębiorców we wzorach umów z konsumentami. Wynika to z tego, że wpis niedozwolonej klauzuli umownej do rejestru prowadzonego przez Prezesa UOKiK wywiera skutek wobec wszystkich przedsiębiorców, więc żaden z nich nie może w umowach stosować takiego postanowienia ani postanowień z nim tożsamych. Stosowanie klauzul niedozwolonych wpisanych do rejestru stanowi naruszenie zbiorowych interesów konsumentów, za co Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może nałożyć na przedsiębiorcę karę finansową.
Podstawa prawna
Ustawa dnia 27.07.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (Dz. U. nr 141, poz. 1176 ze zm.)
Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)
autor: Andrzej Janowski
Gazeta Podatkowa nr 27 (964) z dnia 2013-04-04