Kto zapłaci za skradziony prąd?

Z dniem 1 września 2010 r. do ustawy o podatku akcyzowym wprowadzono zasadę, iż podmiot, który ujawnił nielegalny poboru energii elektrycznej (ofiara kradzieży) ma obowiązek zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu celnego o tym fakcie w terminie 7 dni od dnia ustalenia osoby, która dokonała nielegalnego poboru energii elektrycznej.

Szczególnie godne podkreślenia jest to, że obowiązek zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu celnego powstaje dopiero wtedy, gdy ustalono podmiot, który dokonał nielegalnego poboru energii elektrycznej. Zatem składanie zawiadomienia nie jest konieczne w przypadku, gdy stwierdzono nielegalny pobór energii elektrycznej, lecz nie jest znany podmiot, który dokonał kradzieży. Co więcej, właściwe wydaje się stanowisko, iż obowiązek zawiadomienia naczelnika urzędu celnego o fakcie nielegalnego poboru energii elektrycznej wystąpi dopiero w przypadku zgromadzenia odpowiednich dowodów potwierdzających dokonanego nielegalnego poboru energii elektrycznej przez określony podmiot.

Nie wystarczy więc samo podejrzenie, że dany podmiot dokonał nielegalnego poboru energii elektrycznej, lecz okoliczność ta powinna wynikać z odpowiednich dowodów zgromadzonych w sprawie (np. z protokołów analiz technicznych potwierdzających dokonanie modyfikacji urządzenia pomiarowego (licznika) w celu zaniżenia jego wskazań).

Jednocześnie warto zauważyć, że przepisy ustawy o podatku akcyzowym nie wymagają dla wystąpienia obowiązku złożenia zawiadomienia do właściwego naczelnika urzędu celnego, aby fakt nielegalnego poboru energii elektrycznej przez określoną osobę został potwierdzony orzeczeniem sądu, wystarczy więc zgromadzenie odpowiednich dowodów potwierdzających dokonanie nielegalnego poboru energii przez określony podmiot.

Brzmienie regulacji dotyczących obowiązku zawiadomienia naczelnika urzędu celnego prowadzi do wniosku, że winno ono zostać zaadresowane do naczelnika urzędu celnego właściwego dla podmiotu, który dokonał nielegalnego poboru energii elektrycznej. Będzie więc to, co do zasady, naczelnik urzędu celnego właściwy ze względu na miejsce dokonania nielegalnego poboru energii elektrycznej.

W przypadku, gdyby nielegalny pobór energii był dokonywany we właściwości miejscowej dwóch lub więcej organów podatkowych, to wówczas za właściwy do złożenia zawiadomienia uznać należy:

• w przypadku gdy nielegalnego poboru energii elektrycznej dokonał podmiot będący osobą fizyczną - naczelnika urzędu celnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby,

• w przypadku gdy odpowiedzialność za nielegalny pobór energii elektrycznej ponosi osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej - naczelnika urzędu celnego właściwego ze względu na adres siedziby tego podmiotu.

Zawiadomienia należy dokonać w terminie 7 dni o dnia ustalenia podmiotu dokonującego nielegalnego poboru energii elektrycznej. Przepisy nie wprowadzają żadnego formularza zawiadomienia, a więc wystarczające będzie sformułowanie zwięzłego pisma, w którym przedsiębiorca wskaże szacunkową ilość energii elektrycznej pobranej nielegalnie oraz podmiot, który dokonał tego czynu.

Nie jest wymagane dołączenie do zawiadomienia dowodów potwierdzających, że określony podmiot dokonał nielegalnego poboru energii elektrycznej. Przedsiębiorca energetyczny może zostać zobowiązany do przedstawienia takich dowodów dopiero na wezwanie naczelnika urzędu celnego.

Po otrzymaniu skutecznego zawiadomienia, naczelnik urzędu celnego powinien rozpocząć czynności prowadzące do wyegzekwowania zapłaty akcyzy od energii elektrycznej pobranej nielegalnie przez podmiot, który dopuścił się tego czynu. Wynika to ze wskazanej na wstępie zasady, iż obowiązek zapłaty akcyzy spoczywa na podmiocie, który dokonał nielegalnego poboru energii elektrycznej.

Piotr Paszek

doradca podatkowy, kierownik Zespołu ds. VAT i Akcyzy w ECDDP Sp. zo.o.

^{Podstawa prawna obowiązku złożenia zawiadomienia - art. 88 ust. 2 a i ust. 2b ustawy o podatku akcyzowym.}